viðgera ávís mál á rættan hátt. - Ein føroyskur fyrisitingarligur stovnur, sum til dømis Javnstøðunevndin, viðger kanska tvey-trý mál um ári, meðan tilsvarandi danski stovnurin handfer eini 200-300 mál um ári [...] Føroyar fyrilitarleyst hevur avritað bygnaðin av fyrisitingarligu stovnunum í Danmark og flutt hann á føroysk viðurskifti. Støddarlutfalli Føroyar og Danmark ímillum er 1 til 115, og hetta tykist ikki hava verið [...] tryggan og sterkan fyrisitingarligan stovn. Tá ið sami bygnaðurin verður beinleiðis avritaður til føroysk viðurskifti, so verður ein óneyðug spjaðing av starvsfólki umframt eitt óheppið uppbýti av stovnum

innihaldið av. Hvat er tað vit fara til fólkaatkvøðu um? Ein fólkaatkvøða er gjarna at taka støðu til eitt mál, sum er liðugt viðgjørt. Ein stjórn hevur antin við samráðingum ella í aðrar mátar arbeitt seg fram [...] av, at man fer út at vinna sær eitt forlorið mandat. ? Har verður ein orðing um eina intentión um føroyskt sjálvstýri, sum man veit, at eini 80% av føroyingum taka undir við og so bráddliga hevur man eitt

í Danmark, men standa ikki í føroysku útlendingalóggávuni. Sambært útlendingaráðnum eru níggju føroysk mál viðgjørd eftir mannagongdunum í heimildarloysi. Av teimum níggju umsøkjarunum, sum hava søkt um [...] útlendingalógini. Málaráðharrin segði altso í sama setningini, at danska lóggávan onga ávirkan hevði á føroysk mál, samstundis sum hann av óvart vísti til eina grein í donsku lóggávuni – ikki tí føroysku. Sambært [...] Føroyanevndini, eftir at Løgmálaráðið eisini hevur gjørt vart við málið, viðgongur málaráðharrin nú, at føroysk prædikufólk hava verið viðfarin eftir skeivum reglum: FÆU, Alm.del - 2023-24 - Bilag 19: Orientering

tvørturímóti. Fleiri teirra duga umframt danskt, tvey onnur fremmanda mál á ræði. Ikki so fá lesa við fremmandar lærustovnar og røkka somu mál sum allur tann alheimsgjørdi ungdómurin. Vit hava ongantíð í Føroya [...] er eitt fitt og snøgt orð, sum kundi verið brúkt, og at henda lærugrein stóð einsamøll, eins og føroyskt, danskt, eingilskt o.s. fr. Myndafatanin er so staðiliga broytt tey seinastu árini serliga millum

taka støðu til. Men so kemur næsti spurningur. Spurningur 5: Sum aternativ hevur verið borið upp á mál eitt víðkað sjálvstýri innanfyri ríkisfelagsskapin og undir danskari grundlóg. Er tað møguleiki, tygum [...] vera fuglur ella fiskur. Støðan krevur ómetaliga nógv av okkara politisku búning. Skulu vit koma á mál verða tað sjálvstýrisflokkarnir sum mugu gera arbeiði. Hetta krevur at flokkar sum í grundini eru sera [...] verið tann sonevnda ?breiða samgongan? har javnaðarflokkurin var við til at veruleikagerða eitt føroyskt sjálvstýri sum er vert navnið. Tað eru tíanverri neyvan nakrir møguleikar fyri hesum við núverandi

rætt, at tað er ikki er gamal føroyskur siður.Gomul føroysk brennivínsmentan er at drekka ríkligt, uttan at eta afturvið. ­ Eisini er gomul føroysk mentan á hesum økinum, at veðseta jørð fyri brennivín [...] nakrar matstovur skulu takast fram um aðrar, og at býráðið og teir fólkavaldu skulu taka støðu til mál, sum annar áttið at verið avgreiðsluspurningur. Krevjandi treytir ­ Harnæst eru treytirnar fyri at [...] Meiningsleyst Hann setir spurnartekin við, hví tey, sum ikki vilja broytingar, skulu avgera eitt mál, um onnur hava hug at játta. Tað er meiningsleyst, heldur hann. Tað er einki krav, at fólk skulu drekka

sjómenn. Eitt dømi um hetta, sum hann nevndi í loftmiðlunum tann 13. november, er TV2 málið. Hetta mál er bert eitt dømi av mongum um ta viðferð, sum fiskimenn fáa frá almennu Føroyum. Her var skipað fyri [...] verja áhugamálini hjá fiski- og sjómonnum. Aftaná hetta hevur ikki kvett í DF um at leggja seg útí føroysk viðurskifti. Hetta er eitt prógv fyri styrkina hjá FF við verandi leiðslu. Tað sama var í 1994, tá [...] vit aftur verið noyddir at fara á barrikadurnar m.a. við at vísa grundgevingunum aftur. Júst hetta mál er ein sera góð lýsing av hugburðinum hjá "almennu Føroyum" móti fiskimonnum, og sum fiskimenn eisini

húsi, og bað um undirskriftir, fyri at fáa foreldranna samtykkið um, at hann kundi læra børnini føroyskt. Frálæran var á trappusteininum við Gamla Skúla, - tá ið hetta ikki kundi gerast inni í danska skúlanum [...] er aldan brøtt. Skoða so í brimgangin og styrk har tína sál, Her fæst kraft og áræði til at vinna mál. Eitt dømið um framburðin sóu vit ígjár. Svínoyggin er globaliserað. Um Gøta ikki er tað, so verður

gerandisdegnum og um politiskar hugsjónir. Men eg skal viðganga, at eitt mál hevur lagt seg tungt yvir alt og troðkað øll onnur spennandi mál til viks - tað er hetta stríðið um fullveldi ella sjálvstýri. Tí eri [...] hósdagin, nú tingsetan endaði. Í røðu síni nam danski forsætisráðharrin, ikki óvæntað, eisini við føroysk viðurskifti og, ikki minst, fullveldisætlanina hjá sitandi samgongu. Og Poul Nyrup endurtók, at vilja

og Danmark. Mál okkara í Føroyum eigur at vera at skipa javnbjóðis samstarv millum løgting og landsstýri øðrummegin og fólkating og stjórn hinumegin, har føroyingar taka avgerðir um føroysk viðurskifti