skriva útvarpstíðindi og onnur tíðindi, vanda sær um málið og nýta gott føroyskt mál. Hetta er eitt sjálvsagt krav til ein almennan miðil, sum øll mestsum eru skyldug at rinda til og sum tað almenna rindar [...] gongur tað út yvir okkara samleika sum føroyingar og sum tjóð. Føroyskt mál er undir stórum trýsti. Ikki soleiðis at skilja, at vandi er á ferð. Føroyskt stendur so sterkt, at málið í sjálvum sær ikki fer [...] hvørva. Men tað góða málið, tað reina og vælbenda rættskrivaða og rættstavaða málið er við at skeiklast. Her hava allir partar eina stóra ábyrgd: skúli, foreldur, miðlar og øll, sum nýta málið í sínum dagliga
málið mangan hevur verið ógvusligur og skotini hørð, er sinnið lætt og blídligt og uttan feril av møði. Men sjálvt um hansara bjargingar í málinum hava verið nógvar og neyvar, er okkurt, hann kundi hugsað [...] heldur áttu at farið undir at gjørt eina føroysk-føroyskt orðabók. Sum eg skilti, hevði Christian Matras tikið hetta heldur illa upp og var ikki sørt argur inn á meg og lesarabrævið. Tað var tó ikki verri enn [...] Hendrik W. Poulsen greiðir frá, tekur hann eina orðabók niður av hillini fyri og aðra eftir. Fyri hann eru orðini eins og livandi verur, sum altíð hava familju í øðrum orðabókum, sum kann greiða frá, hví
bæði málsliga og mentalt betur fyri enn tey børn, ið bert læra eitt mál. So seint sum í síðsta summar varð ein kanning kunngjørd frá Canada, har børn lærdu enskt og franskt samstundis og kláraðu seg nógv [...] ikki við at danskt er skaðiligt, og verður kanska tí ikki tikið við. Móðurmál / Reinsimál Í álitinum verða heitini føroyskt mál, móðurmál og tjóðarmál brúkt hvørt um annað, og vit finna onga definitión upp [...] aftur til ár 1100), meðan føroyskt mál – upp á gott og ilt - mest hevur livað á manna munni fram til 1846, og harvið ment seg heilt øðrvísi enn tað íslendska. At lata føroyskt skrivtmál í eina íslendska
u – men tó sera álvarsomu og vælmeinandi mynd. Tað tykist, sum yngri føroyingar eru farin at taka við eftir til dømis dønum, sum halda tað vera eina dygt at pota so nógv ensk orð inn í málið, sum gjørligt [...] ítróttafrásøgumenn fullkomiliga farnir av danska málinum, tí teir halda seg vera raskari og ljóða klókari, tess fleiri ensk orð teir kunnu fylla inn í málið. Hetta sæst eisini í føroyskum máli nú, tó at tað [...] ítróttafrásøgufólk, sum hava havt gott føroyskt frásøgumál. Haldið fram við tí. Myndin hjá Málráðnum leggur upp til (assisterar) til gott kjak um júst hetta, og tað kann bara gera okkum meira tilvitaðum
ávirka bæði av málunum, sum liggja norðanfyri og eru partur Filipinska meginlandinum. Og av málunum, sum liggja sunnan og eystan fyri, og eru partur av Malaysia og muslimska partinum av Filipsoyggjunum. [...] vísti tað seg næstan at vera ein meginregla, at føroyskt, sum líktist íslendskum var gott føroyskt, meðan føroyskt sum líktist donskum var ringt føroyskt. Løgið, men vit hava nøkulunda sama fyribrigdi [...] 1500 talinum og frameftir. Meðan tað fyrru helvt av síðstu øld var amerikanskt hjáland. Har hevur lítið og einki verið gjørt fyri at verja málið, so tað er so gjøgnumsúrga við bæði sponskum og enskum. Málið
alt eftir, hvat málbrigdi, ið ein hoyrir til. Flestu hava eisini so fræga málkenslu og vitan um mál, at tey kenna á sær, nær ”ei” ikki kann berast fram sum ”oy” til dømis sum í ”teilendingum”. Eftir mínum [...] ei út við ai, man ikki vera ráðiligt og enn minni ynskiligt, og støðan viðvíkjandi føroyskum máli man heldur vera tann, at tað júst í hesum tíðum gongur skjótt eftir hæli vegna altjóðagerðina. Annars taki [...] fjølmiðlafólk tóku sær um reiggj og fóru at nýta føroyska talháttin, men góvust so við hesum eftir stuttari tíð. Undrist á, hvussu hetta mundi bera til. Vóni ikki, at tað er eftir harraboðum, tí tað hevði verið
mýkir vøddar og spengur og kínir og strýkur, so at konan verður óstill, andar djúpt og sendir bønandi og stimbrandi eygnakøst. Hon leggur seg á ryggin, og yvirlæknin mýkir og strýkur og knoðar og nippar í [...] okkurt við hand-. Og útvarpsfólkini (og nógv onnur, sum eru ósikkur í føroyskum) hoppa eftir og brúka tann óføroyska formin. Í øðrum londum duga fólk at fáast við mál og málbøkur og registrera allar formar [...] fingið vomb og vil og langa og mør og koku. Tó hevur eingin enn fingið rukkulakka, og tað kemst helst av, at føroyingar ikki eru jóturdýr. Heldur ikki er nakar sjúklingur sæddur enn við hornum og hala. Alt
bera boð gjøgnum bløð og kringvarp, eiga at vita, at tað er stílmunur á orðum. Tað ber ikki til at brúka orðini hvørt um annað. Hvørt orðið hevur sín førning, sína konnotatión, og tað má passa inn í orðagarðin [...] hóskandi steinurin og tað henta klípið. Her verður hugsað um tey sagnorðini, sum hava týdningin kasta ella koyra. Vit hava blaka, varpa, tveita, hirða, sleingja, koyra, skumpa, fíra og onnur. Tað ger ikki [...] merkir: slænge, kaste med foragt. At brúka ‘tveita’ í sambandi við nakað so tragiskt og álvarsamt sum atombumbumorðini í 1945 er ein stílur, sum í besta føri kann kallast tvitin. Vilja kringvarpsmenninir lýsa
Regin Eikhólm ···· Harvið fáa vit eitt kompetent og viðkomandi brúksmál í skrift og talu og kunnu sleppa tí fremmandagerandi nýføroyska esperanto. Føroyskt mál ella móðurmálið er tað málið vit tosa í Føroyum [...] puristum. Málvisión og rættskrivingar orðabók At meta málsligan førleika út frá tilgjørdum stavi - og bendingarmynstri tykist at vera sum at meta ein arkitekt eftir tí einkulta múrsteininum og annars síggja [...] til útreinsing og sensurering av føroyska málinum. Fyri okkum sum hava føroyskt sum móðurmál, er henda illegala og ófrættakenda puristiska framferð ein hóttan móti føroyska málsamleikanum og tess rættartrygd
teldubøkur og -spøl á sínum egna máli. Ávirkanin av útlendskum tilfari er allastaðni sum er, og hetta er við til at avskepla mál okkara og ger eisini, at børnini heilt tíðliga brúka donsk og ensk orð ístaðin [...] við hesum forriti eina tíð og fekk so hugskotið at gera eina bók burturúr. Eina teldubók. Støðið skuldi verða bókin ?Stjørnan hjá Lauru?, ið er týdd úr týskum til føroyskt, og givin út á Bókadeildini hjá [...] vildi tó ikki sleppa hugskotinum at geva eina føroyskt framleidda teldubók út, og vísur mær so fýra smábarnabøkur við felagsheitinum ?Lítli Reyði Bilur? og spyr meg: ?Hvat kanst tú gera við hesar bøkurnar