alt eftir, hvat málbrigdi, ið ein hoyrir til. Flestu hava eisini so fræga málkenslu og vitan um mál, at tey kenna á sær, nær ”ei” ikki kann berast fram sum ”oy” til dømis sum í ”teilendingum”. Eftir mínum [...] ei út við ai, man ikki vera ráðiligt og enn minni ynskiligt, og støðan viðvíkjandi føroyskum máli man heldur vera tann, at tað júst í hesum tíðum gongur skjótt eftir hæli vegna altjóðagerðina. Annars taki [...] fjølmiðlafólk tóku sær um reiggj og fóru at nýta føroyska talháttin, men góvust so við hesum eftir stuttari tíð. Undrist á, hvussu hetta mundi bera til. Vóni ikki, at tað er eftir harraboðum, tí tað hevði verið

ávirka bæði av málunum, sum liggja norðanfyri og eru partur Filip­inska meginlandinum. Og av málunum, sum liggja sunnan og eystan fyri, og eru partur av Malaysia og muslimska parti­num av Filipsoyggjunum. [...] vísti tað seg næstan at vera ein meginregla, at føroyskt, sum líktist íslend­skum var gott føroyskt, meðan føroyskt sum líktist donskum var ringt føroyskt. Løgið, men vit hava nøku­lunda sama fyribrigdi [...] 1500 talinum og fram­eftir. Meðan tað fyrru helvt av síðstu øld var amerikanskt hjáland. Har hevur lítið og einki verið gjørt fyri at verja málið, so tað er so gjøgnumsúrga við bæði sponskum og enskum. Málið

u – men tó sera álvarsomu og vælmeinandi mynd. Tað tykist, sum yngri føroyingar eru farin at taka við eftir til dømis dønum, sum halda tað vera eina dygt at pota so nógv ensk orð inn í málið, sum gjørligt [...] ítróttafrásøgumenn fullkomiliga farnir av danska málinum, tí teir halda seg vera raskari og ljóða klókari, tess fleiri ensk orð teir kunnu fylla inn í málið. Hetta sæst eisini í føroyskum máli nú, tó at tað [...] ítróttafrásøgufólk, sum hava havt gott føroyskt frásøgumál. Haldið fram við tí. Myndin hjá Málráðnum leggur upp til (assisterar) til gott kjak um júst hetta, og tað kann bara gera okkum meira tilvitaðum

bæði málsliga og mentalt betur fyri enn tey børn, ið bert læra eitt mál. So seint sum í síðsta summar varð ein kanning kunngjørd frá Canada, har børn lærdu enskt og franskt samstundis og kláraðu seg nógv [...] ikki við at danskt er skaðiligt, og verður kanska tí ikki tikið við. Móðurmál / Reinsimál Í álitinum verða heitini føroyskt mál, móðurmál og tjóðarmál brúkt hvørt um annað, og vit finna onga definitión upp [...] aftur til ár 1100), meðan føroyskt mál – upp á gott og ilt - mest hevur livað á manna munni fram til 1846, og harvið ment seg heilt øðrvísi enn tað íslendska. At lata føroyskt skrivtmál í eina íslendska

málið mangan hevur verið ógvusligur og skotini hørð, er sinnið lætt og blídligt og uttan feril av møði. Men sjálvt um hansara bjargingar í málinum hava verið nógvar og neyvar, er okkurt, hann kundi hugsað [...] heldur áttu at farið undir at gjørt eina føroysk-føroyskt orðabók. Sum eg skilti, hevði Christian Matras tikið hetta heldur illa upp og var ikki sørt argur inn á meg og lesarabrævið. Tað var tó ikki verri enn [...] Hendrik W. Poulsen greiðir frá, tekur hann eina orðabók niður av hillini fyri og aðra eftir. Fyri hann eru orðini eins og livandi verur, sum altíð hava familju í øðrum orðabókum, sum kann greiða frá, hví

skriva útvarpstíðindi og onnur tíðindi, vanda sær um málið og nýta gott føroyskt mál. Hetta er eitt sjálvsagt krav til ein almennan miðil, sum øll mestsum eru skyldug at rinda til og sum tað almenna rindar [...] gongur tað út yvir okkara samleika sum føroyingar og sum tjóð. Føroyskt mál er undir stórum trýsti. Ikki soleiðis at skilja, at vandi er á ferð. Føroyskt stendur so sterkt, at málið í sjálvum sær ikki fer [...] hvørva. Men tað góða málið, tað reina og vælbenda rættskrivaða og rættstavaða málið er við at skeiklast. Her hava allir partar eina stóra ábyrgd: skúli, foreldur, miðlar og øll, sum nýta málið í sínum dagliga

hjarta í lívinum, og unnar sínum móðurmáli og landsmonnum væl, at hjálpa til, so mikið hann kann, at fetta og goyma okkara gomlu tungu við sjálvur at leggja seg eftir at kunna lesa og skriva sítt móðurmál [...] sum flugur, og málgranskarar siga, at tað nú eru 7.300 mál eftir í heiminum, og við verandi deyðsferð verður helmingurin av teimum burtur um 100 ár. Tíggjunda hvønn dag hvørvur eitt mál, og roknað verður [...] kvæðunum, sum viðføri, og forkom okkum rationella og logiska møguleikan at gerast heimsborgarar við onkrum av heimsmálunum sum samskiftisamboði. Sluppu vit undan danskari tungu, tá hevði enskt helst verið fyrsta

tú kemur inn á síðuna, kanst tú skriva orðið, tú vilt sprota, og so verður tað sprotað. Harumframt eru aftur- og fram-knøttir lagdir inn, og eisini ber til at fáa størri stavir. Tvær nýggjar orðabøkur eru [...] orðafrágreiðingunum. Hetta er serliga hent, tá leitast skal eftir heilum setningum, til dømis eftir føstum orðingum. Sostatt eru nú 15 orðabøkur og 695.914 leitiorð ókeypis hjá øllum at nýta á Sprotin.fo. [...] er ein tiltaksorðabók, sum upprunaliga kom út undir heitinum Steinur brestir fyri mannatungu. Føroyskt-enskt orðabókin hevur eisini fingið eina nýggja funku. Har verða myndir lagdar aftur at frágreiðingunum

í dalinum savnast so við og við ein hópur av øðrum íbúgvum: Spelknadiddan og Sniff, Mumrikur og Lítla Mý, filifjonkar, hattagnagarar og heimilar – hvør við sínum eginleikum og serliga livihátti. Bókin [...] til enskt, og hetta gjørdist byrjanin til, at mumibøkurnar fóru víða um heim. Bøkurnar eru týddar til 35 mál og eru framførdar bæði sum sjónleikur og opera. Filmur er gjørdur burtur úr teimum, og tær eru [...] "Gandakalshatturin". Bókin kom út 1948 og fer fram um várið og summarið í Mumidali, beint eftir at øll eru vaknað úr vetrarsvøvni. Karl N. Hansen hevur týtt til føroyskt. Gandakalshatturin gjørdist veruliga

hýsir 35.000 fólkum og sum hevur skapað menning og framburð í landspartinum og brotið brotsgerðarkurvurnar. Eins og í Írlandi spæla ES pengar ein týðandi leiklut har. Í Íslandi, Norra og her hjá okkum er [...] mentanir og lívið hjá øðrum, er neyðugt at kenna og virða sítt egna. Sum Heðin Brú eina ferð skal hava sagt, vit liva ikki her á landi av praktiskum ávum. Gerið sum írar og íslendingar, tromsøingar og calabresar [...] hesum londum og landspørtum: Írlandi og Íslandi, Tromsø í Norra og Calabria í Suðuritalia hava tey gjørt tað sama. Tey hava sett sær fyri at økja um møguleikarnar at fáa hægri útbúgving og at fremja vísindaliga