Thomas J. Askham Nú byrjar árið 2007 at halla og ein situr bæði spyrjandi og undrandi, hvat er hetta fyri eitt samfelag, ið ein er partur av? Ígjøgnum talu og skrift fáa vit at vita, at okkara samfelag [...] , eitt sindur av toku, tó onki fyri eitt skip við nógvari nautiskari útgerð og tveimum radarum og fólk á brúnni. Við fullari ferð blívur »Sólborg« sigld inn í ísfjalli, ongin, sum var á brúnni, varnaðist [...] juni 2004 eri eg aftur í Føroyum, tá havi eg ligið á sjúkrahúsi í Danmark, hjá lungaspesialistum. Nú byrjar tann verunligi mótburður Hevur tað verið strævið við sjálvari sjúkuni, so blívur tað ikki betur
Haraftrat kom eg at kenna nógv nýggj fólk, fekk roynt nýggjar avbjóðingar og upplivdi ein stóran uppbakning frá fólki, bæði nær og fjar, og tað seti eg stóran prís uppá. Nú ein tíð er fráliðin, sigur hon seg [...] tað keðiligasta? - Mær dámar ikki so væl at tosa um keðiligar hendingar. Sum heild haldi eg, at vit skulu royna at minnast aftur á tey góðu tingini heldur enn tey keðiligu. Hetta er sjálvandi lættari sagt [...] jólahugnin er til steðar, at góður matur er á borðinum - og at børnini hava okkurt at gleða seg til. Nú havi eg tvey børn á ávikavist fýra og seks ár, so tú kanst ætla, at jólahýrurin hevur verið í topp
kallað ludomani. - Ludomani kann samanlíknast við flest onnur sløg av misnýtslu. Ístaðin fyri eitt nú alkohol ella rúsevni hava ludomanar tørv á tí spenninginum, sum teir upplivað, tá teir spæla, sigur [...] menniskjunum har, greiðir Eyðun Joensen frá. Tað er ofta spenningurin, ið spæl hevur við sær, sum ger, at fólk yvirhøvur tíma at spæla poker ella brúka tíð upp á at fara oman í kioskina við einum veddingarseðli [...] ikki yvirhond. - Tað er hvør sítt at tíma at spæla pengaspøl og so at gerast bundin at tí. Vanlig fólk spæla hesi spølini væl vitandi um, at tey ikki vinna hvørjaferð, men tá tað endiliga sigur bingo,
innan hvørjar vinnugreinir, fólk starvast, ella hvussu fólk koma til og frá arbeiði. Eitt annað øki, sum vit mugu fáa yvirlit yvir, eru lønir og inntøkur hjá føroyingum. Eitt nú kenna vit ikki faktisku tímalønina [...] er serliga trupul, tí her eru stór hol í hagtalsgrunnunum. - Vit vita eitt nú ikki, hvønn førleika og hvørjar útbúgvingar fólk hava her á landi, lítið um hvussu arbeiðsmarknaðurin er samansettur og um umsorgan [...] Upplysingarnar í eini fólkateljing, sum vera skrásettir í einum dátugrunni, skulu, umframt at geva eina støðumynd av samfelagnum júst nú, dagførast alla tíðina. Hetta krevur eitt umfatandi samstarv millum stovnar
Djurhuus, deildarstjóri í Vinnumálaráðnum og fyrrverandi formaður í Búskapar- og Løgfrøðingarfelagnum, nú skrivi- og talufrælsi hjá almennum starvsfólkum aftur er í brennidepilin. Eldur kom í skálan, tá leiðslan [...] Petra Johnsdóttir Joensen løgd undir at geva sínum fólki munnkurv, og Løgtingsins Umboðsmaður skal nú kanna, um Almannaverkið fór út um markið fyri skrivi- og talufrælsinum. Talufrælsi onki pláss Almenn [...] hugsan alment og eisini finnast at sínum egna arbeiðsplássi og síni egnu leiðslu, tá tað er neyðugt. - Skulu vit hava eitt kjak, sum flytir okkum fram, mugu vit lýsa málini frá øllum síðum. Taka vit málið um
umborð aftur, hóast tað livir minni nú. Og skjótur er hann aftur á Sørvági við fyrru gongu. Skipar upp og so beinanveg útaftur eftir restini. So er undirskrivað, og nú skulu bara ymisk praktisk ting avgreiðast [...] Eitt nú ein ríkisfundur ella ein kommunusamanleggin. Tvær stórpolitiskar hendingar, hóast tann seinna ivaleyst fer at merkjast betri enn tann fyrra. Tað regnar við bátahylin í Sørvági, tá fólk byrja at [...] framman fyri Amici, sum liggur klárur at flyta gestir í Tindhólm. Vertirnir eru longu farnir. Fleiri fólk eru boðin, enn báturin hevur loyvi at flyta í senn, so tað gerst ikki annað enn at sigla fleiri ferðir
á sera stutta tíð er fokið heilt. - Vit hoyra dagliga í KvF, at fólk ikki vilja gera bandaðar samrøður, og skyldast hetta, at hesi fólk ikki hava álit á klippi og klistringini hjá tíðindafólkunum, soleiðis [...] dugnaligum stjórum og leiðslu. Flaggskipini vóru tíðindadeildirnar ella aktualitetsdeildin, sum tað eitur nú, har 1. boð var, at SvF ella ÚF hvørki máttu haldast og enn minni verða partísk ella subjektiv. Johan [...] í Sosialinum seinasta vikuskifti hevur eina heila opnu um síni ynskir um, hvussu sendingar KvF´s skulu verða. Kann tað hugsast, spyr Johan Petersen, at hon, sum tøkk fyri sín leiklut at fáa núverandi samgongu
hetta kann vera tann sannroynd, at sálarfrøðilig viðgerð ikki er eins løtt at evidensbaserað sum eitt nú medisinsk viðgerð. Tað er lættari at ávísa konkret úrslit av medisinskari viðgerð – men tað er heldur [...] snýr seg um psykoterapi. Og hetta kann skapa ta ”skepsis”, sum eg nevndi í sendingini. Tá játtanir skulu gevast, vil tann, sum tekur avgerðina, sjálvsagt vita, hvat fæst fyri pengarnar. Og tað er altso ikki [...] ikki er so ítøkilig sum ein skurðviðgerð, so er hon eisini neyðug. Vit sálarfrøðingar eiga - eins og fólk innan mentarlívið – at fáa myndugleikarnar at skilja hetta. Tað gera vit við upplýsing, og tað er
danskt – og tað er politisk ignoransa at tengja hetta saman við, hvat fólk halda um stjórnarviðurskiftini millum Føroyar og Danmark. Vit skulu styrka og menna undirvísingina í móðurmálinum. Men ikki hevna okkum [...] sjónarmið boða frá undirlutakenslum – sum als ikki eru okkum ókendar í Føroyum. Ikki bara millum óvitandi fólk, men eisini fólkum á hægstu rókum og í politikki. Vit kunnu velja at síggja tað sum ein sigur hjá [...] donskum var meira ivandi og ávaraði skilagott um vandan við hesi gongd. Bara tað at siga, at vit skulu javnseta lærugreinina danskt við spanskt og russiskt og enskt og onnur fremmandamál vísir eina arrogansu
seg nú vilja venda aftur til gamla uppskotið, "Fyrra flaggdagsálit", sum varð gjørt í 2004. Tað fer at bera til eftir valið, sigur hann í áliti sínum, tí tá eru helst "fleiri mentaði og hugaði fólk vald [...] undir teimum givnu umstøðunum. Og tað tilfarið, sum vit hava at gera politikk burturúr, eru nú einaferð tey fólk, sum eru vald á ting. Kári heldur helst, at tað besta hevði verið, at øll tingfólk vóru líka [...] Arbeiðið við stjórnarskipanini hevur verið merkt av felags vilja til at fremja tað, sum er gott. Men nú, tá sannleikans tími er komin, er stórur vandi fyri, at tað ikki fer at eydnast. Nakrir politikarar