eiga vit at halda fram við at økja um munin millum tað mál, ið føroyingar brúka í dagligdegnum og tað mál, ið smalt verður definerað sum »rætt føroyskt«. Einki argument hevur verið ført fram fyri, at góður [...] seg um málspurningar, so er deyðin í durinum hjá føroyska málinum. Tíbetur eiga vit enn eitt livandi mál í menning, og eingin grund er at stúra fyri málsliga sjálvsálitinum hjá føroyingum, hóast hetta verður
okkara mál, tí stringensurin í málinum hvørvur, og móðurmálið, sum skuldi verið grundstøðið undir allari menning og intellektuellari tilvitan, endar sum eitt nýføroyskt esperanto uttan sál, mið og mál! Kendi [...] n (1889-1951) sigur tað sera greitt: »Eingin kann hugsa longri enn hann hevur mál til«. Frælsi til móðurmálið og føroyskt alfabet Tað er vælskiljandi, at onkur av puristisku málpávunum eftir 50 ár við [...] r ein integreraður partur av okkara móðurmáli, og tí er sjálvsagt neyðugt at hava eitt hóskandi føroyskt alfabet, um vit skulu kunna festa móðurmálið á blað. Hetta alfabetið finna vit ikki við at venda
hugburð hava vit til ensk lániorð? føroysk nýggjyrði? kjatt og sms-mál? málrøkt og purismu? almennan málpolitikk? Er føroyskt mál farið at vikna? Verður føroyskt mál nóg væl røkt? og mangt, mangt annað [...] Jógvan í Lon Jacobsen og Jonhard Mikkelsen skrivað. Carl Jóhan Jensen hevur umsett tvær greinar til føroyskt. Umframt til læraralesandi og pedagoglesandi er bókin ætlað til undirvísing á hugvísindadeild F
lovandi. Tað hevði jú tænt bæði fólki og tjóð, ja, líkst inn í hvørja stovu hjá Føroya fólki, ummas føroysk list gjørdist ein partur av einari menningarætlan fyri samfelagið, men gakk. Ikki eitt orð, sum kann [...] lag. Mentanargrunnur landsins er ikki skipaður um til eitt Listaráð. Hetta eru bara nøkur átrokandi mál, sum enn ikki eru í lag. Tvey tey fyrstu punktini hava alstóran týdning fyri Føroyar sum tjóð. Hitt
hendan ætlaða leiðin er fyri okkara viðbrekna móðurmál, so kann alt gera tað sama. a: Føroyskt er helst einasta mál í heiminum, sum hevur a (fyrra a). Hvussu stavar málfrøðingurin TAL? Hvar skal fyrra a [...] ætlaðu “kollveltingini” verður helst nógv loyvt, t.d. at skriva Cári kul!? Stavrøð kring heimin: Flestu mál hava sítt egna, serstaka stavrað. Vit áttu at verið errin av okkara serstaka stavraði, sum á undursaman
fremmant. - Føroyskt skriftmál verður ikki veikari, tá hesir bókstavir eru partar av alfabetinum; tað verður sterkari. Tað amputeraða, »serføroyska« stavraðið styrkir ta fatan millum børn, at føroyskt skriftmál [...] Skaale. Hann vísir á, at nakrir stavir – C, W, X og Z – eru als ikki at finna í alfabetinum, sum føroysk børn læra í barnaskúlanum. Og føroyskir serstavir – tvíljóðini EI, EY, OY og strikustavirnir Á, Í [...] è, ê, spanskt hevur ñ og týskt hevur ä, ö og ü. Tey skandinavisku málini, sum eru nær skyld við føroyskt, hava hesar somu 26 bókstavirnar, og sum uppískoyti Æ, Ø, Å. Vit kunnu gera tað sama og seta ? aftast
almenna tøkk til mannin, ið tænti sínum flokki so væl og so trúliga? Míni ørindir eru ikki at lýsa hetta mál út í æsir, og ivaleyst kann Hans Pauli vera mína tøkk fyriuttan. Hann varð, sum vit vita, trokaður [...] hava politiskt hugflog, men bara tann fyrri virkar á veruleikans hermóti. Hugflogið hjá tí seinna – føroyskt fullveldi – vísir seg sum tíðin gongur at minna meira og meira um okkurt forkunnugt slag av virtual [...] sín ráðharrasess, ferð eftir ferð í bløðini at greiða frá sínum politikki og lýsa ætlanir og einstøk mál. Er tað ikki nógv fyri? Nakað er í einum politiskum samfelag, sum eitur veljararøkt. Tað er umráðandi
nú hetta at læra tey ungu at liva og virka í fólkaræðiligum samfelagi, at virða og vera góð við føroyskt mál og mentan og at styrkja teirra føroyska samleika. Ein fortreytin fyri at kunna vera partur av
taka upp samráðingar um treytir fyri euro sum føroyskt gjaldoyra. Flokkarnir vilja, at Løgtingið staðfestir, at avtalur og samstarv við ES um ítøkilig mál krevjast at røkja áhugamál Føroya, og at fleiri
bygdafólkinum, tá brøv skuldu skrivast, testamenti formulerast, ognarviðurskifti greiðast ella onnur mál greinast. Eisini stóð bókakassin frá Landsbókasavninum í stovuni og fólk læntu og lósu inni hjá okkum [...] hvørt kvøld endað við tøkk. Í øllum virkseminum var mamma pápa óvurderiligur stuðul. Hon skrivaði føroyskt ræði, og hjálpti hon pápa allan sólarringin við øllum teimum uppgávum, sum bygdafólkini fingu avgreidd