svik. Hetta hevði við sær, at mong ræddust hann og uppaftur fleiri elskaðu hann. Hetta hevði eisini ta avleiðing, at hansara embætistíð mangan bleiv stutt, og at hann ikki altíð troystaði sær at taka av [...] Bretland - við Anglo-Iranian Oil Company sum slúsu - í ein mansaldur hevði eyðrænt Iran. Mossadegh helt ta bretsku stýrisskipanina vera fyrimyndarliga, og hann hávirdi enska siðmenning. Men royndir høvdu lært [...] sínum "samstarvi" við eitt nú iranar vóru ránskendir og óálítandi. Í hesum sambandi kunnu vit minna á ta avtalu, sum Bretland í 1919 hevði gjørt við Ahmad shah, tann seinasta kongin av Qajar-ættini. Hesin

var sostatt illoyal og undirgravaði virðingina fyri lærarunum frá fyrsta degi. Hon hevði ikki sjálv ta útbúgving, sum krevst av einum handilsskúlaleiðara. Fyri at vera handilsskúlafyristøðufólk krevst, [...] Nýggja fyristøðukvinnan, sum ikki er lærari, hevur frá fyrsta degi vanvirt teirra arbeiði sum lærarar og ta orku tey hava lagt í skúlan við Áir. Nevndin hevur stuðlað henni í hesum og hevur ongantíð lagt í ella [...] starvsfólkini fyri fult, og harvið vanvirðir hon tey enn einaferð. Føroya Lærarafelag er fullgreitt um ta órættvísu viðferð Øssur hevur fingið, og hevur tí avgjørt at blokera leiðarastarvið við Áir, um so

verða dripin, fongslað og pínd uttan grund, til ta miðvísu týningina av kristnum bygdum og býum í Indonesia, til tey rotnu, krossfestu líkini í Sudan, til ta 10 ára gomlu kristnu trælagentuna í Saudi Arabia [...] næstingar eru í vanda. Sjálvandi er tað skylda okkara í Vesturheiminum at leggja uppí og veita teimum alla ta hjálp, teimum nýtist. Síðani eru tað tey, ið floyma inn, av tí at Vesturheimurin í sjónarmiði triðjaheims

mentunarliga hugsandi og virkandi menniskja. Eins og í øðrum parti av hesum fyrilestri byggir mín viðgerð á ta meting, at ávísar greinir við ongum navni undir, sum eru komnar á prent í Martins blaðstjóraskeiði [...] eftir vitan og innblástri uttanífrá. Hann var tí tvær ferðir á ársskeiði á Danmarkar Læraraháskúla, ta fyrru ferðina 1938-39, og aftur árini 1960-61. Á hesi fyrru danmarkarferðini hevði Martin høvi til [...] eru størri enn rithøvundurin, tráa longur, eru villari, droyma longur. Kanska kann lesarin koma til ta niðurstøðu, at teir áttu at hildið sær í skinninum og skikkað sær betur. Ella hann kann spyrja seg

hevur stríðst seg úr songini í Garðamørk og heim á ískalda kirkjuloftið at ringja fyrstu ferð og vekja ta sovandi bygdina ella í hvussu er tey, sum ikki eru morgunfólk. Eivind hevur fortjent hesa medalju fyri [...] Forrestin, eg keddi meg nakað so grúsomt í kirkju sum barn og kastaði hatur á deknin, hvørjaferð hann valdi ta longru bønina eftir lestur. Hósvíkingur deknur Inni í kóri situr javnaldurin Hans Petur, hann er h [...] og eld og plágur, um dýrið, bæði tað á landi og á sjónum og tær sjey basúnirnar, tey sjey seglini og ta stóru skøkjuna Babylon, sum eg ongantíð skilti. Missiónsmenninir elskaðu Opinberingina, helst tann

ein eftirmynd av veruleikanum. Sjálvur haldi eg við amerikanska yrkjaranum Ted Greenwald og halli til ta fagurfrøðiligu grundáskoðan, at skaldskapur eigur at vera um eina tíð, ið enn er ókomin, og tá ið hann [...] ein høvuðkambur, Stalin var eitt beist, kvinnan er edilig o.s.frv., men ikki skaldskap. Men aftur til ta lítlu og avlangu bókina. Fyrr í heyst varð kunngjørt, hvør ið hevði vunnið í teirri leikritakapping [...] siðspekiliga undirspælinum), at tað drama, sum átti at verið í tekstinum, dettur niður í eitt eiti (m.a. ta fánutu royndina at skapa ein í sjónleiki nítjandualdarkendan (Ibsenskan kanska?) og dulisligan samdrátt

sær veg Oman hann tráar til grønkandi líðir: ?Fylgi mitt, kom nú og ger so sum eg!? Oman fór alt á ta glerstoyttu skor; Rásin tó ikki gav kleyvunum festi Samfelt fór alt so í smildur og sor Týndist sum [...] skipan byggir ikki á, at einstaklingurin er uttan ábyrgd fyri egnum viðurskiftum, men tvørturímoti á ta fatan, at kann man ikki klára seg sjálvan, so skal felagsskapurin stuðla einum til at koma fyri seg [...] sum tryggjar øllum ein møguleika. Vit ynskja ikki eina skipan, sum er tann besta fyri tey fáu, men ta, sum er tann frægasta fyri okkum øll. Tí eigur samgongan at hugsa seg um av nýggjum, áðrenn hon kastar

kreppuni á annan hátt enn áður. Fyrra størra kreppan vit eru komin úr var heimsumfatandi oljukreppan, og ta ferðina komu vit úr henni við heilt øðrum hugburði og heilt øðrum áratøkum. Meðan loysnin upp á kreppuna [...] menniskju ber seg ikki annaðleiðis at. Verður úrslitið av gongdini soleiðis, at vit fara undir aftur ta skipan, at danskir ríkismynduleikar betala fyri at hava politiskt vald, so ivist eg ikki í, at vit [...] at býta av. Tá avgerðin er fallin um ríkispolitisku viðurskiftini, fara allir partar at laga seg til ta framtíð, sum tá stendur fyri framman. Verður loyst frá Danmark, so fara vit inn í eina kreppu, sum

øksl í bardaganum fyri framhaldandi donskum yvirvaldi í Føroyum, fara tankar Jógvans Mørkøre aftur til ta tíðina, tá ið Javnaðarflokkurin og Sambandsflokkurin vóru í samgongu. - Eg minnist tá ið Jóannes Eidesgaard [...] kallaði til fundar í skundi ein sunnudag, tí hann ikki vildi sita í rúmi saman við Edmundi meira. Ta ferðina tá ið Edmund fór av landinum og ikki segði Jóannesi frá, at hann var uttanlands, sigur Jógvan [...] yvir nú. Er tað ikki tað, ið landsstýrið leggur upp til? - Jú. Eg haldi, at mann hevur hug at heingja ta klisjeðina upp á Høgna Hoydal, sum Ellindur Paturson hevði. Talað varð um, at hann næstan gekk við

hendingar fyri framman. Fyri at lesarin skal kunnast við útsjóndina hjá Peder Børresen, brúkar høvundurin ta snildina, at skiparin gevur prestinum eitt bræv, sum er ætlað fútanum. Brævið sigur í stuttum søguna [...] Gandur og kúgan Harra Peder uppdagar skjótt, at hvat pátrúgv og gandi viðvíkur, er hann komin til ta svartastu miðøld. Fólk trúgva upp á hvat sum helst, eisini fleiri av landsins fremstu monnum við próstinum [...] hugfangandi, og tú lesur teg beint tvørtur ígjøgnum hana. Tú kanst siga, at William Heinesen her sameinir ta dramatisku skaldsøguna við eina allegori upp á kúging og mergsúgving av hjálondum.