Video: Áki skaddur - Allan fær høllina at kóka Áki skaddur - Ikki tøkur til landsdystirnar 11 føroysk mál í sigri hjá KA á útivølli KA er við at stabilisera seg í bestu deildini (FM1) Allan og Áki vunnu
Vikan sum fór, hevði í mínum huga, nógv við mál at gera, og her verður ikki hugsað um: skorað mál, óloyst mál ella mál, ið skuldu takast upp til viðgerðar. Tað byrjaði longu sunnukvøldið við einari sending [...] eg ætlaði mær at skriva um, hevur gjørt: Sett sær eitt mál. Tit mugu halda mær til góðar, at inngangurin gjørdist í so drúgvur, men evnið, mál, er ikki bara eldfimt, tað er eisini áhugavert. Tá ið vikan [...] málið, men hann hevur sanniliga eisini dugað at flutt heimsbókmentirnar yvir í eitt so livandi føroyskt mál, at úrslitið hugtekur lesaran/lurtaran/hyggjaran. Man kann siga um hann sum týðara, at hann hevur
á fróðskaparsetirnum verður gjørt eitt stórt og kanska mangan ótakksamt arbeiði fyri at menna føroyskt mál. Hetta arbeiðið eiga vit øll at viðurkenna. Móðurmálið er ein so týðandi partur av okkara samleika [...] fundin er málnormering og málbroytingar. Tað er hugaligt, at slíkur fundur verður hildin her í Føroyum. Mál og málrøkt hevur, alt frá tí tjóðskaparørslan tók seg upp, verið ein týðandi táttur í føroyskari t [...] talumálinum. Her ræður um at finna røttu javnvágina. Eisini er umráðandi, at vit hava eitt skrivað mál, sum øll kunnu læra. Her eru nógvir álvarsamir og áhugaverdir spurningar, og tað er neyðugt støðugt
gongdini higartil og síðani seta spurningin, hvar vit standa í dag og hvønn veg ber tað. Hetta eru mál, sum Sosialurin og Rás2 fara at viðgera í næstu framtíð. Eisini stjórin á Jarðfeingi, Petur Joensen [...] at seta hol á kjakið um tær avleiðingar, sum ein stór oljuvinna kann fáa á samfelagið. Enn eitt føroyskt innslag var við Martin Heinesen um landgrunnsverkætlanina, har hann sera hegnisliga greiddi frá
einum óheftum almennum Kringvarpi Føroya at tryggja tíðindaflutningin, og styrkja og varðveita føroyskt mál og mentan. Kringvarpsgjaldið kann ikki hækkast meira enn tað er í dag. Tí má neyðuga peningaupphæddin
føroyskir næmingar í framhaldsdeildum, preliminer- og realskúlum vóru so væl fyri, at teir kundu læra føroyskt, danskt, enskt og týskt (og lítlu royndina í latíni) millum 11 og 16 ára aldur. Millum annað hetta [...] í evropeiskum høpi. Neyvan nakað land kundi bjóðað sínum tá skúlaða fólki umframt omanfyri nevndu mál málsligt studentsprógv við fronskum og russiskum ella sponskum sum valfaki. Tá fingu bert fá ung fólk [...] verður enntá miðvíst roynt at lata tann gluggan aftur, sum føroyingar hava havt inn í norðurlendsk mál og bókmentir gjøgnum yrkisgreinina danskt, við tí úrslitið, at nú verður hvørki kravt danskt, týskt
øll onnur skulu lesa føroyskt og helst eisini svara okkum aftur á føroyskum, eru sjálvandi øll her á landi glað ivir. Tí nú má vera liðugt hjá okkum at læra okkum nakað fremmant mál. Vit kunnu hereftir [...] kunnu vit rokna við, at tá ið ein danskur ráðharri kann lesa føroyskt, so kunnu bæði NATO ovastin og ST aðalskrivarin enn betur lesa føroyskt. Tí í eini fullveldistíð er danin tann býttasti av teimum trimum [...] ella brenna tær - spilluna - sum onkur gjørdi fyri nøkrum árum síðani. Øll hini kunnu bert læra seg føroyskt, og tey kunnu byrja við Ð. Fíggjarligur møguleiki? Møguliga kann mentamálaráðharrin bjarga full
og eitt livandi mál hoyra saman Í Føroyum hava vit talu – og skrivifrælsið, sum er fortreytin fyri einum livandi demokratii við livandi miðlum, men hetta krevur samstundis eitt livandi mál, tí ongin kann [...] kann hugsa longri enn hann/hon hevur mál til. Tí er neyðugt við eini inkluderandi atlaging í málinum, sum byggir á eina norðurlendska og føroyska siðvenju, og ikki á ein puristiskt ekskluderandi málpolitikk [...] lfabeti hevur meirlutin í Málráðnum málsliga niðurbundið føroyingin soleiðis, at fleiri kristin føroysk nøvn nú ikki kunnu stavast á føroyskum. Heldur ikki megna vit nakað yrkismál á føroyskum við skerdum
skuldseta føroyingar dyri dumping, er eftir øllum at døma nýggja vápnið hjá ES londum, at kroysta føroysk alivinnuna. Tað heldur Jan Mortensen, stjóri á Vinnuhúsinum. Longu áðrenn skuldsetingin ímóti føroyingum [...] ógvuliga møtimikil hjá vinnuni. Hjá einum stórum veldi sum ES, hevur tað ongan týdning at føra eitt mál sumn hetta, men hjá føroysku alivinnuni er tað drepandi. Hann vísir á, at alivinnan hevur longu nú [...] at royna at pøsa kappingarenytar. Annars er tað ikki ES, men Japan, sum er høvuðsmarknaður fyri føroysk síl og tí er hetta málið eitt sindur øðrvísi enn ákæran um at dumpa laks, tí hvat laksi viðvíkur
hevur ábyrgdina av at røkja tyrlutilbúgving í Føroyum, ella metir danska stjórnin, at hetta er eitt mál, sum Føroya Landsstýri umsitur? Í seinna lagi vil hann hava at vita í hvønn mun danska sjóverjutyrlan [...] Jacobsen, at tað tykist vera ógreitt fyri teimum flestu, um tyrlutilbúgvingin í Føroyum er danskt ella føroyskt ábyrgdarøki. ? Háttvirdi løgtingsmaður Henrik Old reisti málið í Løgtinginum hin 16. september 1999