tað nú skal verða kynsneutralt. Hetta má sigast at vera eitt sera álvarsligt mál – ja, eftir mínum tykki álvarsligasta mál, ið nakrantíð hevur verið á løgtingi. Verður ein slík lóg samtykt, fær tað sera [...] og harvið óavmarkaðan myndugleika. “Høgt er harraboð, men hægri er Guds boð”, sigur eitt gamalt føroyskt orðatak. Tað er ein hægri myndugleiki, sum hevur ásett virðisnormarnar, og Hansara absoluttar eru [...] børnum og ungdómum? Av tí at grundleggjandi rammur og leiklutir nú verða upployst, fara so ikki øll føroysk børn, okkara kæru børn, ommu- og abbabørn og ungdómar, nú at fáa nýggjar, óneyðugar og krevjandi
eg í mínum naiviteti loyvdi mær at fara inn á ta síðuna á fjes- og fjasibókini, sum ber navnið ”Føroysk stavseting”, roknaði eg við, at har var fulkomuligt skrivi-frælsi sambært donsku grundlógina. Men [...] sjálvur William Shakespeare neyðtók alla eingilska og antikka grammatikk og harvið ríkaði eingilskt mál í øldir. Okkara málsligu fundamentalistar vilja seta grammatikkina omanfyri allan litteratur og alt
eg í mínum naiviteti loyvdi mær at fara inn á ta síðuna á fjes- og fjasibókini, sum ber navnið ”Føroysk stavseting”, roknaði eg við, at har var fulkomuligt skrivi-frælsi sambært donsku grundlógina. Men [...] sjálvur William Shakespeare neyðtók alla eingilska og antikka grammatikk og harvið ríkaði eingilskt mál í øldir. Okkara málsligu fundamentalistar vilja seta grammatikkina omanfyri allan litteratur og alt
- Við hesari gongdini, verður ongin føroysk mjólk at fáa um nøkur heilt fá ár. Tað staðfestir Poul Klementsen, nevndarformaður í Meginfelag Búnaðarmanna, MBM. Hinvegin staðfestir hann eisini, at hann er [...] ivast ikki í, at landsins myndugleikar fara at vakna og at teir taka tey neyðugu stigini so, at føroysk framleiðsla av mjólk ikki dettur niðurfyri. Men hann ásannar, at tað sær ikki gott út. Og hevur tað [...] arnir vilja. - - Tá ið Mjólkarvirkið Búnaðarmanna varð stovnað, var tí, at tað var eitt politiskt mál, at vit skuldu vera sjálvbjargin við mjólk og tað eru vit nú blivin. - - Verður alt knúsað niður aftur
Oddvør Johansen og Hanus Kamban halda fast við sítt egna mál. Men millum tey yngru er stór óvissa. Fólk vita ikki, um eitt orð er ‘nóg føroyskt’ ella ‘for danskt’, og tí verður mangan einki skrivað. Tað [...] Allar føroyskar orðabøkur hava ein felags feil: í teimum mangla hundraðtals púra vanlig føroysk orð, sum verða hildin at vera óføroysk, tí tey eru komin uttaneftir. Sum dømi kann takast sagnorðið ‘at vandra’ [...] Tað er við at blíva so galið, at føroyingar tora ikki at brúka sítt egna mál. Næstan eingin skaldskapur verður skaptur, og í internationalum kanningum eru vit sibbar. Fyri at skapa skaldskap, t.e. orðakunst
mentafólk – føroyingar og danir – í 17. og 18. øld løgdu árar út, til tess at skapa eitt haldgott føroyskt skriftmál, framdu tey størsta siðsøgubragd nakrantíð í Føroya søgu, tí við einum slíkum skriftmáli [...] eina standmynd av landsstýrismanninum, sum fyri nøkrum árum síðani setti hakan í jørðina til eitt føroyskt universitetshospital. Standmyndin, úr føroyskum gróti, er ein maður í føroyskari húgvu, posatroyggju [...] Jacobsens virðisløn og eina eitt-ára starvsløn. Mentamálaráðharrin reisti seg og kunngjørdi, at hann, nú føroyskt universitetshospital var veruleiki, og Setrið samstundis hevur fingið læknafrøðiligt fakultet, fór
málstevnu” (s. 6). So er spurningurin, um hetta er tann rætta leiðin. Føroyskt hevur fingið nakað av ávirkan uttaneftir – tað fáa øll mál, sum ikki eru deyð. Fakorðini (sum nú skulu eita yrkorð), eru ein partur [...] til at læra næmingar “at miðla bókmentir”. Og so skal føroyskt eisini fáa fleiri tímar á skemanum. Men hvussu kann tað nytta at geva fakinum føroyskt fleiri tímar og fleiri milliónir av krónum, um nú orsakirnar [...] ið tey skriva føroyskt, kunnu gerast færri, um vit gera rættskrivingina lættari. Tað arbeiðið kundi verið ein virðilig uppgáva hjá einum komandi Málráði, sum umboðar fleiri máláskoðanir. Mál er ikki bara
amtmaður ? og A.C. Lützen, skúlalærari, sum saman við próstinum Andreas Djurhuus skutu upp, at eisini føroysk skip skuldu gjalda akkerspening. Norðoyatingmaðurin Hans David Matras úr Fugloy skrivaði í sína dagbók [...] siga, at Sambandsflokkurin og Javnaðarflokkurin hildu við sínum 13 tingmonnum fram við fundinum. Eitt mál, sum var til viðgerðar, var um viðurskiftini Danmarkar og Føroya ímillum. Sambandsflokkurin vildi hava [...] einki vert. Basta. Samstarv Tað tykir mær løgið, at samgongan hevur slíkan skund at skrumbla hesi mál ígjøgnum. Eftir kríggið endaði stríðið um tey ríkisrættarligu viðurskiftini við, at ein tepur meiriluti
at eg ivaleyst eisini onkuntíð havi nevnt »stólparótina«, sum ikki er minni danskt, heldur enn føroyskt. Nú er kappingarárið í fótbólti skjótt av á hesum sinni, men tað má eg royna at leggja av, tí eg [...] fara at blaða í orðabókini, meðan sagt verður frá fyrsta málinum í einum dysti, kunnu skjótt tvey mál vera komin aftrat, áðrenn tú hevur funnið rætta orðið. Tí kemur sjálvandi eisini fyri, at okkurt fer
økinum, og hetta sæst aftur í akademisku yrkisleið hansara. Hann hevur lisið latín, grikskt og germansk mál við universitetinum í Keypmannahavn, Lund og Uppsala í Svøríki, og hevur hann latín og týskt sum høvuðsfak [...] orsøkin til hetta ein stórur áhugi fyri navnafrøðini. Í løtuni er málsnillingurin í gongd við eina føroysk-týska orðabók, og verður hetta tann fyrsta av sínum slagi í Føroyum. Við góðari hjálp frá Jóan Hendriki [...] akademiskum tíðarritum. Hann greiðir frá, at hann millum ár og dag hevur skrivað nógvar greinar um mál og navnafrøði til útlendsk tíðarrit, og skrivingin við síðuna av arbeiðinum hevur verið eitt ítriv