dagliga við trupulleikum, ið børn og ung stríðast við, sum partur av tí tænastu, ið Psykiatriski depilin veitur. Talan er ikki um eina deild burturav til børn og ung. Vit hava tí, til dømis, bert í avmarkaðan [...] avmarkaðan mun møguleika at leggja inn børn og ung, og er tað tá á vaksnamannadeildunum. Og tað gera vit bert, tá einki annað er til at taka. Men vit hava eina barna- og ungdómspsykiatriska tænastu, ið, eftir [...] tætt og gott samstarv við Sernámsdepilin, Almanna-stovuna, barnaverndirnar runt um í landinum og sosialu deild hjá Tórshavnar kommunu. Talan er um eina tænastu, ið er í landinum og virkar hvønn dag, og
ar kanningar, ið høvdu kannað sambandið millum harðskap í miðlum og harðrenda atferð hjá børnum og ungum. Niðurstøðan var: Harðskapur í miðlum er ein risikofaktorur fyri harðrenda atferð hjá børnum og [...] ymiskar førleikar. Emil Ludvigsen nam við, at yvirskriftirnar í miðlunum, um alt tað ræðuliga børn og ung uppliva á netinum, er kompliserað, hvør skal siga, at tað er ikki so galið allíkavæl, og hetta ávirkar [...] kanst tú í morgin konkludera, at Diabetis ikk i er til…Algoritmurnar í spølum, appum og sosialum miðlum byggja á atferðardesign, hvørs endamál er at taka tíð og uppmerksemi frá okkum, tað er; tær eru gjørdar
umframt øll onnur lívsins viðurskifti, fíggjarviðurskifti, útbúgving, arbeiðstilboð, bústaðartilboð og sosialu støðuna sum heild. Almenn endurvenjing skal setast á stovn, til fólk sum eru rakt av sjúku ella skaða [...] t lív, sum byggir á førleikar heldur enn forðingar. Tryggja skúla- og menningartilboð til børn og ung við serligum tørvi. Fleiri vardar bústaðir, samstundis niðurleggja ótíðarhóskandi sambýlir. Forsorgarlógin
upplýsa ung og vaksin, har vit koma. Vit undirvísa á skúlum, ungdómshúsum, fyri konfirmantum og aðrastaðni. Vit eru tilstaðar á festivalum og øðrum tiltøkum, har ung eru. Vit eru eisini virkin á sosialu miðlunum [...] ball og at læra ung at drekka. Á heimasíðuni kanst tú fáa ráð um, hvussu man tosar við barnið um rúsdrekka og rúsevnir, og har er eisini kunning um t.d. hví tað er so týdningarmikið, at ung undir 18 ár ikki [...] tað eisini so væl, tá hon skrivar: " Eitt miðvíst arbeiði skal gerast í skúlunum og allastaðni, har ung eru virkin, umframt at vit vaksnu, sum arbeiða við børnum og ungum, skulu læra at síggja, nær vandi
spurningur. - Tí hava tey sosialu viðurskiftini, heimið og foreldrini, skúli, frítíðarfelagsskapir og sosialu sambondini annars hjá teimum ungu, nógv tann størsta týdningin fyri um ung fella í misbrúk, ella
støðuna í Føroyum. Tó hava vit seinastu tíðina sæð, at sálarstøðan serliga er versnað nógv millum ung fólk. Ein nýggj kanning úr Bretlandi vísir millum annað greitt á nógv av tí, sum eisini vit í Sinnisbata [...] røttu spurningarnar, men eitt annað gott boð, tey hava, er, at tað áhaldandi trýstið, sum kemur frá sosialu miðlunum, fartelefonunum, tað at allatíð vera “on” og at skulla vísa umheiminum, hvussu gott ein
ein tekst. Tað er somuleiðis ein sannroynd, at tað at skriva og senda brøv er fremmant fyri børn og ung í dag. ”Á tann hátt hongur átakið tætt saman við arbeiðnum, sum longu fer fram á skúlum. Og samstundis [...] skriva jólakort. Ein siðvenja, sum røkkur nógv djúpri enn ein teldupostur ella eini boð á sosialum miðlum”, fortelur Eilen Anthoniussen, ritstjóri og samskipari av Føroyar Lesa. ‘Vit skriva jólakort’ er
millum ung í øllum landinum og í øllum aldri. Men vit vaksnu kunnu ikki blíva við at stinga høvdið í sandin. Yvirskriftir sum: »Føroyskur ungdómur er strongdur«, »Nógv rúsevni millum ung« og »Rúsevni [...] útbúgving og ungdómslívið við øllum tí, sum har til hoyrir. Við sosialu miðlunum er trýstið økt markant, síðani vit sjálvi vóru ung. Tíðirnar eru broyttar, og tað má endurspeglast í tilboðunum [...] tíðina er ljós varpað á vaksandi trupulleikar av rúsevnum, einsemi og sálarligum trýsti millum ung. Tíðin er komin til at gevast at tosa og í staðin finna breiðar loysnir tvørtur um alt samfelagið
tørvinum á tilboðum til børn og ung, sum stríðast við sálarligar avbjóðingar og í psykiatriini hevur verið ein vøkstur í ávísingum til útgreiningar og viðgerð millum bæði ung og vaksin. Nógv av hesum fáa [...] r. Her verður millum annað hugsað í mun til landafrøði og kostnað. Serlig sjóneyka sett á børn og ung Serligt fokus er á børnini í hesum sambandi. Vit mugu skapa umstøður sum tryggja, at børnini kunnu [...] líknandi royndir við útgangandi toymum er ein gongd leið. Men eisini tær námsfrøðiligar tænasturnar og sosialu tilboðini mugu styrkjast fyri at geva bestu møguleikar fyri menning og trivnaði. Hetta krevur millum
var Malla Samuelsen, sum varð vald fyri Sjálvstýrisflokkin. Hon hevði eisini gingið á háskúla sum ung, eins og Hans Andrias Djurhuus. Men eru vit so komin nakað longri í dag? Vit kundu sagt jú, tí í løtuni [...] okkara, tilvitað ella ótilvitað, stýrd av monnum, sum altíð syrgir fyri, at onnur mál fylla meira í miðlum og í almenna rúminum, enn sjálvsagdi spurningurin um javnstøðu, og ikki minst javnstøðu í toppleiðsluni