Matras Kristiansen, samfelagsfrøðingur ------ Eg mundi fingið kaffið skeivt í hálsin, tá eg trýsti meg inn á kringvarp.fo í morgun (1. juni 2010). “1000 krabbameinssjúklingar kundu verið bjargaðir” stóð [...] hatta eru kanska søgulig tøl fyri seinastu 20-30 árini, hugsaði eg. Eitt sekund seinni havi eg lisið meg fram til, at talan er um donsk tøl, og so gevur tað alt nógv betri meining. Men hví stendur tað so [...] undir ”Innanlands”. Enn eitt hendiligt mistak? Í hvussu er en ein kaffið-skeivt-í-hálsin-løta fyri meg, tí við hvønn undirskriva Føroyar eina handilsavtalu fyri 600 miljardir? • ”Skuldsett fyri at hava
eins og frítíðarvirksemini hjá børnunum tekur tíð. Familjan hevur stóran týdning fyri meg. Mær dámar eisini at røra meg, og tí súkkli, renni og svimji eg nakað. Havi eisini gingið á fjalli frá barni av, og [...] - Tað veldst um hvat verður lagt í ”besta staðið”. Eg havi verið nógvar góðar túrar sum hava lært meg nógv og sagt mær nógv. Onkuntíð kemur tú heimaftur við einum klárari sosialum medviti, onkuntíð við
verið í herinum, hjálpti mær nógv. Hann vandi við mær hvønn dag í fleiri mánaðir og trýsti meg til at klára meg betur hvønn dag, greiðir Jan frá. Eitt fantastiskt lív Hóast Jan hevur tapt seg 40 kilo, so [...] seinastu tvey árini. Jan gjørdi av, at nú skuldi hetta steðga. – Eg visti, at eg mátti út at røra meg og eta sunnari. Viljastyrkin gjørdi, at Jan megnaði at tapa seg 40 kilo. – Eg var á Tórsbreyt hvørt
hugnaligur skipari. Honum hevur helst dámt meg, tí ein dag kom hann og setti ein svartan bowlarahatt á 12-ára gamla høvur mítt og segði, at eg skuldi eiga hattin. Eg kendi meg veruliga sum ein lord, tá eg í bo [...] tvørámaður”, men tað var av ongum, tí so fastgrógvin var mín sørvágsidentitetur longu tá, at helt eg meg fara at svíkja sørvingar, um eg segði tað. Tá eg í dag síggi spurvarnir gera sær dælt av ribsberunum
Simonsen til danska fótbóltsgallahaldið mánakvøldið, og tá spurdi meg eitt sindur fyri. Hann segði, at hetta kundi eg saktans gleða meg til, og tað sama segði eisini Henrik Larsen, sum eg jú spældi saman [...] fyri fótbólti allastaðni, og tað ger sjálvandi sítt til, at hetta veruliga er ein uppgáva, eg gleði meg til og síggi fram til. Tað verður eisini soleiðis, at tit skulu rokna við at síggja nógv til mín í
sindur skiftandi hvar eg havi spælt. Eg havi spælt á fleiri ymiskum plássum. Eg havi ikki heilt funnið meg til rættis á einum plássi og vit eru eitt sindur leitandi enn. Bæði hvar eg skal spæla, men eisini [...] og eg havi havt mínar smærru snuddir at dragast við. Sjálvt um eg havi spælt, so havi eg ikki følt meg hundrað prosent kláran. Tað er eisini ein avleiðing av, at eg ikki havi spælt so nógv í Týsklandi. [...] Vit hava bæði týskan ítróttarstjóra og týskan venjara, og har eru fleiri, ið tosa týskt. Eg klári meg fínt á týskum nú, men eg ætli mær at læra hollendskt. Vónandi verið eg har í fleiri ár, tí eg haldi
hann, og leggur í sama andadrátti aftrat: - Í sorg og mótgangi ugga tey meg og geva mær styrki. Í gleði og viðráki gera tey meg takksaman og tilvitaðan um mína ábyrgd. Í gerandisdegnum geva tey mær meining [...] millum annað á sjúkrahúsinum, í fongslinum og á Blákrossheiminum. Hetta vóru stór upplivilsi fyri meg. Í GLEÐI OG SORG Sum longu nevnt hevur Hanus gingið nógv í kirkju í heimbygdini. Og sum hann lýsir
hugburðurin ein annar, tá tað kemur til sjógvin. Hevði ikki trúð at soleiðis var. Tað kom óvart á meg, og eg havi hug at ilskast. Talan er um vaksin fólk, sum halda, at tað er í lagi, at sita við róðrið [...] Eitt er at “vanlig” fólk hava hesa hugsan, men at landsins løgting hevur hesa hugsan kom óvart á meg. Eg var ikki sørt skelkað, tá eg hoyrdi, at bara báturin er minni enn eitt vist, ja so kann tann, ið [...] maskinu o.s.fr., ja so var ølin ikki við í myndini. Men so var ikki og sum sagt koma tað óvart á meg, og eg hevði hug at ilskast. Tað er vorðin ein óvani, tá fólk halda, at tey ikki kunnu hugna sær ella
eisini tosar um gud, og tí er tað veruliga stuttligt at síggja allar mínar fordómar, sum onnur hava um meg verða váttaðar í morgun. Tað skriðar í fingrunum at skriva eina klummu um júst tað, staðfestir hon [...] at tað at enda skuldi avdúkast, at tað var eg, sum skrivaði klummurnar, og tí havi eg ongantíð kent meg illa av tí, sigur Armgarð Arge. Hon greiðir somuleiðis frá, at uttan frælsi við at verða dulnevnd, [...] Sjálv eigi eg alla útgerð, men eg havi ikki brúkt hana so nógv, men nú verður tað, eg fari at sníkja meg niðan á Tórsbreyt »i nattens mulm og mørke«, staðfestir hon.
við niðri, skiltu meg væl og royndu at seta seg inn í mína støðu, sjálvt um tað var ringt. So eg fekk góða hjálp til at koma ígjøgnum sorgina og tað fái eg enn. Men tað, sum uggaði meg mest, var at omma [...] fekk boðini um, at omma var dottin og hevði fingið álvarsligan skaða. Tað kom sum eitt »sjokk« fyri meg, og tankarnir byrjaðu at mæla runt í høvdinum. Teir dagarnar gjørdi eg ikki nógv annað enn at hugsa
