brúkt í almenna rúminum. Málsliga ávirkanin er risastór, tí tilvitað ella ótilvitað er tað mál og mentan, ið fær føroyingin at kenna seg sum føroying. Vónandi fer hennara egni málsligi og mentanarligi førleiki [...] øgiligt flog, har hann sólarringin á tamb, ár eftir ár, gjørdist meginskansi føroyska fólksins í mentan, máli og samleikafatan. Ein meginsigul, sum dróg málsligar og mentanarligar vælútbornar profilar [...] altíð, at politiska skipanin var leiðslunum til vildar, men tær megnaðu, við síni dyggu kjølfestu í mentan, máli og journalistikki, at halda stovninum upp í vindin við áhaldandi framskrúvu, hóast lúsingarnir

seyð at gera í hesum landi kemur ikki undir vinnu, men hendur undir tað vit nevna hobbyvirksemi ella mentan. Her er talan um ein fornan mentanararv, sum livir sítt egna lív í bygdunum her á landi. Alt sum [...] sína tíð, og tíðin hon kann umroknast í pengar. Skal flettast skjótt og skal flettingin fara frá mentan til vinnu, so hevur tað eisini sín prís tá talan er um tað sum er tað týdningarmiklasta av øllum [...] fletta, keypa og føroyskt seyðakjøt eru eitt slag av vinnuligum free riders, sum dúva meira uppá mentan enn upp á vinnu. Tað ert tú ikki tá tú keypir kjøt úr Ný Zealandi ella Íslandi, sjálvt um hetta verður

fólk hevur møguleika at síggja og uppliva list. Eitt samfelag, sum ikki hevur ráð til sjúk, gomul og mentan, er eitt ógvuliga fátækt samfelag, heldur Helgi Fossádal. Politikarar koma ikki á framsýningar Landsins [...] til. - Tílíkar framsýningar royna vit at hava eina ella tvær ferðir árliga, sigur Helgi Fossádal. Mentan kostar Helgi Fossádal metir, at tað hevði verið stórt framstig, um grunnar vóru, har søkjast kundi [...] Hann hevur tó skálkin aftanfyri oyrað, og kann ikki bara sær at minna á, at onkur hevur sagt, at tá mentan varð yvirtikin í 1948, so var hon millum fyrstu málsøkini, tí eingin roknaði við, at tað fór at kosta

tónleikaútflutning er hækkaður. Afturberingarskipan til filmsverkætlanir er sett í verk. Stuðulin til mentan, film, orðabókagerð og til mentanarhús er hækkaður. Bókasavnsøkið er styrkt og betrað. Loysn fyri [...] hugsanir og vinnumøguleikar, eldast og hava góðar tænastur og trivnað, verja náttúru og umhvørvi, skapa mentan og list, menna mál – og liva mitt í verðini við sambandi til heimsins tjóðir og ábyrgd í heimsins [...] Vit mugu gera íløgur og skipanir til tess at nútímansgera og skapa møguleikar hjá okkara máli og mentan og list at mennast á talgildu pallunum og í undirvísingartilfari og almenna rúminum sum heild. Hugsa

stjórnin og danski mentunarbardagin um m.a. fólkaskúlan, ES og flóttafólk fara at ávirka fólk og mentan í Føroyum, nú danski sosialstaturin undir broyting. Føroyar vóru eitt danskt amt í øldir og Føroyar [...] skilvísa ? kenslur, mystikk, intuitión, dreym og alkymi. Nýggja tjóðskaparliga mentanin skapti nýggja mentan, list og bókmentir. Alt var ein tjóðskaparligur spurningur, so at siga hvør málningur í Danmark um [...] Heibergsa: »Elverhøj« (1828). Hetta tíðarskeið er áhugavert, tí hesi rák fáa stóra ávirkan á føroyska mentan, t.d. helt Kristin í Geil fyri um føroyska sjálvstýrismannaheim, at tey líktust biedermeierheiminum

roynd víðari. Barnabøkurnar eru eisini mennandi. Tær uppala í og við, at tær bera víðari okkara mál, mentan og ikki minst grundleggjandi virði. Fagrar bokmentir og barnabókmentir hava ómetaliga stóran leiklut [...] kend við málið. Gevið teimum nakrar bøkur! Latið tey lesa bókmentir og læra óbeinleiðis um okkara mentan og virði. Og gevið teimum fyri Guds skyld frið og náðir til sjálvi at hugsa tingini ígjøgnum. Tíðin [...] tá ið tey verða stór. Í teimum er løgd gleðin at lesa og hoyra søgur. At lesa er partur av teirra mentan. 2. Fáið børnini til at skriva sjálvi At skriva ger ein betri at lesa. Á sama hátt sum at lesa ger

og at tað var betri, at Danmark skuldi taka sær av tí. 6. Løgmaður heldur nýggjársrøður um okkara mentan og mál. Og um tey ótrúligu frambrot, sum okkara listafólk, ítróttarfólk og vinnufólk skapa úti í [...] fyri Føroyar. Men sambandspolitikkurin hevur í einum og øllum stríðst ímóti at vit hava egið mál og mentan. Og at vit kunnu umboða okkum sjálv úti í heimi og at vit sjálv kunnu hava beinleiðis atgongd til

verið fyri stórum skerjingum, so eru nógv, sum vilja gera tað fragasta tey kunnu, fyri at vísa okkara mentan fyri fremmandafólkunum, sum er komin at halda Ólavsøkuna saman við okkum. Mentannin er skorin inn [...] Tey skulu helst fara heimaftur við hugsaninni um, at føroyingurin er fittur og blíður at vitja og mentan okkara er verd at síggja og hoyra. Tí nógv er broytt til tað betra, á hesum øki, seinastu nógvu árini

skúlans verður tí at: ”føra okk­­ara fólk fram á tann sess, sum av røtt­um er okkara, í norrønnari sang­mentan” (úr áðurnevndu grein). Tá eg trívi í hetta lítla og tó tíð­andi brot í føroyskari skúlasøgu so er [...] partur grandisdegnum bæði til gaman og álvara. Ímyndin av týdninginum sangi í føroyskari søgu og mentan styðja eisini uppundir eina slíka útlegging. Sangi verður tí javn­an tillagd ein tjóðskaparligan

Hinvegin er tað bæði náttúrligt og neyðugt, at skúlaskipanin byggir á og endurspeglar ta siðvenju og ta mentan, sum hon virkar í. Og mentanin í vesturheiminum byggir í sera stóran mun á kristindóm. Bara í verkunum [...] enn ekskluderandi og spjaðandi. ? Vit eiga í lógini at finna eina javnvág, har vit øðrumegin virða mentan og siðaarv og hinumegin lata objektivitet og vitan verða teir varðar, vit ganga eftir. ? Eg eri greiður