niðursetan í Rituvík onki undantak. Í mun til árstíðina, fyri hálvt annað hundrað árum síðan, er hon í okkara hugaheimi helst meiri dramatisk enn aðrar. Tollaksmessudag í 1873 spískar Per sær blýantin heimi [...] eitt nýtt lív Yviri í Haga: “Ímorgin! – Morgindagurin verður – um Guð vil – tann dagur, har dreymar okkara í nøkur ár koma at gerast veruleiki.” Tað hongur ein bíbilskur farri yvir hesum øllum. Eitt nýtt [...] av fólkinum í Noregi, Danmørk og í Svítjóð velja um hetta mundið at royna eydnuna handan havið og okkara næsti granni, Ísland, var eisini raktur av dreninum. 16.500 íslendingar flyta til amerikanska meginlandið
gerandisdegnum, sum fáa okkara vælferðarsamfelag at hanga saman. Fólk, sum ongantíð stjala yvirskriftir, men sum vit ikki kundu verið fyri uttan. Pedagogarnir, sum taka sær av okkara børnum hvønn dag. Sj [...] snýr seg ikki bara um at vera fremst og best. Tí uttan ósjónligu hetjurnar í gerandisdegnum hevði okkara samfelag dottið sundur. Herfyri hoyrdi eg ein føroyskan vinnulívsmann, sum setti seg niður at brúka [...] øðingarnir, sum eru har, tá sjúka rakar og lívið fer í stand-by. Heimarøktirnar, sum taka sær av okkara gomlu, tí vit sjálvi ikki hava stundir. Kommunumenninir í litríkum vestum, sum alt árið og í øllum
Føroyingar hava altíð havt hug at royna fjarar leiðir at vinna lívsins breyð. Hetta sæst millum annað í okkara royndum við stórhvalaveiðu í Suðuríshavinum. Í bók síni um Lopra og hvalastøðirnar har, greiðir Erling [...] iðu í Suðuríshavinum við hollendarum Tað er nokk so fitt av skrivaðum tilfari um henda partin av okkara vinnusøgu. Í hvussu er hava tveir mans skrivað dagbók frá hesum túrinum. Teir eru Mikkjal Gulklett [...] Barentshavinum. við italenskum trolara undan heimsbardaganum. Hetta er eisini ein serligur partur av okkara fiskivinnusøgu, sum vísir at føroyingar ikki bakka fyri avbjóðingum. Vit hava eisini havt áhugaverdu
samfelagið so verið? Hevði nakað verið broytt í føroyskum politikki? Í okkara fiskivinnu, úflutningsvinnu, útbúgvingarøki o.s.fr.? Okkara politiska prosjekt snýr seg einans um, at vit gerast myndug og taka [...] srørsla seg upp, sum var grundað á ta sannføring, at tíðin var komin til at taka fulla ábyrgd av okkara egna samfelagi. Kreppan vísti, at ríkisfelagsskapur og heimastýri ikki er nøkur trygd fyri føroyskari [...] Fólkaflokkurin leyp frá lyftinum um fólkaatkvøðu í evsta tíma. Tá samráðingarnar slitnaðu, umløgdu vit okkara strategi og søgdu, at tað, sum vit ikki kunnu semjast um við danir, mugu vit taka sjálvi. So skóru
Katrinu, sum vóru gamlar gentur. Tær fingu síðani torvið til høldar. Pápi tók Elin Mariu inn til okkara, tá ið hon ikki orkaði meira. Tá var Elin Katrina langt síðani deyð. Hann smíðaði ein kvist í húsinum [...] gav honum ein gyllin. Eg minnist Elin Mariu sum eitt vælsignað menniskja. Tá eg gekk við Ingrid, okkara sætta barni, droymdi eg hana so ofta, og tað gjørdi eg aftur, tá ið eg gekk við Elin tvey ár seinni [...] og tosaðu um, at pápi hevði sæð “Lauru” dagin fyri, at teir fóru at sigla heim. Fía kom inn til okkara og segði við pápa: “Sig mær sannheit, um tú hevur sæð teir ella ikki.” Tað kundi hann bert váttað
nógvur, at tveir mans máttu andøva, og settu vit seglið á. Men báturin varð tá so tungur, so ein okkara mátti oysa alla tíðina, til vit komu í skoruna av Reyðabergi. Tá vóru allir bátarnir komnir inn fyri [...] kjøtið. Hon gjørdi síðani reint í húsinum, har vit tríggjar bátsmanningar búðu. Krovið býttu vit okkara millum og pylsuna eisini, men kona Joel fekk mørin, høvdið og beinini afturfyri ómakin. Vit vóru [...] um at møta á skrivstovuni hjá Steffan Jónsson, stjóran á Aldufelagnum. Vit høvdu roknað við at fáa okkara ágóða heim við okkum. Men nú skiltist, at peningaávísingin skuldi sendast við posti til Føroya. Tá
torvheiðarnar hjá Poul, sum lógu nærri býnum enn okkara, skeyt hann upp, at vit fyltu báðar leyparnar av teirra torvi, so kundu vit báðir næstu ferð taka av okkara torvi. Beint sum vit høvdu fingið leyparnar [...] blaðstjóri á Dimmalætting, var tá prentari á Dimmalætting. Hann hevði torvheiðar nærindis okkara í Hoyvíkshaganum. Vit fóru um hesa tíðina ofta saman seinnapartar eftir torvi, og tað gjørdu vit [...] Hetta dámdu okkum einki. Víst høvdu vit stormin í ryggin, men vit sóu einki, ikki so frægt sum okkara egnu føtur. Eisini skuldu vit fara um Hoydalsánna. Um hana var ein smøl brúgv, og hon kundi vera
er so við Merkinum, tá ið vit nýta tað í umboðan okkara í altjóða høpi? Merkið veittrar á altjóða pallum, tá ítróttar- og mentafólk umboða tjóð okkara. Men tað er fráverandi á nógv fleiri pallum av tí [...] føroyingar vóru trýstir at finna annað flagg at sigla undir. Soleiðis gjørdist Merkið tjóðarflagg okkara. Flaggdagur varð settur at vera 25. apríl. Gleðiligt er tað, at heimbygdin hjá Jens Olivur eisini [...] stutt. Men førningurin og hugsjónirnar hann hevði við sær úr bygdini, gjørdi almiklan mun fyri tjóð okkara. Fyrimyndið tykkum, um vit í dag hittu hann undir krambúðini á Brúgvaroyrini. Fjúrtan ár, ferðabúgvin
eisini ein heimur uttan fyri skúlastovuna. JÓHANN: Tað kom týðiliga til sjóndar, hvør framtíðardreymur okkara var. Jan var frá upphavi sera áhugaður í samfelagsviðurskiftum. Pápi hansara helt Politiken og A [...] ættaður úr Gøtu, lærdi okkum, at tað var ein heimur uttan fyri Havnina eisini. Tað víðkaði veruliga okkara sjónarring ÁRNI: Vit fingu tað sjálvandi aftur eisini. Júst hetta við, hvussu gerandisdagurin var [...] áhugaður í bókmentum og mentan. Hann var fleiri fjórðingar framman fyri okkum, tá tað ráddi um vitan um okkara samleika. Tað var ein sera góður íblástur hjá okkum at fáa. Jan við lív og sál Og Jan Müller? ÁRNI:
táið tær vórðu lógskipaðar í síni tíð. Guð skal vita, hvussu skilið annars hevði verið á landgrunni okkara. Táið tosað verður um fría fiskiveiði, so er tað ein sannroynd, at allir bólkarnir savnaðir hava [...] røkka hesum máli skjótast gjørligt. Einans ein einasta avgerð á Føroya Løgtingi kann broyta allar okkara fyritreytir sum samfelag fundamentalt, og hartil tann rætta vegin, og tað er at taka undir við l [...] nýrák á hesum øki í røðu síni á Ólavsvøku, og í longdini kemur hendan nýskipanarleiðin at styrkja okkara støðu kolossalt, í øllum liðum samfelagsins og mótvegis útheiminum. Fái ikki verið samdari enn tað