øðrum alt gott, at kunna takka hvørjum øðrum, at fyrigeva hvørjum øðrum, eru vit uppald til í okkara mentan. Kolveltingarmaður í 2000 ár Fyri júst 2000 árum síðan føddist í Miðeystri eitt barn, sum fullkomiliga [...] mannahatur og harðskapur var mentanin. Men læra hansara fór um allan heim og er høvuðsgrundarlagið undir mentan okkara, ja, næstan alla ta tíð, føroyska tjóðin hevur verið til. Føroyar 1000 ár Vit hátíðarhalda [...] menning. Hetta bar okkum so fram í telduøldina, sum nú aftur er við at kollvelta allan framburð og alla mentan. Útbúgving lyklaorðið Í sekstiárunum komu framhaldsskúlarnir úti um landið. Børnini hjá fiskimanninum
komandi valskeiði. Annars tykjast valevnini sum heild at hava lítla vitan um og enn minni áhuga í mentan. Nøkur fá undantøk eru tó, eitt nú Olga Biskopstøð úr Tjóðveldinum og John Johannesen úr Javnaða [...] bíbliuni sum sín orðaða mentanarpolitikk, og hetta inniber, at almennur stuðul bert skal latast list og mentan, sum er uppbyggilig. Sostatt er Miðflokkurin fyrsti føroyski flokkur, sum alment hevur sagt, at hann [...] virksemi. Hinir flokkarnir, Javnaðarflokkurin, Sambandsflokkurin og Sjálvstýrisflokkurin nevna ikki mentan í sínum valskráum. Onkur hevur funnist at okkum fýra, ið umboða stórar partar av listaliga umhvørvinum
virðing fyri Danmark, danskari mentan, donskum siðaarvi, donskum traditiónum. Haðani hava vit lært, at vit skulu hava størstu virðing fyri okkara egna siðaarvi, okkara máli og mentan. At vit sjálvsagt sjálv eiga [...] og hvørjari einastu ólavsøku; so tey kódna í teirra ævigu meylan og jarman um land og fólk, mál og mentan, áhh. Maðurin gletti á tonn og snerkti vanvirðisliga, hann hevði hug at spýta«. Kennir nakar seg
verandi í meira enn 700 ár. Umframt at breiða út religiónina, breiddu teir eisini út arabiska mentan og arabiskt mál. Arabiskt er í dag eitt av heimsins mest útbreiddu málum. Trúarjattánin og fyrsta [...] hálvoynni. Córdoba, høvuðssætið hjá teimum, gjørdist størsti býur í Vestureuropa, og miðstøð fyri mentan og vísind. Jødarnir, sum vóru flýddir undan jagstran, fluttu aftur til kalifatið í Córdoba, og vóru [...] bókasøvnum. Nú blivu tey umsett til latín av arabiskum lærdum og gjørdust aftur lutur av europeisku mentanini. Tollyndið var størri enn í dag Tað er einki at taka seg aftur í, at islam í dag er plágað av
verandi í meira enn 700 ár. Umframt at breiða út religiónina, breiddu teir eisini út arabiska mentan og arabiskt mál. Arabiskt er í dag eitt av heimsins mest útbreiddu málum. Trúarjattánin og fyrsta [...] hálvoynni. Córdoba, høvuðssætið hjá teimum, gjørdist størsti býur í Vestureuropa, og miðstøð fyri mentan og vísind. Jødarnir, sum vóru flýddir undan jagstran, fluttu aftur til kalifatið í Córdoba, og vóru [...] bókasøvnum. Nú blivu tey umsett til latín av arabiskum lærdum og gjørdust aftur lutur av europeisku mentanini. Tollyndið var størri enn í dag Tað er einki at taka seg aftur í, at islam í dag er plágað av
heimlig viðurskifti og ikki minst sosial/samfelags viðurskifti, við vanda fyri at broyta grundleggjandi mentan, sosialar, samfelagsligar og heimligar van-ar og bindingar. Um hetta skal gerðast, so skal tað gerðast [...] politikarar og leikfólk á staðnum. Á henda hátt fæst ein sunn og støðug heilsu menning grundað á mentan, livihátt og lokalan kunnleika har ræðslu- og hóttanarpolitikkur verður skiftur út við positivum [...] sandin-um, viðurkenna at vit eru føroyingar og gerða eitt dygdargott heilsuátak sum svarar til okkara mentan og livihátt. Støðga við ræðslu herferðunum íspunnin av fólki við persónligum ætlanum. Gera eina
einum landsparti við djúpum medviti um ætt, mentan og søgu. Her tók seg tíðliga, frá 12. øld, upp ein vinna grundað á rík kopar-, silvur- og málmnám. Fólksins mentan var sermerkt, frælsishugurin ramur, Engelbrekt [...] angetan. Tað elegiska Ein, ið sum undirritaði ikki er kønur í nótum og tónalist, kennir seg illa mentan at tala við myndugleika um góðskuna á hesum løgum. Hinvegin kann ein sum lurtari halda seg til sína
tosaði bert hin ungi yrkjarin Kelly Berthelsen og ein danskur granskari helt røðuna um grønlendska mentan og bókmentir í dag. Heili 10.000 fólk høvdu funnið sær vegin út á Bryggjuna hetta vikuskiftið sigst [...] er tankin um málsliga Kánanslandið Ísland. Hesi hava heldur ongan áhuga í modernaðari íslenskari mentan við punkrokki, amerikanisering, sushibarrum, náttarlívið og teim lívligu íslendingunum, sum mær dámar [...] okkara sjálvsmynd um at eldru føroyingarnir vóru tigandi fólk. Jógvan tók samanum hvussu føroysk mentan var ávirka av Vedelsa vísubok, av Kingo og spurdi hvar eru føroysku sálmayrkjarnir? Hann tók leiðina
Føroyar skulu vera. Men hví eru Føroyar so hættaðar sum tær eru? Svarið skal helst finnast í orðum sum mentan, mál, traditión, almenn umsiting, tjóðskapur, lokalpatriotisma o.l. Tað eru hesi tingini, ið halda [...] fisk (og onnur ting sjálvandi) í Føroyum fyri at hava ráð til at varðveita okkara tjóð og okkara mentan og til at reka ta almennu umsitingina í Føroyum. Við framleiða fisk fyri framhaldandi at kunna búgva [...] av einari einastu orsøk: Tjóðini; okkara stoltleika av egnum landi og okkara kærleika til okkara mentan. Tjóðin er tað, ið skapar meining við at búgva í Føroyum. Og meining er eitt tað týdningarmesta ein
vandamál. Tjóðskap sum fáfongd Tað eg haldi vera eitt vandamál enn í dag, er at vanlig tjóðskaparlig mentan og politikkur kann gera eitt fólk veikt, óttafull og fáa okkum at krógva okkum fyri sosialum mobiliteti [...] omantiskar søguligar og fagurfrøðisligar klicheir, har onnur vilja siga mær, at hetta er føroysk mentan í dag. Eg meini, at í føroyska tjódskaparliga lívsforminum er ein veikleiki, ið eg ikki bert vil [...] øvugta av niðurarvaðari kognitivari nationalismu. So kunnu frøðingar vera ósamdir um tjóðskaparliga mentan er ein lívsformur, ein lívsstílur, eitt kognitivt mynstur, ein skaptur felagsskapur ella alt hetta
