Danska útvarpstøðin P1, ið er partur av Danmarks Radio setti leygardagin í ein hálvan tíma fokus á Føroyar og málið um mannamunsgreinina. Tosað var við Løgmann Jóannes Eidesgaard, løgtingslimirnar Jenis [...] Tilsted Christensen. Málið varð lýst gjølla í út við trý korter. Sendingin handlaði um hvussu Føroyar í er ein partur av vesturheiminum, velur ikki at virða grunnleggjandi mannarættindini, og roynt var at lýsa

lóg nr. 285 frá 29. apríl 1992 um Tann Europeiska Mannarættindasáttmálan kann setast í gildi fyri Føroyar”. Í viðmerkingunum til uppskotið sigur landsstýrið m.a. at ”Við lógini verður mannarættindasáttmálin [...] asáttmálin er settur í gildi í Føroyum við Anordning nr. 136 frá 25. februar 2000 sum javnsettur partur av føroyskari lóggávu, sambært stýrisskipanarlógini helst enntá yvirskipaður løgtingslógum. Sáttmálin [...] er europeiski mannarættindasáttmálin eftir einmæltari løgtingsaamtykt settur í gildi í Føroyum sum partur av føroyskari lóggávu. Harvið eru eisini dómarnir hjá mannarættindadómstólinum bindandi fyri føroyska

at fáa eina fríhandilsavtalu uppá pláss. WTO Føroyar eru partur av danska WTO limaskapinum og arbeiða tí innanfyri WTO karmar. Tað merkir eisini at Føroyar skulu fylgja WTO reglum. WTO hevur heimild at [...] at taka allar handilsforðingar av. Ein partur av WTO leistininum er sonevndi Most Favoured Nation (MFN) klausulurin. Í hesum liggur, at um eitt land, t.d. Føroyar gevur einum sáttmálaparti betri sømdir [...] og/ella eru økir, sum sáttmálin ikki fevnir um. Í arbeiðnum við at seta seta sáttmálan i gildi millum Føroyar og Ísland hava nógv ivamál verið, serliga frá føroyskari síðu. Men tað er ikki bara í Føroyum, at

skala-effektir. Bæði hesi endamál eru óheppin. Føroyar eru so lítlar, at á granskingarøkinum kunnu Føroyar ongantíð vinna í altjóða kapping uppá skala-effektir. Føroyar kunnu vera við í bæði samstarvi og kapping [...] visjónsætlanini Visjónin, at “Føroyar eru millum heimsins fremstu lond innan gransking, menning og nýskapan” er góð, tí hon gevur nakað at miðja ímóti, og ikki er ósannlíkt, at Føroyar á nøkrum granskingarøkjum [...] framløga av visjón 2015. Her er eitt íkast til kjakið um granskingarvisjónina og -strategiina. Fyrri partur av kronik í tveimum pørtum. Eg skal í tveimum kronikkum gera viðmerkingar til granskingarstrategiina

kasta ljós á trygdar- og verjupolitikk í Norðuratlantshavi í framtíðini, og sum partur av Norðuratlantshavinum fara Føroyar eisini at koma undir sjóneykuna. Frameftir Norðuratlantsbólkurin metir, at týdningurin [...] og so kasta bóltin víðari til gestirnar á ráðstevnuni, og vónandi fáa vit eitt áhugavert kjak um Føroyar, sigur hann. Risar við Tað hevur eydnast Norðuratlantsbólkinum at fleiri navnframar luttakarar á

sum lesa niðri, og fáa tey at keypa Ikea-møblarnar fyri seg? Tí um nakað er bíligt at innflyta til Føroyar, so er tað innbúgv. Men hinvegin, so fáa tey ikki upplivingarnar við rufl­­­uta rukkutúrinum umborð [...] niðureftir, hóast hetta tykist standa í einari lítl­ari and­søgn við mínar for­dómar um, at ein stórur partur av ferð­a­damunum við Norrønu eru júst tær, ið strípa sær hárið fyri fleiri túsund krónur. Men lat

um seksti- og sjeytiárini? - Tað kom av, at vit aftur tóku upp viðurskiftini millum Dan­mark og Føroyar. Eg mintist aft­ur á tíðina, hvussu tað var at vera millum londini bæði í míni lestrartíð, og hvussu [...] antin út ella heim og hvussu torført tað var at fara avstað aftur, tá tú hevði ver­ið heima. Ein partur av ung­dóms­árunum var eisini, at nógv ikki komu heim aftur. - Hví fara aftur í eina farna tíð í [...] kom av, at tað kom mær til hugs, at lítið hevði verið skriv­að um hesa tíðina, sum var ein týðandi partur í viðurskiftunum hjá ungum før­oyingum tá í tíðini. Tað at fara burtur, hildu nógv vera spenn­andi

valevnum atgongd til maktina. Eg vil mæla fólki til at síggja filmin, um høvið býðst. Sannleiki ella partur av einum meira fjølbroyttum veruleika? Fáur – fyri ikki at siga eingin – granskari innan umhvørvisøkið [...] týdning – tað er jú ikki soleiðis, at Svensmark og aðrir pástanda, at vakstrarhúsárinið ikki er ein partur av málinum. Professari og heiðraður Tað vóru teir báðir, Elias Davidsen, sáli, og Bogi Hansen, sum [...] áðrenn fruktirnar kunnu heystast og fáast til høldar fóru vit undir eitthvørt annað. Kann vera, at Føroyar eru heimsins mest dálkandi tjóð – eg eri enn ikki sannførdur um hetta av teirri orsøk, at okkara

framløga av visjón 2015. Her er eitt íkast til kjakið um granskingarvisjónina og -strategiina. Seinni partur av kronik í tveimum pørtum. Í fyrra parti, sum var í Sosialinum seinasta týskvøld, viðgjørdi eg [...] fyri 2005, hví so lítið verður granska í privata vinnulívinum. Teir meta at tað er eitt tekin um at Føroyar eru aftanfyri í tøkniligu menningini. Men um búskaparráðið hevur rætt, so vil ein avleiðing av øktari

sjálvandi eisini vórðu framdar í fullveldislandsstýrinum. Men málini vóru greið: Einar sjálvstøðugar Føroyar og ábyrgd fyri einum sjálvberandi búskapi bygdur á samhaldsfesti. Hesi mál og hendan ábyrgd tykist [...] skjótt vaksandi privata nýtslu og harvið øktar mvg- og avgjaldsinntøkur til landskassan. Kommunanna partur av búskapinum hongur harafturat í leysum lofti – og landsstýrið gongur sjálvt á odda fyri at trýsta