hjá BD endar við orðunum: ”Og vit hava langt eftir á mál, tá ið talan er um at fara úr føroyskum og inn í onnur mál” Her eigur at verða gjørt vart við, at vit 10 ár seinni hava tríggjar av teim alneyðugu [...] at vit fáa hesar orðabøkur, sum eru umrøddar í grein 1, sigur Bjarni Djurholm (= BD) m.a. vera, altjóðagerðin, óvissan um okkara egna mál, tí støðan ”við veikum málsligum festi sum okkara, eru vit løtt [...] so tað er rætt framyvir. So einum orðabókarithøvundi nýtist ikki at hava sovorðnan ampa av, at alt er 100% rætt, tí ”brúkarin”, tað veri seg týðari, lærari, næmingur, handverkari, sølufólk, húsmóðir fær
tirnar hava givið okkum tað vælferðarsamfelagið, vit í dag hava. Onnur lond, har tann almenni sektorurin er stórur, hava tey ikki nógvar vørur á handilshillunum. Vit hava øll mat, klæðir og hús. Og munnu [...] okkara, t.d. Íslandi og Grønlandi. Í Føroyum er tann privata nýtslan einar 4 milliardir um árið, men vit hava ongan virknan brúkarapolitikk. Hetta økið eigur at raðfestast hægri, tí við nøgdum brúkarum fáa [...] flestu ikki vera nøgd um tað? (Óli Breckman, løgtingsmaður, A) - Vit eiga hvørki eina lóg um Marknaðarføring ella um Brúkaravernd, Vit eru tí at meta sum eitt U-land í so máta. Her eru neyðugt við einum
at standa í hvønnfalli, eins og tá ið vit biðja ?góðan dag? (ikki »góður dagur!«). Í trimum teimum seinastu orðunum omanfyri hava vit dømi um, hvussu orð skifta kyn, tá ið leitað verður aftur til upprunaorðið [...] »at umhugsa seg«. Vilja vit halda okkum til áðurnevnda høvuðssjónarmið Hammershaimbs, hava vit alla orsøk til at halda eftir við tílíkum samansettum sagnorðum, ið hvussu er tá ið talan ikki er um nýggj [...] nýggj hugtøk í málinum (flutta merking). Tá ið samanum kemur, kann eingin ivi vera um, at vit í øllum góðum hava tikið fleiri orð og máliskur úr donskum enn nakra aðrastaðni ? og góðtikið tey, um bert tey
seg til tey fábroyttu ørindiskøg, sum kvæðaarvurin hýsir. At vit hava verið fyri størri mentanarligari ávirkan úr Danmark enn gott er, kunnu vit vera samdir um; men hinvegin fremur tað onga menning bara at [...] kvæðaløgini, tú hevur í huga, tá tú málbert teg um "okkara musikalska móðurmál", og samdir kunnu vit vera um tað, at kvæðastevið er nakað eyðkent føroyskt; men samstundis mugu vit viðganga, at meginparturin [...] hann skal hava rikið teg sum smádrong á dyr úr sangstovuni, tí tú kvaðst "Tá eg verði stórur", er ilt at skilja. Man tað ikki heldur vera tað, at tú ikki slapst at syngja við í barnakóri, tí tú tá ikki vart
føðiketuni í at virka, sum hon eigur. Vit vita, at vit tí eru noydd at venja okkum við nýggjar orkukeldur, ið verða fluttar inn uttanífrá. Og áðrenn vit eftir fleiri ættarlið hava vant okkum við øðrvísi føðslu [...] kostinum. Ja, tað er nettupp kostur og føðsla, vit tosa um her. Fremmand fólk vilja ráða yvir okkara kostvanum. Tey spyrja, hvat vit vilja við hvalatvøsti í 21. øld, tá ið nú “sivilisatiónin” hevur borið okkum [...] heilt upp á turt av sær sjálvum; eingin veit hví. Í USA hava vælmeint umhvørvisfólk roynt at reka strandaðan hval út aftur á opið hav. Tey hava hildið lív í teimum við at veita vatn útá teir inni við
Vit síggja teir, vit fegnast, vit kringa teir, vit geyla, vit jagstra teir, vit ýla, vit pína teir, vit ýla eitt sindur meira, vit drepa teir, vit fáa avgongu, vit eta teir, vit ropa! Hetta ljóðar ikki [...] mannagongdin, tá ið føroyskir menn grýta siviliseraðu klæðini á gólvið og tríva í minnilutamentan. Hvat verri er, við hesum velja vit at blaka tann endaliga moralska sannleikan fyri borð: at vit hava skyldu til [...] aktørarnir, teir við førleikanum at handla, ið hava tørv á at skilja hugtakið. Hasi, vit veita rættindi, tað veri seg sjimpansur ella ógvusliga brekað børn, hava ikki tørv á at skilja hesi hugtøk. Lat meg
kann við, at stórur partur av bústaðunum hava eina nógv hægri nýtslu, av tí at fleiri hús eru gomul og ikki bjálvað. Harafturat eru helst bæði gomul og nýggj hús, ið eru illa bjálvað, har gjóstur er ein [...] Við vaksandi orkukostnaði í húsarhaldum og óhepnum fylgjum av veðurlagsbroytingum, tá vit brenna av olju og lívrunnum evni, kunnu húsaeigarar hvør í sínum lagi gera sítt til at minka um orkunýtsluna og [...] eingin. Eingi hagtøl eru at finna, ið kunnu lýsa hetta. Men roknast kann við, at vit við nógva vindinum um okkara leiðir, hava eitt enn størri orkutap aleina vegna byggifusk, vánaligar og illa gjøgnumhugsaðar
einsíðis sum SEV koyrir. At vit síðani gera orkueffektiviseringar, tvs. seta krøv til nýggj hús, at tey verða bygd orkurætt. Tvs. at vit fáa eina byggireglugerð, sum sigur, at nýggj hús skulu ikki brúka meira [...] stuðla uppundir Kyoto, men skulu vit gera nakað við Kyoto, so mugu vit fara inn og samráðast um at fáa eina skilagóða avtalu. Tí um ein oljuvinna tekur seg upp, so mugu vit hava møguleika og loyvi til at byggja [...] partur av somu søk. –Vit mugu tengja hesi tingini saman. Nú liggur onkur í einum horni og tosar um Kyoto, meðan tilmælið um orkupolitikkin liggur klárt í einum øðrum horni. Vit hava fleiri tilmæli í uppskotinum
2030. Also, at vit til ta tíð hava nokk av grønari (el)orku frá vatni og vindi og bert nýta olju sum backup, tá grøna skipanin ikki skapar nóg nógva orku til tørvin. Tvs. í høvuðsheitum, tá teir stillu dagarnir [...] at bjálva verandi hús - politikkur, sum stuðlar undir, at eldri hús verða bjálvað. Hetta er størsta og kontantasta oljusparingin, og ein CO2-sparing, sum fólk kunnu fáa beinavegin. Tá íð hugsað verður um [...] um, hvussu vit røkka hesum máli, og serliga gongur kjakið út upp á, hvussu nógvan skund tað hevur at fáa elbilar á vegirnar og tilsvarandi tøkar løðistøðir. Men stóra takið er eftir, um hús og bygningar
orku skal ganga nógv skjótar enn vit hava sæð og fleiri átøk skulu setast í verk við avtøku av mvg á hitapumpur, elbilar og vetnisbilar, og vit stutt sagt slettis ikki hava stundir at bíða eftir politikkarunum [...] sýnast heldur veikt og mangulfult tá vit hava fleiri aðrar varandi orkukeldur at dúva á, næst at spurningur kann setast hvar vetnið skal koma frá til umrøddu vetnisbilar. Vit fáa tørv á vetni til annað enn [...] Orkudeildin umrøður at vit skulu hava 30 vindmyllur upp næstu 10 árini, og alneyðugt verður við milliarda íløgu í pumpuskipanir til at goyma vindorku, ið ikki fæst til gagns tá eingin brúkari er tøkur