donsku kunngerðini stendur: “Sprog og udtryksformer”, tað er so í teirri føroysku blivið til: ”Mál og málmenning”. At tað so í royndarætlanini er blivið til lesifremjan, er bæði orsakað av tí und [...] at læra av. Í vár setti løgtingskvinnan, Gunvør Balle, Bjørn Kalsø, landstýrismanni í mentamálum, ein fyrispurning um forskúlar. Í svari sínum sigur Bjørn Kalsø m.a.: Mentamálaráðið hevur gjørt [...] aktivitetir tíðliga í lívinum hava við sær verri úrslit - eisini í siðbundnum lærugreinum, sum lesing, mál, støddfrøði, rokning, fysikk o.s.fr. Sosiali arvurin og vit – vitan kveistrað til viks Pisakanningarnar
áleyparir eru eisini dýrir. Har, vit hava spurt okkum fyri, eru áleypararnir í einum príslegu, sum onki føroyskt lið kann seta seg fyri. ?Men vit hava ein lista við nøvnum, sum vit arbeiða okkum ígjøgnum og hóast [...] ímóti KÍ í Klaksvík. Annars hevur VB tapt ímóti FS Vágum í Vági og ímóti NSÍ og GÍ í Eysturoynni. Fýra mál hevur VB skotið og av teimum hevur Birgir Jørgensen skotið tey trý. Ein stinn verja hevur í fleiri [...] fleiri ár verið eitt vørumerki hjá VB, men í ár hevur tann parturin haltað. Sostatt eru heili 12 mál farin ígjøgnum hjá VB higartil í Landskappingini, so tað stendur minus átta á málkontuni. Hóast spælandi venjarin
rrin segði, at nú vit skriva 2011, er ein útbygging av flogvøllinum aftur framd, og tað er eitt føroyskt felag, sum hevur longt vøllin úr 1250 metrum upp í 1799 metrar. - Hóast 550 metrar kanska ikki ljóðar [...] 2010. At falda hetta talið við tíggju innan komandi tíggju árini, kundi verið gott og realistiskt mál at seta okkum fyri Vága Floghavn og føroyska ferðavinnu, segði Johan Dahl. Hann segði, at leingjanin
skipanir og teir stovnar, sum skulu lofta børnum so tíðliga sum møguligt, í nógvum førum ikki náa á mál; tað er ikki tí tey ikki royna og ikki vilja, men uppgávan er kompleks og ávísum føri røkka ressursirnir [...] vunnið, bæði so og so. Tórmóður Stórá sigur at bíðilistin er ov langur, men hann sigur eisini at føroysk børn eru ikki upp á so stutta tíð vorðin so nógv verri fyri, at bíðilistin til Psykiatriska deplinum
forðingar burtur fyri, hvørji øki kunnu yvirtakast, er vegurin greiður til veruligt føroyskt sjálvstýri og til veruligt føroyskt sjálvbjagni. Tá er avgerðin einsamøll okkara. Treyt nummar tvey síggi eg sum eina [...] ikki sigast, men seinastu 10 minuttirnar av dystinum, eydnaðist tað mótstøðuliðnum at skjóta tvey mál, soleiðis at javnleikur gjørdist endaliga úrslitið. 2-2 javnleikurin hevur sjálvandi við sær, at ú [...] at avtalaða skiftistíðin er grundarlag fyri einum føroyskum búskapi. Danir eiga seinasta orðið um føroyskt fullveldi. Lat okkum fáa sjálvstýrismálið aftur á føroyskar hendur - lat okkum fremja ta loysn,
viðgera nakað mál ítøkiliga, tí rúm er snøgt sagt ikki fyri tí í røðuni. Fyrsta nýggjársrøðan hjá Jóannesi Eidesgaard nakrantíð var einki undantak. Løgmaður nevndi alt frá rósandi orðum til føroysk tónlistafólk [...] Jóannes Eidesgaard gamlaárskvøld nevnir Dánial útlendingamálið. Hann vísir á, at útlendingamálið er eitt mál, sum flestu føroyingar hava eina áskoðan um, men kortini fekk eldfima málið ikki neyðugu rúmdina í [...] einum bodskapi, men hann kom ikki. Har hevdi løgmadur møguleika at draga eitt einstakt og vidkomandi mál - sum serliga hevur merkt seinasta árid - og geva tí meira rúmd og koma vid eini meining. Hevdi hann
ni í tinginum, so er ongin ivi um, at helst tveir triðingar av tinginum kunnu finna saman um hesi mál: At seta fullveldisgongdina í verk aftur beinanvegin. At gera langtíðarætlanir fyri íløgur og at avrigga [...] infrakervi og vinna okkum atgongd til altjóða samstarv. Setið flokkarnar frælsar Eg kundi nevnt fleiri mál, har breið semja er í tinginum og í fólkinum um átøk og broytingar. Og tað eru sjálvandi ikki altíð [...] avleiðingar fyri okkara búskap og framtíð – og ikki minst fyri alt álitið á okkum sjálvi og eitt føroyskt fólkaræði.
ið "Mentan og menning" og sjálvt um tíðin á mongum økjum er runnin frá hesum áliti, so eru fleiri mál í tí, ið vit fara at føra út í verki. Mentunargrunnur Løgtingsins er í fleiri ár nevndur "Flagg-skipið [...] játtanin til flaggskip okkara 4,5 millionir, og hetta er ikki nógmikið til at gera eitt líkinda føroyskt filmsverk fyri. Eftir uppskotinum í álitinum "Mentan og menning" skuldi henda játtan, verið komin [...] hækkað játtanina til 9,8 mill. eftir hesum sama áliti. Føroyingar hava nú í fleiri høpum sæð, at Føroysk tónlistafólk hava vunnið seg fram uttanlanda, og er hetta innan flest allar tónleikagreinar. Hetta
útgevararum og bókasølum. Soleiðis vilja tey stóru londini verja sína egnu mentan og sítt fjølbroytni. Á føroysk-um koma 130 bøkur út um árið. Tað er ikki nógv, tá hugsa verður um, at á donskum koma fleiri enn [...] ikki her á oyggjunum av praktiskum ávum. Tað merkir í veruleikanum, at um vit ikki høvdu okkara egna mál og mentan, so vildi fólkatali her bert verið ein partur av tí tað er í dag. Og tann sum hevur ábyrdina
Ólavur Hátún Føroysk málviðgerð hevur í alt ov stóran mun verið merkt av, hvussu mál okkara átti at verið í staðin fyri at viðurkenna málið, sum tað er. Hetta førir ofta við sær løgin orðasnið, sum ikki [...] samansetingar vanliga hava hvørsfall ? toftamaður, sandavágskona, bíggjarfólk o.s.fr. Onnur dømi um, at mál okkara ikki er eintáttað í orðasniðum, men loyvir sær fjøllbroytt frávik er t.d. tað, at tú sigur dalmenn
