mikukvøldið 15. mars 2000 kl. 20.00. Maria Dam, dr.scient., heldur fyrilestur, ið hon kallar: Kyksilvur og PCB ? Hvaðan kemur tað, og hvussu er støðan á okkara leiðum? Maria Dam er norsk og búsitandi í Føroyum

menningina hjá børnum, og hann kann við tølum prógva, at hvalurin er dálkaður við evnum sum eitt nú PCB og DDT. ­ Henda dálking, ið stavar frá menniskjum, førir við sær, at okkara børn verða ávirkað skeiva

aftur og búsettist í Týsklandi. Nú er hon aftur í Føroyum í stutta tíð og arbeiðir við kviksilvur- og PCB-kanningum, sum hon eisini arbeiddi við, tá hon hevði fastan bústað í Føroyum. Tá Ulrike skal lýsa,

tí tey hava brúk fyri tí. Náttúran skal bara gagnnýtast, tá tað er neyðugt. Fáa vit ikki nokk av pcb og kyksilvuri frá grindahvalum, tola vit meira? Spurningurin er, um vit eiga at halda áfram við at

upp í 2,80, sum er av lambi í Leirvík. PCB Í 1995/96 varð seyðafeittið eisini kannað fyri koplanar PCB kongen, sum eru tey mest heilsuskaðiligu kongenini, og PCB 126 hevur fingið ein TEF á 0,1. Tað merkir [...] mest eitrandi dioksinið. Í føroyska seyðinum var PCB 126 einsamalt atvoldin til 90 prosent ella meiri av tí toxisku dosuni, sum stendst av hesum koplanu PCB-unum. Mjólkin Føroysk kúgvarmjólk er eisini kannað [...] lomvigareggum umfatar lomvigaregg heintað á Torkilshálsi í Skúvoy. Tíggju av hesum vórðu kannað fyri PCB, pestisidir og dioksin. Í mun til dioksinkanningar av øðrum, eru avgjørt hægsta innihaldið av dioksin

mjólkandi kvennhvalur er í grundini besti hvalurin at fáa, tí hon hevur mjólkað alt kyksilvurið og PCB-ið úr sær. Tað siga kanningarnar, sum gjørdar eru av grind. Tað eru ungar og kallhvalir, ein skal royna

Japan, sigur Bastesen. Hann vísir aftur spurninginum, um tað er PCB sum kann hava fingið japanar til at siga nei. ? Tað er so lítið PCB í norska tvøstinum, at tað sæst ikki aftur á einum støvkorni. Krøvini [...] heldur ikki nøgdur við ávísingina av PCB í spikinum. Sambært Bastesen vísa kanningarnar, at tað er sera stórur munur millum hvalirnar, og at tað ikki kann sigast, at PCB-innihaldið er ov høgt. Steinar Bastesen

eina ?signifikanta? minking av PCB innihaldi í teistaeggum árini 1999 til 2001. Hon sigur, at til tess at finna út av, um minkingin stendst av minni ?konsentratión? av PCB í umhvørvinum, ella um hetta er [...] Minking av PCB í umhvørvinum - Isotopukanningarnar í Kanada vístu, at teistin í størri mun er farin at eta føði, sum er hægri uppi í føðiketuni, enn hann gjørdi áður. Hon vísir á, at PCB er evnir sum [...] føðiketuna; tí kann minkingin av PCB í teistaeggum, sum kanningarnar vístu, ikki skyldast broytta føðiúrvalið hjá teistanum. - Hetta merkir við øðrum orðum, at ein minking av PCB er farin fram í umhvørvinum

uppgávur. Spurningur er so um tað ber til at ávísa við hesum tólum tað negativa árinið, sum kviksilvur og PCB hava á heilan. Um so er at henda forkanningin vísur nakað áhugavert er ætlanin at kanna nógv fleiri [...] bert fingið pening til 12 og hava valt 6 børn við lutfalsliga stórum útsetilsi fyri kviksilvur og PCB í móðurlívi og 6 við lutfalsliga lítlum at vera við í víðari kanningunum. Endamálið við kanningini [...] til at síggja mun á, hvussu heilin starvar hjá teimum, sum hava verið úti fyri nógvum kviksilvuri og PCB mótvegis teimum, sum hava verið úti fyri minni. Ein MRI skannari brúkar eitt sterkt magnetfelt at gera

av tí sum fer upp gjøgnum skorsteinin á 247 skipum. Oljudálkingar, atomorkuavfall frá Sellafield, PCB sum enda í hvalakjøti o.s.fr. Tí er at vóna, at føroyskir myndugleikar og politikarar ikki fara í panikk