Málvinir, málóvinir og málráð

qwí, cigarett, øx, Zakaris og Åge?

Eyðun á Borg, skúlalærari
------
MÁLÁGANGUR: Ein ill­litt­ur skurvblandingur av mál­dálk­ar­um (politiski liturin er eyð­kend­ur, men mín sann er eis­ini okkurt umboð úr flokki Bóndans við!?) roynir av øll­um alvi at gera seg inn á beinagrind og merg móð­ur­máls­ins.
STAVRAÐ: Mong ymisk stavrøð eru kring heimin. Í Føroyum hava vit eisini okk­ara egna, serstaka stavrað, sum er eitt sindur øðrvísi enn onnur; men hetta er okkara stavrað, sum hoyrir til okkara serstaka móðurmál. Vit klára okkum fínt við tí.
Hasir “útlendsku” bók­stav­ir­nir í yvirskriftini hava ongantíð verið í okkara stavrað, tí vit hava ikki brúk fyri teimum. Kortini siga málblandararnir, at teir útlendsku hava fingið dura­fjórðingin. Hatta er møsn.
Einasta grundgeving teirra fyri bókstavavavstrinum er, at danskir myndugleikar (prestar) bronglaðu okkara fólkanøvn (og eftirnøvn) til okkurt, sum hvørki er fuglur ella fiskur, ja, í fleiri førum beinleiðis láturligt.
ÅGE: Lítli Åge segði við grátrødd: “Mamma, stav­bland­ararnir hava ikki tikið mín bókstav við!”
SKÚLABØRN: Skúla­børn­ini eru von við føroyska stav­raðið. Har eru eingir trupul­leikar. Tey duga sjálvandi eis­ini tað danska og enska stav­raðið. Har brúka tey “út­lendsku” bókstavirnar. No problem! Skúlabørnini mugu sleppa at varðveita rætt­indini til tað óbroytta, før­oyska stavraðið!
Nú siga skúlanæmingarnir við meg: Fáa vit nú c og x inn í stavraðið, so ráða vit sjálvir fyri, hvussu vit stava cigarett og citrón, øx o.s.fr. Eg meini tað!
C-DURUR: Í skúlanum spæla vit ikki so sjáldan í c-duri. Í skúlaorkestrinum spæla: Alex, Christian, Zacha­rias og eisini Åge, sum ikki sleppur við hjá “hinum.”
Sjálvandi sleppa hesir eisini at spæla í orkestrinum: Aleks, Kristian (og Krisjan), Sakaris og Áki!
ÍSLAND: Íslendskt er ein gróðurkvistur av føroyskum; málini (bókstavirnir) eru ógvuliga lík. Íslendingar fóru hin vegin, tóku “útlendsku” bókstavirnar úr stavraðnum. Tað gongur fínt hjá teimum. Høvdu vit bert havt eitt sind­ur av teirra málsliga, tjóð­skaparliga stoltleika. Vit trívast betur í runuhylinum.
A, H,K,Y: Føroyingar (ikki minst fjølmiðlafólk) skuldu heldur lært seg at sagt hes­ar bókstavirnar rætt á før­oyskum: a, sum í orðinum, tal, h, sum í HB, k, sum í KÍ, og y, sum í Brynhild og krydd (og ikki við danskari úttalu)!!
8 AV 11: Ikki færri enn 8 av 11 í Málráðnum vardu móður­málið móti ótespiliga áganginum. Tykkum 8 takka móðurmálsins vinir (t.v.s. flestu føroyingar)!
Kortini tykjast tey fáu ikki at góðtaka eina fólka­ræðisliga avgerð!? Ræðandi!
STAVSETINGIN: Núver­andi støðan, viðvíkjandi at stava føroyskt, er vissuliga ikki góð, hvørki millum leik ella lærd. Koma so aðrir bókstavir aftrat, ja, so verður alt ein verri fløkjustampur.
FJØLMIÐLARNIR: Tey 8 í meirilutanum fáa spurning frá fjølmiðlafólki: “Hvat billa tit tykkum inn, ikki at lurta eftir teimum trimum í minnilutanum?” Hevði støð­an verið øvut, at 3 limir av 11 vildu varðveita stavraðið, hevði spurningurin kanska ljóðað soleiðis: “Hvat billa tit 3 tykkum inn, ikki at góðtaka eina greiða, fólkaræðisliga avgerð?”
Góðu føroyingar! Gerið ikki ta óbótagerð, at tit fara at pilka við sjálvan mergin í móðurmálinum!

Við mál- og rættskrivingar­kvøðu