gera, og tískil verður nógv orka brúkt til skrivstovuarbeiði. Hetta er við til, at fleiri starvsfólk á skúlunum kenna seg útbrend, og arbeiðsgleðin ikki er tann sama. Trivnaðurin hjá næmingunum og lærarunum [...] næmingar trívast illa í stóru flokkunum, og detta niðurímillum í rúgvuni. Tímarnir á tímatalvuni hjá næmingunum skulu eisini fækka. Tímatalið bara veksur og veksur, og okkara børn megna ikki at móttaka frálæru [...] grundarsteinunum fólkaskúlin, og vit hava ein góðan skúla - MEN! Vit vita, at vit eisini hava nakrar avbjóðingar, sum eg vil virka fyri at loysa, verði eg vald 8. desember. Fyrst og fremst, skulu vit hava smærri
tað, ið ikki riggar – og tað, ið riggar. Sum lærari og skúlastjóri havi eg sannað, at pappírsarbeiði og fundarvirksemi fyllir alsamt meira. Sama havi eg hoyrt t.d. námsfrøðingar og sjúkrarøktarfrøðingar [...] sama hjá teim flestu, sum arbeiða við menniskjum. Vit vita, at pappírsarbeiðið fyllir alsamt meira! Og vit vita eisini, at í fleiri førum er tað neyðugt! MEN tað skal ongantíð stjala tíðina, tú annars hevði [...] hevði havt saman við sjúklinginum, brúkaranum, barnagarðsbarninum ella skúlanæminginum. Sum hesi starvsfólk so mangar ferðir hava ført fram: Okkum tørvar fleiri fólk á gólvinum! Okkum tørvar fólk at røkja
ítróttar- og frítíðarlívinum og at verða virkin í gerandislívinum í nærumhvørvinum sum heild. Ikki minst er hetta ein avgerandi partur í at tryggja, at fólk kunnu virka og búgva kring alt landið – og hetta [...] Internet, teldur og tøknin sum heild hevur í meiri enn 10 ár verið til at starvsfólk í skrivstovustørvum kunnu sita at kalla allastaðni í heiminum og arbeiða. Hóast hetta, so verða øll størv í almennu [...] ávísar uppgávur, og arbeiðsstaðið uttan á ávísari adressu. Nakrar vikur seinni settu tey fulltrúa í starv, sum býr og arbeiðir úr Seyðisfjørðinum, men kemur til Reykjavíkar 14 hvønn dag. -Og innlendismálaráðharrin
risastórt mistak. Vaksnamannalæra og førleikameting Í 2018 varð álit skrivað og latið politisku skipanini um vaksnamannalæru og førleikameting. Hetta álit skal takast fram aftur og viðgerast, so gongd kann koma [...] skiparar og navigatørar hava stórt virði, bæði her heima og í útlandinum. Føroyingar við hesum útbúgvingum eru høgt í metum og nógv eftirspurdir um allan heim. Veljið ein, ið vil øllum lesandi og lærandi [...] eini sunnari og góðari leið við lutfallinum millum akademiskar útbúgvingar og yrkisútbúgvingar. Tað er skeivt at seta útbúgvingarnar upp ímóti hvørjari aðrari, tí vit hava brúk fyri báðum, og tí er tað umráðandi
besta og dýrmætasta vit eiga og hava skapt í okkara landi. Og hvussu vit fíggja tað. Og tað besta og dýrmætasta, vit eiga, eru tey menniskju, ið vaksa upp og liva her. Og tann nærleikin, førleikin og kærleikin [...] arbeiði og umhvørvi, sum leiðarar og starvsfólk hava megnað at skapt. Vit skulu hava føroyskar loysnir. Menna ta serstøku føroysku námsfrøðina, undirvísingina og røktina. Og ikki avrita skipanir og loysnir [...] Minstunormeringar skulu ásetast fyri námsfrøðingar og starvsfólk í vøggustovum, barnagørðum, frítíðarskúlum og á sernámsøkinum - og fyrireikingartíð og ráðlegging skal tryggjast. Næmingatalið í smæstu flokkunum
fram í hesum leisti. Møguleikin at byggja røktarheim og og útbúgva fólk er sera avmarkaður. Aldursbýtið ger eisini, at vit fara at mangla starvsfólk, og tí mugu vit hugsa nýggjar loysnir til nýggjar tíðir [...] eru lutfalsliga nógv eldri í dag, sum væntandi fara at tørva hjálp, og vit hava hvørki starvsfólk ella røktarpláss til tað. Ellis- og røktarheim megna ikki uppgávuna nøktandi sum nú er. Vit sum samfelag [...] til eldrarøktina, sum í dag er afturútsigld og ov illa mannað. Ein møguleiki kundi verið at hækka lønina fyri at ansa eldri heima. Ein slík uppgáva krevur nógv og má lønast ordiliga. Í dag er støðan á fleiri
starvsfólkini hava góð arbeiðskor og eina løn, sum tey kunnu liva av. Lønarstøðið í Føroyum verður fastlagt í samráðingum millum arbeiðsgevarafeløg og arbeiðstakarafeløg - og er tað eitt krav, at føroyskar [...] um umhvørvisliga burðardygd og at minka um útlátið frá veitingarketuni (keypa tí sum mest lokalt). Í dagsins samfelag er tað eitt "krav" at fyritøkur hugsa um umhvørvið, og er tað at fegnast um, at føroyskar [...] 135 arbeiðsdagar um árið (sum tey hava arbeitt í 2022) og hetta stendur ikki mát við eitt vanligt arbeiðsár, har tað eru umleið 220 arbeiðsdagar. -Og tá gerandisdagurin í Føroyum fíggjarliga í stóran krevur
vera ”mítt DNA”, at síggja og arbeiða við nýggjum møguleikum, og menning, sum røkkur langt inn í framtíðina. Dømini um hetta ”DNA” eru nógv og ymisk og her eru nakrir møguleikar og mál, sum eg áður havi víst [...] sum bløðir saman við teimum veiku og minni mentu, og sum samstundis brennur fyri teimum ágrýtnu og virkisfúsu, haldi eg, at tað er gott samsvar millum míni hjartamál og tað, sum Sjálvstýri stendur fyri [...] saman við m.a. Felagskommunini og Vága Vinnufelag uppskot um ein Suðuroyartunnil fyri 25 árum síðan (t.e. meðan arbeitt varð við Vágatunlinum) varð í 2003 fyrsta starvsfólk í danskari universitetsfyrisiting
IKKI virkaðu botnfisk, og sum tí fóru til virki, sum skipanin IKKI var ætlað til. Lutfallið er á leið tað sama í dag. Hví skulu tú og eg, sum arbeiða og rinda inn í ALS, fíggja og stuðla teimum nógv størstu [...] verður broytt, soleiðis at ali- og uppsjóvarvirkir ikki skulu kunna senda fólkini hjá sær til hús og lata ALS gjalda gildið – tað vil siga senda rokningina til tín og mín og allar aðrar fyritøkur í landinum [...] ALS-gjaldið fyri bæði arbeiðarar og arbeiðsgevarar. Óli Jákup Jacobsen Valevni fyri Javnaðarflokkin Um meg: Eg eri 35 ár, giftur og havi fýra børn á 6 ár, 4 ár, 2 ár og 0 ár, og búgva vit í Havn. Eg eri útbúgvin
old millum arbeiðsgevaran og tað einstaka starvsfólkið. Soleiðis hava tey verju av rættindunum hjá fólki í tíðaravmarkaðum starvi og av fólki, sum arbeiða niðursetta tíð. Og so hava tey eina almenna lóg [...] skal forða fyri mismuni vegna aldur og brek, og tá tað snýr seg um kynsligan ágang á arbeiðsplássunum. Í Føroyum hava vit bert nakrar heilt fáar arbeiðstakaralógir – og tær eru sum oftast avoldaðar. Víst [...] sprotnar úr mannarættindunum og teimum persónligu frælsisrættindunum. Greitt er, at skulu vit í Føroyum vinna okkum somu framkomnu og virðiligu rættindi, má hetta gerast politiskt. Og tað hevur higartil verið