sjálvsavgerðarrætt, hóast hann er orðaður í grønlendsku sjálvstýrislógini, tó so ógreitt, at hann kann tulkast. Nú er støðan ein onnur. Trump vil hava Danmark at geva Grønland frá sær - til USA. Ivaleyst [...] sjálvsavgerðarrætt, so avgerðin um framtíðina hjá Grønlandi liggur í Nuuk og hjá grønlendska fólkinum. Velja grønlendingar at skipa seg sum sjálvstøðugt land í frælsum samstarvi við Danmark, kann USA ikki kroysta [...] kroysta Danmark so fast, tí hetta er eitt grønlendskt val. Og umvegis samstarvið við Grønland kann Danmark varðveita eina tyngd í altjóða politikki. Men tað er við Føroyum í 2025 sum við Íslandi í 1918. Manøvran

m í Føroyum og teirra royndir av at arbeiða ov nógv, kann ein ikki lata vera við at undrast á, hví ein ikki eisini relaterar til ein veruleika, sum vinnulívið – serliga fiskimenn – hava. Meðan akademikarar [...] avgerandi, at vit missa fokus á tey, sum bókstaviliga halda búskapinum í gongd. Hetta kann síggjast sum ein skeikling, har ein ávísur bólkur fær meira uppmerksemi, meðan tey, sum veita meira fysiskt og praktiskt [...] praktiskt arbeiði, verða sett í skugga. Tað eru ikki bara akademikarar, sum stríðast við javnvág millum arbeiðslív og lív – tað eru eisini tey, sum arbeiða hart í fiskivinnuni. Samanumtøka Tað er umráðandi,

starvi. Næsta stig kann vera at effektivisera almennu umsitingina og brúka tær íløgur, sum longu eru gjørdar í KT og infrastruktur, til at lækka starvsfólkatalið. Triðja stig kann vera at gera tað lættari [...] hjálpa almennu myndugleikunum, so vit fáa færri, sum liva av almennum lønum, og vit fáa javnvág millum gongdina í starvsfólkatalinum í tí privata og tí almenna. Fyrst stig kann vera at steðga øllum óneyðugum [...] átøk hava peikað rætta vegin. Tað tykist, sum vit hava hug at gloyma almenna vinnupolitikkin, sum varð orðaður í 2000’unum. Hava vit fingið betri tænastur? Tá ið ein fyritøka ger íløgur, verður mett um, hvat

praktiskum orsøkum. Tað kann - ikki minst umborð á skipum - vera ein fyrimunur. Sum fráleið gleið eg spakuliga frá mínum uppruna yvir í eina aðra sferu. Har vóru eini 40 fólk umborð, og tey sum ikki tosaðu spanskt [...] bryggju, sum skuldi flyta okkum yvir um hav – til ta í dag so nógv umrøddu Panamaveitina. Ein ókend mamma og ditto sonur vóru við á ferðini, og vit varnaðust skjótt, at teirra ferðamál var hitt sama sum okkara [...] eg kortini ongantíð, sum frægast royndi man at klára seg við tí sum var fyri hondina. Fyri minst einari fjórðingsøld síðan vóru tað nakrir - Jonhard Mikkelsen var ein teirra - sum sóu áneyðirnar í, at

hjálpin móti so at siga øllum hóttafalli. Tak bara Malalu, sum segði at “eitt barn, ein lærari, ein bók og ein pennur kunnu broyta allan heimin” Og tað eru bæði heimurin og smáu heimini, sum broytast við [...] at tað móðurmál, sum okkum er givið gjøgnum ættarlið ikki longur kann takast fyri givið. Og orðabøkurnar eru ein týðandi liður í menningini av málinum eins og allar bókmentir, sum vera skrivaðar á føroyskum [...] hvønn annan. Men tað er ein onnur søga. Hava vit ikki málið - orðini - so er útlitini í hvussu so er døpur. So er ongin grundvøllur at byggja á. Humlubiin verður ofta tikin fram, sum eitt dømi um, at tað

pensjónsaldurin er ikki rætta loysnin – tvørturímóti kann tað skapa ójavna og óneyðuga strongd hjá nógvum borgarum, sum hava arbeitt hart alt sítt lív. Ein ósjálvsøgd byrða Fyri nógvar løntakarar, serliga [...] pensjónsaldurin kann føra til, at fólk verða noydd at gevast í arbeiðslívinum við strongd ella sjúku heldur enn við virðing. Fráfaringaraldur sum loysn Heldur enn at hækka pensjónsaldurin kann skipanin við [...] eiga vit at styrkja arbeiðsumstøður og stuðulsskipanir, so fólk fáa møguleika at arbeiða longri, men bara um tey ynskja tað. Henda loysnin er ikki bara meira rættvís – hon er eisini fíggjarliga skilagóð. Við

Næstan bara loysingarfólk og loysingarlitteraturur! Men hvørjar bókmentir kunnu vit so vísa á, sum ikki eru við og sum kanska kundu varpa eitt øðrvísi ljós á sendingina? Jú, t.d.: Bókmentir, sum ikki eru [...] av loysingarfólkum, sum vit vita ikki kunnu bara sær, tá ið tey fáa møguleikan at skapa nationalistiska søguskriving, sæst týðuliga av grafikkinum omanfyri. Og tí kann tað eisini vera áhugavert at kanna [...] samtíðar- og mótstøðumanni hansara Andrassi Samuelsen, formanni Sambandsfloksins, sum var eins leingi í politikki, sum Jóannes Paturson, bert forskotið 5 ár? Men gakk! ikki eitt einasta orð – hann er

land, sum tekur allar avgerðir fyri bæði fólkið og landið, eitt land sum situr við til borðs og umboðar seg sjálvt altjóða, eitt land, sum fær teir limaskapir vit ynskja og tørva, og eitt land sum á jøvnum [...] og stuðulin úr Danmark er nú ein brøkpartur av okkara fíggjarlóg. Og tá hava vit ikki talt allar tær milliónirnar við, sum mangla á okkara fíggjarlóg, tí vit ikki eru ein sjálvstøðug tjóð. Nú manglar lítið [...] jøvnum føti kann samstarva við øll onnur lond. Ímyndi tykkum , at tá ið norðurlendskir fundir eru, so sleppur okkara løgmaður ikki við til borðs. Meðan aðrir stjórnarleiðarar fara til borðið stendur okkara

nogen.” - og so ein annan túr - ella seinni í lívinum – knappliga aftur bara vera ein vanligur arbeiðsmaður, sum má hugsa um dagin og vegin fyri seg og síni. Men hetta kláraði Mortan við ein glans: komin [...] fisk og annan døgurða mat í Vágsbotni, sum Ruth, góða kona hansara fyri lívið, hjálpti honum at gera til. Hesa kvinnu, sum hann mangan tók til og saknaði so sáran. Eins og hann læt øll um landið vita um, hvussu [...] Seydisfjørð fyri fannmiklum kavaroki, so har mátti onnur ráð takast til dagdvølju hesar báðar dagarnar umborð – har vit lógu so svínabundin. Men tað kláraðu Mortan og onnur sum ein royk aftur við nógvum práti,

##med3## Ein kvinna við stórum armrørslum. Ein maður við angandi hári. Ein maður við gleivandi beinum og varrastift. Ein kvinna við stokkum og krússi av øl. Ein kvinna, sum stillar seg fremst. Ein maður, [...] áður. Tvær trummur, sum larma eins og var lívið uppá spæl. Ein lítil ál við 500 føroyingum í høllini. So máttmikil. Harðmælt og eldhugað. Hetta er óhoyrt. Og samstundis sita vit við ein einari løgnari, iðrandi [...] júst spælt javnt móti einari so stórari hondbóltstjóð sum Kroatien. Sum forrestin vann EM bronsu í 2020. Dysturin endaði 17-17. Róp. Rómur. Sangur. Føroysk fjeppararróp, sum Basel ongantíð hevur hoyrt áður