skúla. Bókavørðar gjørt stórt arbeiði Tað eru bókavørðar skúlans, sum eru komnir við hugskotinum um lesiløtuna. – Bókavørðarnir komu við hugskotinum. Tað eru teir sum hava skipað fyri øllum og fingið alt [...] taka bøkurnar, sum eru til “Lesiløtuna”, fram og fara at lesa. – Við at lata allar dyrnar upp, verður opið inn í hvørja stovu, og hetta gevur næmingunum eina kenslu av, at vit eru felags um tað og lyfta [...] hava lisið. Heimalestur í eitt korter Skúlin hevur eisini heitt á foreldrini, um at taka undir við verkætlanini. Hetta við at foreldrini eisini sita saman við børnun teirra í eitt korter um dagin, meðan
fáa, er Bestu ævintýrini hjá H.C Andersen, og í henni eru nøkur av kendastu ævintýrinum hjá heimskenda danska høvundanum. Ævintýrini í bókini eru; Prinsessan á ertini, Pinkulisa, Hin áhaldni tinsoldáturin [...] at nú nógv verður tosað um, at børn lesa ov lítið, er ætlanin at gávan skal vera ein bók, sum foreldrini kunnu lesa fyri børnunum tey fyrstu árini, men sum børnini síðani kunnu lesa sjálvi - og sum tey [...] eisini eitt kort frá kommununi og ein lítlan faldara frá Málmenningarráðnum við góðum ráðum til foreldrini um, hvussu tey menna málførleikan hjá børnini. Forkvinnan í mentanarnevndini heldur, at hetta hóskar
flutti av Slættanesi miðskeiðis í sektiárunum. Alma er yngst av fýra systkjum, hini eru Jutta, Anna og Frants. Foreldrini eru farin, og fyrr í ár doyði kæri beiggin Frants bráðliga av sjúku. Alma er fødd í [...] á Revatrøðni úti á Argjum, har tey enn búgva. Børnini eru fimm, Eyðun, Rannvá, Regin, Beinta og Martin, og búgva tey øll á Argjum. Ommubørnini eru 12 og tað trettanda er ávegis. Fyrstu árini úti á Argjum [...] omanfyri barnaheimið. Í 1966 flutti Alma við foreldrunum til havnar, har hon fór á realskúla, og foreldrini fóru at arbeiða í turra fiskinum á Bacalao. Síðst í sektiárinum møtti hon manni sínum Bjarna, og
at geva foreldrum ringa samvitsku, eg veit, at tað eru foreldur, sum eru meiri úti enn onnur, men annað foreldrið má altíð vera hjá børnunum. Hvussu eru taluvenjingarnar skipaðar? - Eg spæli við børnini [...] ikki eru nóg góð. Tá ið tað ikki verður tosað nóg nógv við barnið, verður tað heldur ikki vant við at duga at svara aftur og orða sínar setningar. - 1. flokkarnir í dag eru ikki sum fyrr. Børnini eru meiri [...] rin at leggja seg eftir at gera nøkur ting, sum foreldrini annars gera heima, sigur Doris Hansen. So yvirtekur barnagarðurin ein leiklut, sum foreldrini eiga? - Spurningurin er, um barnagarðurin bara er
Allir heilsufrøðingar eru sjúkrarøktarfrøðingar. Tað merkir, at teir hava útbúgving í sjúkum og frískum børnum/ungum, eins og royndir frá psykiatriskari deild. Heilsufrøðingar eru vanir við at eygleiða [...] at avbjóðingin tá aloftast er, at tað eru ymisk ráð sum vara av, og tískil trupult. Eg havi sjálv luttikið á ráðstevnum, har júst hetta evnið er umrøtt, og eru øll so sera samd um, at okkurt skal gerast [...] skipanum og fakfólki. Heilsufrøðingar eru kring allar Føroyar, og á flest øllum fólkaskúlum í Føroyum, og harvið tættast upp á barnið/ungdómin. Heilsufrøðingar eru skikkaðir til júst hesa uppgávuna. Brúka
eingi menningartilboð vóru til tey í Føroyum. »Vit vera noydd at flyta av landinum«. Soleiðis tóku foreldrini hjá einum 21 ára gomlum dreingi við Asberger-syndromi til í sendingini »Skannarin« hjá kringvarpinum [...] Hetta hevði við sær, at drongurin noyddist at flyta aftur til Føroya, men trupulleikin er, at tað eru ongi menningartilboð til hann í Føroyum. Í ringasta føri vera tey noydd at rýma av landinum fyri at [...] viðkomandi ikki nýttist at tillaga seg til annað mál og aðra mentan. Trupulleikin er bara, at tað eru fá viðgerðar-/skúlatilboð til børn og ung við serligum tørvi í Føroyum. Hvat skal henda við teimum
lungnafunktión. Tað eru foreldrini, sum hava ansvarið fyri sunnheit og at børnini trívast, men tað eru politikarnir, sum skulu tryggja, at teir neyðugu møguleikarnir og rammur eru til staðar. Góðu politikarar [...] blíva sjúk óneyðuga. Tað eru nógv umráðir, har vit kundu hjálpt um støðuna hjá børnum við astma. Til dømis kann nevnast, at skjótari diagnosan astma verður sett, jú betri eru møguleikarnir at fyribyrgja [...] hettar talið er vaksandi. Tað er ein ógvuliga alvorligur trupulleiki hjá teimum børnum og familjum, sum eru útsett fyri hesum kroniska sjúkdóminum, men tað er eisini eitt ógvuliga álvarsligt samfelags problem
tá tey hava tað gott, eru glað og trívast. Líka so væl, sum tey duga at siga frá, tá tey ikki hava tað gott, eru óglað og trívast illa. Viðhvørt krevur tað bara, at vit, sum eru um tey, og vit sum samfelag [...] heilsufrøðingur á skúlanum á Trøðni sigi við næmingarnar, at tey eru veik ella ikki hava eina rødd, so fari eg skeiv! Hesi børn, sum eg møti, eru sterk og absolut ikki veik. Fleiri av teimum hava kanska havt [...] upp til val, sum nú upp til løgtingsvalið, verður ein bólkur av børnum, ungum og vaksnum, ið ikki eru sum tey flestu, aloftast umrødd. Men hvat kalla vit hendan bólk: tey við brek, tey uttan rødd, tey
fólk fara at flyta til Hest, nú hesar íløgurnar eru gjørdar? - Tað kann henda seg. Fólkatalið er bara minkað síðani eg var barn. Tá búðu um 80 fólk her. Nú eru eini 40-50 fólk búsitandi her. Eingin veit um [...] teir sigldu saman í nógv ár. Hans hevur átt sjey bátar tilsamans. Hann býr í húsunum, sum foreldrini áttu. Tey eru 80 ára gomul. Hann hevur umvælt tey nógv innan. - Eg trívist væl her. Eg plagi at fara á [...] Hans Colbjørnsen er yngstur av fýra systkjum. Allar systrarnar eru fluttar av oynni, men Hans býr enn í húsunum, sum hann hevur búð í frá barnsbeini. Hann bjóðar mær inn til drekkamunn og eitt prát. Nógv
familjuni fara at taka tað. Og um tey vera útstoytt. Tey eru í eini støðu, har tey halda, at tey eru einsamøll í allari verðini. Eisini kann tað vera, at tey eru uppvaksin við, at tað ein synd at vera samkyndur [...] fólki at koma fram við tí, at tey eru samkynd. Kanska serliga úti á bygd, har øll kenna øll, og tað er skjótt at slaturin gongur. - Tað kann vera av teirri ørsøk, at tey eru bangin fyri, hvussu foreldur og [...] komið saman, líkasum í Danmark. - Til tað eru Føroyar ov lítlar og konservativar í mun til Danmark, har alt er fríari. Tað er eisini ein vandi fyri, at tey sum ikki eru samkynd, ikki høvdu torað at vitja ein