eisini samskipast við ymisku gjøldini vit hava nú. Sjálvandi fáa vit soleiðis bæði samhaldsfesti og samfelagsnyttu úr íløgunum. Tey akfør íð brúka kervið mest gjalda mest! Tey sum sjálvdan brúka sjótunlar [...] sjálvavgjørda politikkarapansjón! Vit hava gjørt fleiri “privat-almenn” tunlafeløg sum sjálvandi hava nevnd, stjóra, starvsfólk umframt advokat- og grannskoðarahjálp. Vit koma ikki burtur úr gjaldinum fyri [...] tunlarnar at hava tunnilsgjald! Og heldur ikki fyri samfelag og fólk sum heild. Vit eiga at gera eina samhaldsfasta gjaldsskipan! Vit hava seinastu øldina arbeitt miðvíst fyri at skapa betri og betri samferð
hevur fingið stóra framgongd. Av og á er prísurin tó, at vit gjalda, tá vit para vísindi og hugmyndafrøði, sum er eins stórur, sum tann vit mangan gjalda við at gloyma alla hugmyndafrøði og granskingaretik [...] er flestu alisfrøðingar at tað mesta vit kalla lógir, bert eru modellir, bygd við ástøði og logikki, har hesi tó greiða frá, at okkurt er har úti, handan tað vit 1:1 kunnu fata. Men hin vegin at uppgeva [...] í veruleikanum, tí vit ikki kunnu nærkast honum, er eisini ein meginfeilur, har man hugsar um okkurt er ósikkurt, so er alt í heiminum helst so. Men var alt »ósikkurt«, hvussu eru vit so t.d. komin til
føroya løgtingi til at hækka játtanina til meningarhjálp til 1 % á fíggjarlógini. Tað, sum vit geva í løtuni, kunnu vit næstan ikki vera bekent Óli Petersen, teknari: Eg hevði útskrivað nýval í stundini, so [...] Ikki tí eg havi nakað ímóti sjómonnum, yvirhøvur ikki, men gjørdu vit størri íløgur í til dømis tónleikin, ivist eg onga løtu í, at vit høvdu fingið tað fleirfalt aftur. Tað ræður bara um at lata eitt sindur [...] seg út. Og so hevði eg á jólum hvørt ár givið øllum føroyingum hvønn sín ferðaseðil suðureftir, so vit kundu sloppið vekk frá øllum og bara ligið og notið sólina í eini 14 dagar. Annika Sølvará, setursskrivari:
kann, at tey sum fáa sína egnu eftirløn, gjalda væl meira í skatti enn tey fáa úr landskassanum. Um eini 10-15 ár verður tað soleiðis, at flestu eftirløntu gjalda so mikið í skatti, at tey sjálvi fíggja [...] Føroyum og aðrastaðni hava vit ringar royndir av vánaligum bankavirksemi. Tá bankar fara á heysin ella hava fíggjarligar trupulleikar, er tað skattgjaldarin og viðskiftafólk, ið gjalda rokningina við t.d. skatti [...] partaeigarunum er sjálvdan tann stóra. Um vit skulu hava ein sjálvberandi búskap, ræður um at vaksa um inntøkurnar. Hetta kann best gerast við at fáa meir úr tí tilfangi vit hava, vaksa framleiðsluna, finna nýggjar
brúkast skal. Mítt forslag er, at tey, ið vildu fara á »fattiggården« og vildu hava blokkstuðulin niður, at vit ikki lata tey koma til valdið aftur. Nú mugu vit minnast, at tað var tað gamla landstýri, [...] niður: Vinnulívið gekk bara væl, so væl at vit høvdu yvirskot. Hvat ger so tað gamla landsstýrið, sum var tá? Jújú, teir skera blokkstuðulin niður, so at vit akkurat klára tað! Orsaka mín talimáta, men [...] hyggja eftir støðuni realistisk? So nú gongur vinnulívið ikki so væl, og hvat hendir??! Vit missa pengar, sum vit hava brúk fyri! Tað gongur út yvir skúlar, nýggja útgerð til sjúkrahús og eisini musikkskúlan
fátækt í summum av londunum, sum tær vitjaðu. Til dømis siga tær, at tær hava verið úti fyri, at fólk “vildu gagnnýta sær” av teimum.... Hvat man hetta vera, hugsar tann bilsni lesarin. Hann óttast, at okkurt [...] kann eita “gagnnýta” (einki eitur at gagnnýta sær). Men hatta undarliga orðið kann ikki brúkast her. Vit kunnu kanska gagnnýta toskarhøvdini í Lorvík, so tey ikki fara til spillis. Men hjá hesum gentunum
, tá vit spurdu um Sparikassin kanska hevði áhuga at seta seg fyri FØRINGIN í eitt hálvt ár fyri 191 kr. Føroya Sparikassi svaraði erligt, at Sparikassin hevði ikki pengar tøkar í 1997 at gjalda 191 kr
veruliga orsøkin. Veruliga orsøkin Trupulleikin er, at vit í Føroyum – undir skiftandi landsstýrum – ikki hava dugað at húsast og stýrt búskapinum. Hóast vit hava riðið á búskaparligum aldutoppum, ið aldri hava [...] landsstýrismanninum í fíggjarmálum. Eitt er, at skattgjaldarar, ið munnu hava hampilig ráð til at gjalda, fáa eina rokning á seg, nú skatturin hjá teimum skal upp. Harmiligt er tað, um enn tað ikki er heimsins [...] aftur, hóast hann hevði møguleikan. Og enn sita politikarar í ramum álvara og verja sjónarmiðið um, at vit skulu gera ovurstórar íløgur í tunlar. T.d. sterki maðurin í Fólkaflokkinum, sum er formaður í Fíg
næstan professionell. Men tit áttu at upplýst fremmandafólki meira um, hvussu væl lisin vit eru. Eitt nú, at vit við lesing og skriving í teldufrøði kunnu javnmetast við fólk í øðrum framkomnum londum [...] varð sum kunnugt skrivað av dugnaligum søgufólki í Íslandi og Danmark við teirra skriftmáli. Her fara vit ikki longri aftur enn til ta tíðina, sum gomul fólk halda seg minnast okkurt um í smáum brotum. Gomul [...] Armgarð Maria Egholm, ommudóttir Armgarð Mariu, fødd Weihe, gift Egholm. Um Skansagarð úti á Reyni vita vit, at ein Madame Hammershaimb átti Skansagarð í 1784, og at einkjan Johanne Hammershaimb, sum búði á
fólk, ein tjóð. Sum eitt hitt ríkasta landið í heimi fara vit ikki at liggja altjóða samfelagnum til byrði, og vit eru eingin hóttan móti nøkrum, vit fáast ikki við politiskan yvirgang og harðskap. Dagsins [...] er farin sína sigursgongd um allan heim seinastu 200 árini. Hvussu lívsseig henda hugsjón er, sóu vit, tá ið fólkini í Eystur Evropu settu seg upp ímóti stjórnarvaldinum. Men fólkaræði er ikki bara spurningur [...] demokratiseringina í ávísum tíðarbilum og hava framt tiltøk, sum hava fingið stóra undirtøku; men vit hava ongantíð havt eina demokratirørslu í Føroyum, sum var nóg sterk til at fáa alt vald aftur til