i um okkara framtíðar rúsdrekka- og rúsevnapolitikk, vísti Sirið Stenberg á, at hon var gjørd varug við, at Rúsan seldi ymisk sterk sløg av útlendskum øli lutfalsliga bíliga. Og nú sigur hon, at hon hvur [...] Hon heldur, at tað eru ung, sum ikki hava so nógvar pengar um hendi, sum kunnu fella fyri freistingini at keypa hesi sterku sløgini av øli fyri »at fáa meiri fyri pengarnar«. Og tað heldur hon er óheppið [...] at keypa veikari sløg. Sirið Stenberg heldur, at skulu vit hugsa um fólkaheilsuna í sambandi við rúsdrekka, er hetta skeiv mannagongd, tí eftir hennara tykki eiga tey sterkari sløgini at vera dýrari enn
ambulanta tilboð hjá Blákrossheiminum er fyri ung millum 15 og 18 ár, og viðgerðin byggir á tey amboð, sum DAT hevur, og tilboðið í Havn hevur longu samband við fleiri ung, sum eru í dagsviðgerð. Virkandi leiðarin [...] rúsevnum. Í stuttum byggir DAT á, at eitt gott og javnvigað lív snýr seg um skilagóða kenslustýring. - Tá ein persónur misbrúkar rúsdrekka ella onnur rúsandi evni, og er vorðin bundin at hesum, er sannlíkt, at [...] Hvat er tað fyri atferð og hjáárin, sum fylgja við einum rústrupulleika? Soleiðis stendur í einum ”rúti” á heimasíðuni www.datung.fo , har Blákrossheimið ynskir at ”fanga” ung tíðliga, sum hava rústrupulleikar
tað prísurin í Rúsuni. Og tað vísir seg eisini, at er tað nakað evni, sum javnan er verður tikið í politiska kjakinum í Føroyum, so er tað júst prísirnir á prísirnir á brennivíni. Og nú verður so enn ein [...] umboðini hjá samgonguni, Bjarni Djurholm, Heini O. Heinesen, Jógvan Durhuus og Jákup Sverri Kass vilja hava meiri samband ímillum prísir og styrki á tí, sum er at fáa í Rúsdrekkasølu Landsins. Fíggjarnevndin hevur [...] saman við landsstýrismanninum í fíggjarmálum virka fyri, at samsvar er millum prísir, dygd og styrki á rúsdrekka. Eisini skal skipanin lagast til vinnulig endamál o.a.? Tá ið fígjarlógin varð til viðgerðar
ert fyltur 18 og tú hevur heldur ikki loyvi at keypa til nakran, ið er yngri enn 18. Hetta eigur at verða sætt, sum eitt lógarbrot, tá ung undir 18 rúsa seg, metir Carl August. Rúsdrekka- og narkotika ráðgevin [...] drekking, rúsevnisnýtslu og royking. Tað eru tey somu fólkini, sum drekka, roykja og nýta rúsevnir. Um tu byrjar at roykja, er størri vandi fyri at tú fer at roykja, og um tú longu drekkur og roykir er vandin [...] hjá ungum undir 18 minst ein eins stórur trupulleiki, sum tað, at ung nýta rúsevnir. ? Tað vísir seg, at alt ov nógv ung drekka ov nógv og ov tíðliga. Hetta er ein trupulleiki, ið verður tikin í ov lítlum
minkað, síðani herferðin varð sett í verk í 2004. Rúsevni og -drekka Fjórða og seinasta evnið, sum var umrøtt á ráðstevnuni, var rúsdrekka- og rúsevnismisnýtsla. Har talaði Kjartan Joensen frá Tollvaldinum [...] frá um fólkaheilsu og fyribyrging av vandaatferð, og Tjóðhild Paturson frá Føroya Ungdómsráð greiddi frá um, hvat ungdómurin heldur skal til, fyri at fáa ung at halda seg frá rúsevnum, og fyri at byrjanaraldurin [...] ítøkilig tiltøk til tess at betra um súkklu- og gongumøguleikar, og Sølvi R. Hansen, ítróttarserfrøðingur hjá ÍSF, fortaldi um, hvussu vit fáa fólk at røra seg meira, og hvat ítróttarfeløgini kunnu gera. Hans
sosialum trupulleikum, uttan útbúgving, og í kriminaliteti og misnýtslu av rúsdrekka og rúsevnum. Tað sigur Christopher Gillberg, barna- og ungdómspsykiatari og heimskendur granskari við Universitetss [...] Christopher Gillberg vísir á kanningar á stovnum og hjálparmiðstøðum fyri misnýtarar og ung kriminell, ið staðfesta, at millum 30 og 60 prosent av misnýtarunum og teimum kriminellu hava ADHD/DAMP. - Tað vísir [...] hesi diagnosu eru serliga útsett seinni í lívinum. Tað er átrokandi neyðugt, at føroyskir politikarar og samfelagið sum heild ger nakað fyri at hjálpa børnum við diagnosuni ADHD/DAMP. - Allar altjóða kanningar
londum, og tí liggur ov stórt trýst á sjúkrahúsum og intensivdeildum, sigur Tedros Ghebreysus, aðalskrivarin í Heimsheilsustovnurin WHO. Støðan er serliga ring í londum á norðaru hálvkúlu, sigur hann og mælir [...] bólkum við fleiri enn 10. Skúlar, arbeiðspláss og ítróttarvirksemi fyri ung er undantikið. Danir skulu nú eisini í masku, tá teir keypa inn ella vitja lista- og bókasøvn. Hetta er í fyrstu syftu galdandi til [...] seinastu tíðina herðað tiltøkini og sett strangari átøk í verk aftur fyri at avmarka smittuspjaðingina. Í Danmark er støðan aftur vorðin trupul, eftir at fleiri eru smittað, og strangari átøk eru aftur sett
ldrinum. Tá ung fylla 18 ár, gerast tey myndug, og samstundis fáa tey eina røð av rættindum. Tey fáa valrætt og valbæri, tey kunnu fáa koyrikort, hava loyvi at keypa rúsdrekka, tubbaks- og nikotinvørur [...] samrøðuna millum tvær 9 ára gamlar smágentur í Føroyum. Onnur genta spyr hina ”Kemur tú at spæla í dag?” og hin svarar ”Tað hevði eg tímað ordiliga væl, men eg kann ikki. Eg skal giftast í dag”. Hetta ljóðar [...] at t.d. kann ein genta, sum er 9 ár, giftast við einum manni, sum er 75 ár, um foreldrini hjá henni og maðurin ynskja tað. Tey skulu bara biðja antin Ríkisumboðið ella Familjufyrisitingina um loyvi til
teir koyrdu. At ung fólk koyra, meðan tey eru ávirkað av rúsevnum, er ein vaksandi trupulleiki, sum narkodeildin hjá løgregluni sær alsamt meira til. - Vit síggja fleiri og fleiri ung, sum koyra bil, meðan [...] meðan tey eru ávirkað av rúsevnum. Talan er í roynd og veru um rættiliga nógv fólk. Tað er so lætt at fara út og koyra biltúr og roykja hassj samstundis, sigur Jan Johannesen frá narkodeildini, sum sigur [...] við rúsdrekka, tá tað var meira góðtikið at koyra fullur. - Mann hevði sama leysa hugburð til alkohol fyrr, og tí vóru tað so nógv, sum koyrdu full. Men tá mann gjørdi átøk ímóti tí, minkaði tað, og í dag
er ávirkaður av rúsdrekka. Sambært ES-komissiónini doyggja umleið 10.000 fólk hvørt ár á evropesiku vegunum orsakað av rúsdrekkakoyring, og í nógvum av hesum vanlukkum eru bilførarin og tey ferðandi í bilinum [...] i í ferðsluvanlukkum. Vandin fyri at ung millum 18 og 25 ár verða innbandaði í ferðsluvanlukkur er meira enn dupult so stór sum hjá persónum, sum eru millum 26 og 50 ár. Vanlukkurnar standast ofta ov nógvari [...] tið og bilurin ikki koyrir við meira ferð, enn hann er stillaður til. Myndatekstur: (Genta situr við alkolási) Seinasta nýggja frá Volvo er ein eksperimentbilur við alkolási, trygdarbeltislási og ferðlykli