vinnu anno 2000, heilt einfalt tí vit eru so lítil tjóð úti í Atlantshavi við egnum máli, egnari mentan og egnum búskapi, uttan at vit hava byrgt upp fyri hesum vansum og vent teimum til okkara fyrimunar

tá, t.d. Oskar og Tongla Tummas og nógvir aðrir góðir menn, men tað er stuttligt, at vit eiga hesa mentan, henda arv, tí tað er avgjørt virði og undirhaldsvirði í hesum, sigur Niels Petur, ið eisini hevur

føra sosialistiskan politikk. Fyri meg snýr tað seg um, at ongin í hesum landi skal føla seg minni mentan. Vit skulu kunna lyfta tey veikaru upp, uttan at tað skal merkja, at tey sterkaru skulu trýstast

sjón fyri søgn: í hesum lítla og spjadda útjaðara, forfjónaðum av mongum búskaparfrøðingi, spretta mentan og list við eini upp á seg sjáldsamari kraft. Okkara dansur og okkara kvøðing, sum umframt málið [...] Kosovo, hon er tjóðskaparlig og skapandi. Týski heimspekingurin Nietzsche skifti á sinni europeiska mentan sundur í tvey rák: ovurhugans Dionysos umboðaði annað og skilsins Apollon hitt. Útvegin finna vit

og viljan hjá hesum fólkum at læra eitt annað, norðurlendskt mál og trongdina at sláa garð um egna mentan og egið mál. Tí skjóta teir báðir føroysku limirnir í Norðurlandaráðnum upp, at tiltøk verða sett [...] mentanararvin, er neyðugt, at dentur verður lagdur á at seta tiltøkini í verk, har trýstið á mál og mentan er størst og hóttanin av tí sama størst. ? Hvørva tey minstu málini og tær minstu mentanirnar, fer

hetta fer at ávirka mentan og støðuna annars. Hví ikki brúka komandi vinnu- og inntøkumøguleikar frá eini oljuvinnu og eini ferðamannavinnu sum ein katalysator til at menna mentan og annað í føroyska [...] at hjúkla og menna mentan ol! Hvør veit - kanska hesin ótti er ógrundaður - um so er at vit bera okkum rætt at - tí størri ríkidømi frá eini oljuvinnu kann vera við til at geva mentan, list ol. nógv betri [...] gerandisdegnum! Og við mentan hugsa vit um alt frá tónleikaundirvísing fyri børn og ung til umstøður hjá evnaríkum fólkum at skriva bøkur og skapa ymsa list. Mong bera ótta fyri avleiðingunum frá eini

útjaðarin er sereyðkenni fyri Føroyar. Har liva tey enn eitt »føroyskt lív« og har trívist føroysk mentan. Haðani er meginparturin av fiskinum komin ? ja, alt útflutningsvirðið ? og tí má og skal útjaðarin

hvør øðrum og vit hava nógv at læra hvør av øðrum. Okkara lutur sum smátjóðir, ið vilja verja mál, mentan og sereyðkenni fyri ikki at tosa um náttúruna og umhvørvi annars, er at hittast oftari til at tosa [...] er hetta, sum skapar fortreytina fyri øllum øðrum, nettup hetta at vit eru serstøk fólk við egnari mentan, máli og livihátti. Væl skulu vit samskifta við umheimin, men latið okkum eisini hjúkla um tað, sum

sjálvandi týðandi tættir í granskingarhøpi, men eisini tey menniskjansligu økini tað verið so innan mentan, skúlaskap, sosiologi, filosofi ol. hava alstóran týdning. EFTIR okkara tykki eigur granskingin eisini

uttan eina virkna og livandi mentan er deyðføtt. Eitt samfelag uttan eitt sunt og virkið vinnulív er eisini deyðføtt. Men eitt samfelag, sum bæði hevur eina livandi mentan og eitt virkið vinnulív, er nakað [...] so týðandi tættum í samfelagnum sum mentan og vinnulív hevur Norðurlandahúsið dugað at hjúklað um. Mongu tiltøkini í húsinum seinastu árini, sum fevna bæði um mentan og vinnulív og samfelagsviðruskifti [...] hevur bygt brýr millum mentanarfólk heima og burturi. Tað hevur verið við til at geva føroyskari mentan og list íblástur uttanífrá, og tað hevur gjørt sítt til, at umheimurin er vorðin kunnugur við Føroyar