broytingina, og tí velja bæði broyting og menning frá. Tá broytingin er framd, og menningin sæst í verki – ja, so er breiður meiriluti oftast fyri hesum. So hevur verið í øllum teimum málum, har Føroyar og føroyingar [...] skulu liva og virka – ella vilt tú, at vit sjálvi skulu taka hesar avgerðir ? - Vilt tú, at eitt parlament og ein stjórn í øðrum landi skulu ráða yvir Føroyum – ella vilt tú, at tað Løgting og tað landsstýri [...] Stríðið um skotskt fullveldi hevur søguliga verið hart, og so er eisini nú. Hesuferð eru tað tó grundgevingar fyri og ímóti, ið verða nýttar sum vápn, og sum barðst verður við. Valstríðið hevur á nógvar mátar
Havnar, har hann fekk sær framhalds- og studentsprógv í 1952. Eftir tað fór hann undir hægri lestur á lærda háskúlanum í Keypmannahavn. Har las hann fyrst latín og enskt eitt skifti, men skifti síðan yvir [...] hevur bæði savnað føroysk orð, sum vóru um at fara í gloymsku, og kveikt nýtt lív í gomul orð og givið teimum nýggjan týdning aftrat tí gamla. Dømi um hetta eru orð sum tyrla, telda og teldil. Í 1998 gav [...] , Kristianna og Niels Winther Poulsen, sum var lærari, búðu í Sumba um tað mundi, men fluttu til Skopunar, tá Jóhan Hendrik var um 6 ára gamalur. Hann vaks upp og gekk í skúla í Skopun og síðan gekk leiðin
vera ein snávingarsteinur fyri, at føroysk børn læra og duga sítt móðurmál, føroyskt. - Tí verður danskt vallærugrein í miðnámi, og so dettur danskt kanska burtur eftir fólkaskúlan. Á málsligu deild á s [...] á skúlanum á Argjahamri og Kári Davidsen, cand mag í týskum og føroyskum á Føroya Studentaskúla. - Fyrr lærdu føroyskt børn týskt frá 12 ára aldri, til tey vóru 16. Síðan lósu og lærdu málslingar, altso [...] tvey, síðan eitt ár og nú er tað dottið burtur sum annað enn valfak - sum eingin kennir og tí ikki velur. - Í studentskúla er franskt undir hørðum trýsti og minkar í undirtøku, tí færri og færri næmingar velja
næmingar í framhaldsdeildum, preliminer- og realskúlum vóru so væl fyri, at teir kundu læra føroyskt, danskt, enskt og týskt (og lítlu royndina í latíni) millum 11 og 16 ára aldur. Millum annað hetta hevur [...] meira og meira verður eitt eiti, frálærutíðin fer upp í einki, og føroyingar eru í vanda at enda sum íslendingar. Vit duga minni og minni okkara móðurmál, og halda okkum duga betur og betur enskt. Vísandi [...] áhugamál í tøttum sam- og viðskiftum við grannalond og onnur. Óneyðugt at siga eru málfakini mest umráðandi í hesum viðfangi. Tí er tað málslig, handilslig og mentanarlig útarming og við tíðini sjálvmorð
merkisverdi vøkstur hennara og varandi ávirkan á eitt fjarskotið oyggjasamfelag. Ensk útgáva: Fróðskapur 2012. Føroysk útgáva: Sprotin 2013. 329/356 blss. ISBN 978-99918-65-46-1 og 978-99918-76-55-9 Tá ið [...] inngang um bakstøði og søgu Føroya; annar sigur skilaliga frá uppruna og søgu Brøðrarørslunnar; og triði metir um hana úr trimum sjónarhornum - samfelagsbúskaparliga, mentanarliga, og fólkalívfrøðiliga. [...] fullfíggjaðar, og kunning um støðini, har upplýsingar eru tøkir, kundu verið hentir (bls. 295); og listin við síðum á alnótini veita einans URL og ikki titlar (bls. 313-316). - Men eftir míni metan hevur
ella 1.546 danskt sum móðurmál og restin, 1.439 fólk, hava uppaftur onnur móðurmál. Listin við 15 teimum vanligastu móðurmálum, vísir at eftir føroyskt og danskt, eru tað flest í Føroyum, sum hava íslendskt [...] móðurmál. Men eftir eru so 1.439 fólk í Føroyum, sum hava upp aftur onnur móðurmál. Umframt føroyskt og danskt, eru tey mest vanligastu fremmandu móðurmálini í Føroyum: Íslendskt: 201 fólk Enskt: 190 fólk [...] vinna filipinskt og teilendskt eisini eisini fram í Føroyum og tey bæði málini eru nú eisini ímillum 10 tey vanligastu móðurmálini. Vanligastu móðurmálini í Føroyum, er sjálvsagt føroyskt, sum 45.361 fólk
Vinnulívið í grannalondunum rópar eftir fólki við málsligum førleika. Øll duga enskt, tí er tað onnur mál, ið eftirspurningur er eftir. Frammandan er latín og fornaldarfrøði burtur og harvið stórur partur av tí [...] størsta álvara og longu nú td gjøgnum fylgibólkar halda eitt vakið eyga við hvørjar førleikar næmingarnir fáa og hvørjar teir missa við nýggju skipanini. Og so eiga vit at tora at rætta inn og broyta kósina [...] ú laskipanini er enskt krav á ø llum breytum, men kravi ð um danskt er slept. T ó v í sir ta ð seg, at n æ mingar velja danskt sum einasta fremmandam á l og t ý skt, spanskt, franskt og lat í n ver ð a
føroyingum at taka eina viðkomandi og breiða miðnámsútbúgving. Fyrra árið eru lærugreinarnar føroyskt A, enskt B, ítróttur og heilsa C, samfelagsfrøði C, støddfrøði C, sálarfrøði C og lestrarmenning. Seinna árið [...] Studentaskúlin og HF-skeiðið í Eysturoy fer komandi skúlaár undir eina nýggja roynd, ið skal menna fyrireikingarbreytina (HF-skeiðið) til nútímans tørv og umstøður. Tørvir og umstøður hjá lesandi broytast [...] enda lærugreinar oftari og skjótari. Sammett við fyrr ber nú til at enda allar próvtøkur eftir einum ári. Við nýggju skipanini fer næmingurin at hava færri lærugreinar í senn, og skapar hetta møguleikar
royndir og eftirmetingar, ið næmingur og lærari samastarva um – lærari og næmingur, ið kennast. Hesar royndir kunnu geva lærara, foreldrum og næmingi svør, ið kunnu nýtast her og nú at tillaga og betra [...] hesum døgum er nógv kjak um PISA, og hvussu úrslitið er hjá føroysku fólkaskúlanæmingunum. Býtt verður upp eftir gentum og dreingjum og summi ynskja at hyggjast skal eftir skúlum. Summi ynskja hesa eftirmeting [...] undirvísingina. PISA og landsroyndir leggja dent á føroyskt, støddfrøði og náttúruvísindi. Men hvar eru kristni, handarbeiði, ítróttur, smíð, søga, tónleikur, danskt, enskt, og allar hinar lærugreinirnar
a. Birna: - Eg lesi nógv, bæði føroyskt og enskt. Mær dámar upp á ein máta betri at lesa enskt, tí enskt er meira fjølbroytt enn føroyskt, sigur Birna Joensen, ið eftir 9. flokk ætlar sær eitt ár til Írlands [...] hesi børnini fóru til Pisa-kanning, og úrslitið hevði víst, at tey lítið og onki dugdu, so hevði eg mótmælt. Tað sigur Marin Sigvaldsdóttir, flokslærari og føroyskt-lærari í 9. flokki í Sørvágs Skúla. [...] siga seg lesa javnan av egnum huga og halda eisini, at úrvalið av føroyskum bókum er hampuliga gott. Marin og flokkurin: - Um hesin børnini fóru til Pisa-kanning, og úrslitið vísti, at tey onki dugdu,