Hvat gott skula vit eta nýggjársaftan?
Í dag fari eg ikki at ummæla matvørur, men fari at koma við uppskoti um alternativari matskrá nýggjársaftan, ið hóskar til góðu fronsku sjampanjuna. Fyri at taka sjampanjuna fyrst, so hóskar best slag við stórum innihaldi av Pinot. Tríggjar drúvur verða brúktar í Champagne: Tann grøna Chardonnay og tær bláu Pinot Meunier og Pinot Noir. Bláu drúvurnar geva sjampanjuna betri bygnað og ”rygg” og ger hana betri hóskandi afturvið mati sum heild. Klassiska Gula Einkjan ella Rosé-útgávan inniheldur nógv Pinot og hóskar væl at njóta til alt sjógæti-tapas.
Matskráin nýggjársaftan kann setast saman uppá nógvar mátar. Sjálvur mær væl at at kunna sita alt kvøldið og hugna mær við práti, meðan ein situr og smá-etur góðar brellibitar, - tapas. Tá er ikki vansi fyri at maturin gerst kaldur og sera ómakaleyst er við matgerðini. Tað snýr seg bert um at fyrireika frammanundan. Smáu russisku mat-pannikøkurnar, Blini, hóska seg væl sum eitt slag av palli til sjógæti-tapas. Blini-pannukøkurnar fáast viðhvørt lidnar til keyps í handlunum. Annars er skjótt at steikja sjálvur. Stóri munurin er, at í Blini-pannukøkum, verður ger nýtt og mjøl úr bókhveiti. Her er ein uppskrift til fýra fólk, ið eg havi frá James Price, kendur frá ’Spise med Price’ í sjónvarpinum:
• 2 dL bókhveitimjøl
• 1 dL hveitimjøl
• 20 g ger
• 1 tsk salt
• 1 tsk sukur
• 3 dL mjólk
• 1 dL súrrómi
• 2 egg (skilt sundur í reyðar og hvítar)
• 25 g smør
Hita mjólkina til hon er flógv. Upploys gerið. Lat súrróma, mjøl, salt, sukur, eggjareyðar í. Rør væl saman. Lat deiggið standa ein tíma við stovuhita.
Píska eggjahvítarnar stívar og vend so í deiggið. Smelta smørið og lat í. Nú er at steikja smáar pannukøkur. Serligar Blini-pannur fáast til keyps, men tað ber eisini til at nýta vanliga pannu og so steikja fleiri í senn. Okkurt um 10 sentrimetrar í tvørmáti skula tær vera.
Klassiska tilhoyrið til Blini er 38% súrrómi, fíntskorin reyðleykur og so fiska-rogn av ymsum slagi. Agurk-puntar og dild hóska eisini væl til.
Ert tú ein av teimum sum skjeyt pappugoyuna í ár, so er ekta caviar (Beluga, Sevruga ella Oscietre) undan styrjuni, villasta marglæti og líka stór uppliving. Caviar frá Kaspiska Havinum er ikki til at fáa hendur á í hesum árum vegna ovfiskiskapi, og nógv falskt caviar er eisini í umferð. Tryggast er at keypa nýggja franska (Baerii Caviar) og italska (Calvisius Caviar) caviar’ið, ið er undan aldum styrjum. Tað er ikki líka ørandi dýrt og smakkar so at siga líka væl sum tað iranska og russiska úr Kaspiska Havinum.
Hjá okkum, ið fingu altjóða fíggjarkreppuna at merkja í ár, smæðast bíligari síla- ella laksa-rognini ikki burturúr. Stóru appilsingulu perlurnar hóska sera væl til Blini. Smakkurin er sera kraftmikil og kenslan av brestandi eggum í gómanum framúr.
Sviar hava sítt egna kaviar, ’löjrom’, teir kalla. Tað eru pinkalítil korngul egg undan nebbalaksinum (Coregonus lavaretus). Smakkurin er fínur og elegantur, men nakað lættur.
So eru tað eggini undan rognkelsi, tað ið danir rópa ’stendbiderrogn’. Her ræður um at vera varin. Tey fesku, sum fáast naturel í februar mánað kunna vera góð. Fínur og elegantur smakkur. Men tey niðursjóðaði ’neon-littu’ í smáum gløsum, ið vit kenna frá handlunum, eru eftir mínum tykki ikki verd at eta. Tey smakka bara salt.
Russar plagdu at gera Blini, tá ið veturin var komin at enda. Vit kunna so eta Blini nýggjársaftan og fagnast, at tað gongur ímóti ljósari tíðum og at eitt nýtt – tó sera avbjóðandi – ár stendur fyri framman.
Væl gagnist!
