Tað skrivar Martin Breum, danskur journalistur og rithøvundur við serligum áhuga fyri Norðurlondum og Arktis, í eini greining í Sosialinum hesaferð.
Hann vísir í greiningina á, at Føroyar eru mitt í skundandi politisku savningini í norði, sum stendst av áganginum hjá Russlandi og forðingunum hjá Trump. Fyrst vóru tað norðurlendsku verjumálaráðharrarnir, og mánadagin 12. mai slapp Aksel V. Johannesen at bjóða Mette Frederiksen, forsætisráðfrú, politisku leiðarunum í Íslandi og Grønlandi á fund í Havn – og norska forsætisráðharranum, Jonas Gahr Støre, vælkomnum umvegis netið.
Men Føroyar hava ein trupulleika í Norðurøkinum - har tað gongur serliga skjótt. Eftir at Finnland og Svøríki eru komin upp í NATO, flúgva nú finsk, svensk, norsk og donsk jagaraflogfør saman tætt við markið til Russlands. Verjuútvegan, vápnaframleiðsla, samskiftislinjur, undirstøðukervi og kommandobygnaðir eru gjørdir greiðari og lagdir saman. Verjusamstarvið í Nordefco, norðurlendski karmurin, víðkast og ambitiónirnar vaksa. Troels Lund Poulsen, verjumálaráðharri, hevur verið í Finnlandi fýra ferðir í bert eitt ár, og dagin eftir Norðuratlantiska toppfundin í Tórshavn, segði fyrrverandi uttanríkisráðharrin í Danmark, Jeppe Kofod, á Altinget.dk, at Norðurlond skulu hava síni egnu kjarnorkuvápn í eini norðurlendskari verjusamgongu.
##med2##
Nei til Føroyar og Grønland
– Ukraina-stríðið hevur givið Norðurøkinum nýggjan týdning, men í andsøgn til hetta er tað júst henda norðurlendska sameiningin, sum nú forðar Føroyum og Grønlandi vegin til kjarnuna í Norðurlondum.
– Eingin politikari tosar hart um tað, men tað ger Johan Strang, finskur professari, sum eg hitti í Helsinki herfyri, meðan eg ferðaðist við danska uttanríkispolitiska felagnum í Keypmannahavn, skrivar Martin Breum.
Strang er granskari í norðurlendskum samstarvi á Center for Nordiske Studier á Lærda Háskúlanum í Helsinki.
Føroyar og Grønland hava verið illa kroyst millum trygdarpolitisku raðfestingarnar hjá Finnlandi og Svøríki, greiðir hann frá.
»Í Finnlandi verður norðurlendska samstarvið tikið í størsta álvara. Tað snýr seg um at vísa bæði Putin og Trump, at vit standa saman. Finnland hevur eitt sera langt mark til Russland og hevur tí brúk fyri at knýta seg tætt at so nógvum øðrum londum sum gjørligt - og ynskini hjá Grønlandi og Føroyum verða fatað sum álvarsliga órógvandi,« sigur hann. Strang fylgir væl við. Hann var í Tórshavn so seint sum í mars, tá Norðurlandadagur varð hildin í Norðurlandahúsinum.
##med3##
– Og hvar endar alt so?
Martin Breum vísir í greiningi á, at Johan Strang ivast, áðrenn hann svarar:
»Grønland og Føroyar fara heilt sikkurt at fáa størri ávirkan í framtíðini, men fulla og javna støðu sum tey fimm Norðurlondini? Tí eru eg ikki vísur í, at tíðin er tann rætta til tað,« sigur hann.
Lesið greiningina hjá Martin Breum um hetta áhugaverda málið í Sosialinum, sum fæst í leysasølu kring landið, og sum haldarar kunnu lesa á www.sos.fo
##med4##
##med5##
Frá vitjanini í Tinganesi (Myndir: Álvur Haraldsen):
##med6##
##med7##
##med8##
##med9##
##med10##
##med11##
##med12##
##med13##
##med14##
##med15##
