Stytt arbeiðsvika: Lagaliga løtan reyk

Løgmaður hevur sagt, at hann hevur ikki undirtøku fyri hesum vallyfti í sam­gong­uni longur. Tað man so merkja, at um­framt Framsókn, so tekur Tjóðveldi heldur ikki und­ir við hesum longur.

So er spurningurin, um hetta var tað. Tá løg­mað­ur – for­mað­ur Javnaðarfloksins, kap­i­tu­ler­ar við hesum vallyfti, so man tað helst merkja, at fak­fel­ags­rørsl­an kann skjóta ein hvít­an píl eft­ir eini lóg, sum skal stytta ar­beiðs­vik­una. Sjálvt løg­mað­ur tosar um, at hetta nú er eitt mál fyri part­ar­nar á ar­beiðs­marknaðinum, og tað vita vit – at tað ber slett ikki til.

Nú vita vit ikki, hvat tey í samgonguni hugsa. Men um tey ímynda sær, at eitt krav um stytta arbeiðsviku kann verða partur av fram­tíðar lønarsamráðingum, so verður ar­beiðs­vik­an ongantíð stytt. Tí tað hevði kost­að av karminum, sum merkir, at so má løn­in minka tilsvarandi.

Arbeiðsvikan í Føroyum er bara stytt við lóg. Gamaní hevur okkurt fakfelag fing­ið okkurt, men generell stytting av ar­beiðs­vik­uni er bara gjørd við lóg – ongan­tíð við samráðingum millum partarnar á ar­­beiðs­­markn­aðinum.

Vit kunnu taka sum dømi, tá arbeiðsvik­an var stytt úr 48 tímum niður í 44 tímar. Tað var gjørt við lóg í 1964. Tá var Hákun Djurhuus, for­maður Fólkafloksins, løg­mað­ur. Tað var gjørt púra greitt í lógini, at ar­beiðs­vik­an varð stytt – uttan at tað skuldi føra til løn­ar­lækk­ing. Løn­tak­ar­in skuldi hava somu løn fyri 44 tíma ar­beiðs­viku, sum hann fekk fyri 48 tíma ar­beiðs­viku, og tímalønin skuldi síðani hækka til­svar­andi.

Aftur í 1970 var arbeiðsvikan stytt úr 44 tím­um niður í 42,5 tímar. Tá sótu Javn­að­ar­­flokk­urin, Sambandsflokkurin og Sjálv­stýr­isflokkurin í landsstýrinum. Upp­skot­ið varð einmælt samtykt í Løgtinginum 30. apríl í 1970.

Og aftur í 1978 var arbeiðsvikan stytt við 2,5 tímum úr 42,5 tímum niður í 40 tímar. Tá sótu Javnaðarflokkurin, Fólkaflokkurin og Tjóð­veld­is­flokkurin í landsstýrinum.

Aftur hesaferð varð arbeiðsvikan stytt, utt­an at tað skuldi ávirka lønina, og aftur var tím­alønin hækkað tilsvarandi.

Eingin hevði væntað, at arbeiðsvikan nú skuldi styttast í einum. Men at hol varð sett á. Veljarar – eins og samgongan – hildu, at nú var lag­a­liga løtan. Men lagaliga løt­an er farin – og hon kemur valla aftur.

So tað er ikki løgið, um fakfeløgini føla, at sam­gong­an hevur svikið tey illa.