Minningarorð um Guðruna Joensen

Hevði ikki vant meg við, at mamma ikki var ímillum okkum longur, eftir knapt 94 ár her á foldum. Brádliga komu deyðsboðini um Guð­runa vinkonu míni bert 64 ára gomul. Nú er so Jónsvein eisini farin fáar dagar eftir Guðruna. Vit trý vóru javn­gom­ul, vuksu upp á sama garði. Guðrum yviri á Sand­teigum, Jónsvein og eg uppi í Toftum, eisini nevnt í Tronganum.
Guðrum var ynskt av seks syskjum. Tey vóru: Judith, Ragn­vald, Hergerð, Johan Heri, Ditlev og Guðrun. Móð­urin Herborg var úr Hoy­riks­stovu í Oyndarfirði, dóttir Siggu, sum var ættað úr Kinn. Guðrun og eg vóru sostatt trýmenningar í móðurlegg. Faðirin, Johan Joensen, var son­ur Jens Elias. Móðurin doyði, og Johan vaks upp í bónda­húsunum í Toftum. Eis­ini í faðirlegg vóru vit í familju.
Barnaárini uppi í Toftum í 50´unum vóru nakað serligt. Har búðu Hans bóndi og Christian bóndi við øllum teirra úthúsum, fjósum, hoyggj­húsum, kjøthjallum, dunnu- og høsnarhúsum og køst­um. Og so øll hin, sum eisini høvdu seyð og annan fena. Ein sannur meldur av lívi. Tá vóru ikki garðar hús­anna millum, men fleiri áar­løkir, sum allir runnu í Skarðs­ánna; tann stóra lívs­æðrin mitt í bygdini.
Guðrun og eg vóru saman tíðliga og seint øll barna-og ungdómsárini. Tey fyrstu árini út um morgunin við neyt­um, spæl í áum, millum hús og í Toftatúni, spældu at vaska fisk í barkaholunum í Skarðsá, hømuliðubløð var fiskurin. Síðani at breiða út, turka og stakka, júst sum tey vaksnu á fiskastykkinum beint niðanfyri. Næstu løtu vórðu barkaholurnar nýttar at røra runukøkudeiggj í. Køk­urnar prýddar við blóm­um, ið vuksu við áarbakkan og í geilini. Allur vestari áar­bakki var bláviolettur av sortu­grasi. Jú barna­árini vóru góð og sorg­leys. Eisini ung­dóms­árini vóru stutt­lig og góð.
Ein mynd frá 50`unum: Skundaði mær at eta døg­urða. So yvir at spæla við Guðrun. Herborg, mamma Guðrun, stákaðist millum spís­kamarið, kolkomfýrin og vaskið. Johan, pápin, sat við fasta borðið framm­an fyri vindeygað, og fekk sær drekkamunn av undir­kopp­inum - hevði ikki stund­ir at bíða til drekka var køln­að - fyri síðani at fáa sær døg­urðaslang mitt á køks­gólv­in­um. Hergerð, Heri, Ditlev, Guðrun og eg við hvør sínum, hvat tað nú kundi vera, binda, spæla, práta og arga.
Sum gentum flest dámdu okkum væl at sova saman. Minnist serliga at vit lógu og sungu, áðrenn vit sovnaðu. Tá plagdi Johan at rópa frá kamarainum við síðuna av um vælsignaðar at singja fleiri sangir.
Eitt, sum fylti nógv í okk­ara barna- og ung­dóms­árum, var sangur. Græk­aris­­messumorgun áðrenn skúla­aldur at standa á trapp­uni og hoyra skúka­børnini og lærararnar halda grækaris­messu við talu og songi, sera yndisligt.
Bindiklubburin var eitt heilt kapittul fyri seg. Esther, Randi, Maria, Guðrun og eg. Heima hjá Hilmu og Mein­hard á Gulldrangi, hjá Sannu og Valdemar Djurhuus, hjá Marthu og Sigurd Simonsen, heima hjá Guðrun og hjá okkum. Allar mammurnar vóru heimagangandi og hugn­aðu um okkum við góð­um náttverða, hæddar­punkt­ið í vikuni.
Í 60`unum kom tíðin, har tann tiltikna smáttan varð bygd undir trappuni hjá Pól Jakku og Juttu, tað sokallaða stinkrúmið. Har samlaðust vit øll, allir javnaldranir í Toftum og har umvegir. Hann­is, Jónsvein, Hans Ceder­ius, Stanley, Petur Ovi, Rasmus, vit í bindiklubbanum og fleiri onnur. Har sótu vit til langt út á kvøldini, sungu og spældu guitar, sungu fosturlandssangir, sálm­ar og syrgiligar balladur fleir­stemm­að. Kanska var tað byrj­anin til Silli Boys. Jú vit livdu mitt í verðini.
So nærkaðist tíðin, tá vit kundu byrja at ganga í dans. Tað skuldi fyri­reik­ingar til. Guðrun hevði longu lært at dansa av sín­um eldru systkjum, og síðani at læra meg. Spældi útvarpið eitt gott dansilag í døgu­verða­tím­a­n­um, var Guðrun skjót í køks­­vind­­eyg­að at rópa meg yvir, og so vit at dansa á køks­gólvinum.
Eitt annað tilhaldsstað vit høvdu, var hjá Judith, elsta systir Guðruna, og Grias og teirra seks børnum. Har høvdu vit tað mangan hugnaligt.
Summarið 1967 endaðu realskúlaárini eftir ein mána í Onglandi á seturskúla. Vit vinkonurnar fóru so til Havnar at arbeiða, men fyrst fóru Esther, Randi og Guðrun á húsarhaldsskúla í Århus.
Í Havn hitti Guðrun ein drong, hon bleiv góð við. Tey gingu saman, og alt sá gott út. Guðrun bleiv við barn, og 21 ára gomul átti hon dótt­rina Haldis. Tá breyt tann herviliga sálarsjúkan út, hon kom at dragast við restina av lívinum. Guðrun fekk alla møguliga viðgerð, men einki kundi basa sjúkuni. Hon royndi sjálv at passa dóttrina við góðari hjálp frá systrum sínum, men mátti at enda geva upp, og lat dóttrina fara til Tvøroyrar at vera hjá pápa, ommu og abba dóttrina. Tað vóru tung ár hjá Guðruni, men so við og við góðtók hon lagnu sína, tí hon visti, at dótturin hevði tað best har suðuri. Haldis var tó altíð í huganum hjá Guðruni. Hon sendi henni gávur, ringdi og tosaði altíð um hana.
Tey seinastu mongu árini hevur Guðrun búð sam­an við beiggja sínum Dit­levi, sum bleiv hennara haldi­punkt í lívinum. Hann hevur fyrimyndarliga duga at skapa eitt heim fyri seg og syst­ur sína, har kærleiki og um­sorgan hevur valdað.
Tað sum eyðkendi Guðr­una var hennara hjálpsemi, gávumildni og empatisku evni. Ditlev segði mær, eftir at Guðrun var farin, at hann hevði tikið upp eplir, og lagt tey at torna. Guðrun hevði so fylgt helvtina av eplunum í ein sekk. Ditlev spyr, hví hon ikki hevði tikið øll eplini. “Nei tað hevði verið alt ov tungt fyri teg” segði Guðrun. So­leiðis var Guðrun, eitt elsku­ligt menniskja.
Nú Hans Cederius eisini er farin, fari eg at nevna hans­ara barnaheim, eisini í Toft­um. Tey hugnaligu fólkini har, gamla Sigga, Stina lukka og Christian bóndi, foreldrini Eyðna og Pól og tey seks syskjini. Har var eg manga inni og spældi við systrina Poulinu.
Minnist við takksemi míni barna- og ungdómsár uppi í Toftum, seriga vikonu mína Guðruna.
Ærað veri minnið um Guðruna, Jónsvein og Hans Cederius.
----
Sólvá