Jústinus Leivsson Eidesgaard, rithøvundur
Eg eri í dag 47 ára gamal. Tá ið atkvøtt var um ES fyrstu og einastu ferð í Føroyum í 1972 var eg 15 ára gamal. Tað eru also fólk, sum eru eldri enn eg, sum eru 50 ár og eldri, eg eri ikki heilt vísur um valrætturin var niðri á 18 árum tá, ella um hann var 21, um so er, so eru tað folk, sum eru 53 ár og eldri, sum einaferð med alla hava avgjørt, at vit slett ikki skulu tosa aftur um ES limaskap og harvið verður Føroya Fólk heldur ikki kunnað um, hvørjir møguligir fyrimunir kundu staðist av limaskapi í ES. Fyrimunir og vansar. Hetta er ikki serliga demokratiskt.
Teir flestu, sum sita á tingi í dag, eru heldur ikki eldri enn eg, og teir hava eins lítið grundarlag sum eg at taka støðu til, um teir eru fyri ES ella ikki. Er hetta demokratiskt?
Tá ið eg verið spurdur hvørja støðu eg havi til ES, so kann eg siga, at eg eri fyri ella í móti, alt eftir hvørja støðu eg havi arvað frá mínum forfedrum, og eg kann ikki taka støðu av mær sjálvum, tí einaferð, tá ið eg var 15 ára gamal, proppfyltur av hormonum og hugsaði mest um konufólk, tá varð avgjørt, at vit skuldu ikki upp í ES ella EEC sum tað kallaðist tá, og so skuldi ikki snakkast meira um tað. Er hetta demokratiskt?
Nú eru 33 ár ligin, og tøgn hevur at kalla verið um hetta mál, um hetta er demokratiskt ivist eg stórliga í. Flokkar á tingi hava enntá í floksskránni, at teir eru í móti ES, og so sleppa teir frá at hugsa meira um tað. Er hetta demokratiskt fyri floksstuðlarar?
Eg haldi, at uppgávan hjá fjølmiðlunum er at hjálpa mær at taka støðu til álvarsmál í samfelagnum. Teir skulu ikki siga mær hvat eg skal halda, men teir skulu upplýsa soleiðis, at eg eri førur fyri at taka eina støðu. Tað er uppgávan hjá fjølmiðlunum at hjálpa mær sum lesara, síggjara og lurtara, at fáa nóg mikið av vitan, til at eg kann taka støðu til álvarsmál.
Heimurin er broyttur almikið síðan 1972, tað er næstan einki, sum er at kenna aftur. Eg brenni eftir at fáa at vita um tað í dag eru fleiri fyrimunir enn vansar hjá føroyingum at melda seg inn í europæiska samveldið. Ella fleiri vansar enn fyrimunir, og til hetta kann eg ikki nýta eina 33 ára gamla fólkaatkvøðu.
Samgongan meldar út við eini visión fyri næstu 10 árini, uttan at hava neyðuga grundarlagið til at taka støðu til, um stóri veruleikin fyri sunnan Europæiska Samveldið, skal vera við ella ikki? Er tað trúverdugt?
Ber tað til at samráða seg til eina serliga fiskiveiðuavtalu við ES, sum í marknaðarfyrimunum og krónum og oyrum gevur meira enn fiskivinnan gevur í dag, so kann tað væl vera líka mikið um spanskir trolarar liggja inni á Sandoyarbankanum og vit fylla okkara bátar við góðum ES-grønlandsrækjum og dýrum feitum makreli í Kanalini og fiska tosk av ES kvotu í Barentshavinum. Ella sleppa inn á »Norrakystina« um várið ella á Halan í Íslandi um jóltíðir. Hetta var veruleikin hjá føroyingum fyrstu 60 árini í farnu øld, júst tann øldin, sum eg siti og skrivi um í dag. Hetta er bara ein tanki sum rekur fram fyri meg nú, og sum hevur verið tabu at tosa um í Føroyum seinastu 33 árini.
Vælsignaðu fjølmiðlar og politikkarar, hjálpið mær við tí nýggjastu vitanini um Føroyar í ES, at taka støðu til, um eg skal vera fyri ella í móti hesum limaskapi. Gevið mær fakta, turr tøl, krónur og oyru, kilo og tons og ikki tað tit halda og meina, tí tað er fullkomiliga uttan áhuga fyri meg.
