ljós á týdningin sum list og mentan hevur á menningina hjá børnum. Til setanina framførdu børn og ung úr Føroyum, Grønlandi og Danmark eitt tónleikaverk, sum tey høvdu gjørt í felag. Verkið kallast ”Toner

- Tað eru alt ov nógv ung í Føroyum, sum fara í Miðnámsskúla, hóast tey yvirhøvur ikki hoyra heima har. Tað eru tey flestu ungmannafeløgini hjá politisku flokkunum samd um. Á politiskum ungdómsfundi nú [...] støðan hjá miðnámsskúlunum til umrøðu, og har vóru politisku ungdómsfeløgini samd um, at tað eru nógv ung, sum fara á miðnámsskúla, uttan at tey hoyra heima har. Her verður hugsað um teir bókligu miðnámsskúlarnar [...] útbúgvingin eigur at endurskoðast, tí nógv noyðast at hava nógv fak, tey aldrin fáa tørv á. Sosialistisk ung eru samd í, at alt ov nógv eru á studentaskúla, sum ikki hoyra heima har og sum onki tíma. Ein kanning

fleiri ung fáa hug at søkja inn á hesar útbúgvingar. Hetta verður gjørt, júst tí man ásannar at ov nógv ung fara til gymnasiala partin av ungdómsútbúgvingunum, við tí úrslitið at alt fleiri ung enda í [...] Eyðgunn Samuelsen, løgtingskvinna ----- Eins og okkara grannalond, hava vit ásetingar um hvussu nógv ung skulu taka eina miðnámsútbúgving. Her heima siga vit, at 90 % av teimum ungu skulu hava eina miðná

fleiri ung fáa hug at søkja inn á hesar útbúgvingar. Hetta verður gjørt, júst tí man ásannar at ov nógv ung fara til gymnasiala partin av ungdómsútbúgvingunum, við tí úrslitið at alt fleiri ung enda í [...] Eins og okkara grannalond, hava vit ásetingar um hvussu nógv ung skulu taka eina miðnámsútbúgving. Her heima siga vit, at 90 % av teimum ungu skulu hava eina miðnámsútbúgving. Undir miðnám flokka vit

tey varnast, at børn og ung hava trupulleikar. – Vit hava øll skyldu at boða frá, tá ið vit varnast, at børn og ung ikki hava tað gott, ella vera forsømd. Og eru tað børn og ung, sum ganga úti um næturnar [...] kóka suppu upp á ein trupulleika, sum ikki er, sigur Mariann Reinert, politistur, sum hevur børn og ung sum sítt serøki hjá løgregluni í Føroyum – Vit skulu ansa eftir, at vit ikki gera trupulleikan størri

Stórur munur er á, hvussu nógv børn og ung lesa nú á døgum, samanborið við fyri 10-15 árum síðan; tað sigur Lis í Jákupsstovu, forkvinna í Skúlabókasavnsfelagnum, við Skúlablaðið. Tey yngru lesa nógv, [...] kanska meiri enn áður, meðan størri børn og ung lesa minni enn áður. Lis í Jákupsstovu byggir sína meting á royndirnar, hon hevur sum skúlabókavørður í 13 ár, og tað, sum hon hoyrir frá øðrum skúlabókavørðum [...] skúlabókavørðum. - Tað átti at verið kannað, hvussu nógv okkara børn og ung lesa. Ein kanning av lesivanunum hevði staðfest um og hvat børn lesa, um tey lesa á netinum, hvørjum máli tey lesa og so framvegis.

seg í eina bíðirøð fyri at sleppa fyrst inn á tjald­ingaplássið. Tá klokkan var 18 stóðu fleiri 100 ung fólk í bíðirøðini. Bíðirøðin minti meg um tá onkur handil hev­ur útsølu og tystir kundar standa og [...] vera nakar ungur, sum tímdi at fara í kirju hetta kvøld­ið. Jú, eg var bilsin, at tað vóru minst 50 ung fólk hetta kvøldið har. Vit hoyrdu eina góða prædiku um Teir burt­urvilstu syn­ir­nar og vit hoyrdu [...] komið í, nógv høvdu fingið eina góða kenning. Hetta fekk meg til at hugsa um gaml­ar dagar, tá eg var ung í teirra aldri. Eg byrjaði sjálv at drekka sum 15 ára gomul. Tá var tað sjálvsamt, at nøkur genta úr

ímóti børnum, skulu ikki sleppa at hava størv, ella røkja aðrar uppgávur, har tey hava við børn og ung at gera. Hetta er eitt uppskot, Jenis av Rana, landsstýrismaður í mentamálum, legði fyri Løgtingið [...] mánaðum síðani og tað kemur í gildið nú 1. mai. Eftir uppskotinum skulu tey, sum hava við børn og ung undir 15 ár at gera, hava eina reina barnaváttan sum vísir, at tey ikki hava verið uppi í málum um [...] gentan, í minsta lagi í 10, ár ikki hevði sloppið at arbeitt við nøkrum, har hon hevur við børn og ung undir 15 ár at gera. Tað eru neyvan nógv, ið halda, at ein 15 ára gomul genta er pedofil, tí hon

nógvum rusdrekka er stórir. Kanningar vísa eisini, at skaðarnir av rúsdrekka á børn og ung eru stórir, og at jú fyrr ung byrja at drekka, jú størri eru sannlíkindini fyri, at hesi sum vaksin fáa trupulleikar [...] møguligt, tí at eingin alkoholnýtsla er heilt vandaleys fyri heilsuna. Undirtilmælini eru: Børn og ung yngri enn 18 ár eiga ikki at drekka alkohol yvirhøvur. Kvinnur, sum eru við barn, ella royna at gerast [...] gerast partar av sosialt sunnum felagsskapum At tryggjað verður, at allir borgarar (serstakliga børn og ung) fáa javnbjóðis møguleika at taka lut í sunnum sosialum felagsskapum innan ítrótt, tónleik, list, handverk

sólsskinssøgur eru um ung og vaksin, sum hava fingið undirvísing. Fólk hava lært at lesa, starvsfólk á fleiri arbeiðsplássum hava lært at lesa til dømis vegleiðingar at brúka í arbeiði sínum. Ung á vinnuskúlunum [...] Tað var Lions Club, sum tók stig til at fáa gongd á orðblind og lesiveik ung og vaksin. Ikki av tilvild var tað Rasmus Magnussen, sum kom við hugskotinum, tí hann hevur sjálvur verið orðblindur, og tvey [...] frágreiðingini stendur, at tørvurin á orðblindaundirvísing er stórur. Tilboðini, sum nú eru komin, eru til ung og vaksin, men tørvurin á tilboðum til børn er ovurstórur. - Eg havi mælt Mentamálaráðnum til, at