størstur í Føroyum. Altso, at tað er her, at flest eru virkin á arbeiðsmarknaðinum. Mynd 4 vísir, at munurin er serliga stórur, tá tað burturav snýr seg um tey eldru. Her eru heili 60% av føroysku monnunum [...] tey flestu fara ov tíðliga av arbeiðsmarknaðinum og minka tí um inntøkuskapandi partin av fólkinum. Her snýr tað seg lutvíst um tann formliga pensjónsaldurin, tá fólk fáa rætt til pensjón, og lutvíst um [...] hjá okkara kvinnum. (fráfaringaraldur er frá OECD-talvum, har føroyski aldurin ikki er við, men er her settur varisliga sum tann íslendski - tó at hann hjá okkara monnum helst er enn hægri). Vinnutíttleikin
tær. Tær vóru hanasara eitt og alt. Saknur verður nú at hyggja út ígjøgnum vindeygað á skrivstovuni her heima. Vitandi at hann ikki verður at síggja meira. Og ongantíð fer at koma framvið á vegnum niðanfyri [...] mína høgru hond. Men ongantíð kom eitt happingarorð úr honum. Ymiskt er, hvussu nógva tíð vit fáa her á fold. Fleiri verða kallað heim fyrr og David var ein av teimum. Týsdagurin 23. oktober 2012 skuldi [...] oman eftir. So fer hann spakuliga upp, siktar, so buldrar, og hann rópti á okkum. “Komi oman nú. Her ein komin aftrat til David”. Sum ungir dreingjir, tóktist hetta merkiligt, at hann skudi vita akkurát
upplýsandi og mennandi tiltøk umframt kanningarverkætlanir, sum kunnu menna heilsuøkið í Føroyum. - Her er talan um smærri verkætlanir, ið ikki eiga at krevja so langa viðgerðartíð, sigur Annika Sølvará [...] menna heilsuøkið í Føroyum. Til hetta endamálið eru 11,8 milliónir krónur tøkar, og tað er serliga her, faknevndin kemur inn í myndina. - Hesin stuðulin líkist mest tí vanliga granskingarstuðlinum, [...] master-útbúgvingar á heilsuøkinum í gongd og til arbeiði hjá vísindastarvsfólki á heilsuøkinum. - Her verður talan so í høvuðsheitum um, at vit í samstarvi við hesar stovnar skulu finna út av, hvussu
hava avleiðingar. Hetta ger seg eisini galdandi fyri tey, sum sita í løgtingshúsinum aftan fyri meg her. Tað sum verður gjørt í dag hevur avleiðingar í morgin. Og hvat er tað so fyri eitt samfelag sum vit [...] av kjøti og blóð. Í samfelagnum telja vit øll við – vit skulu øll telja við og vit skulu øll vera her, óansæð hvørji vit eru, hvat vit eru og hvat vit gera. Í mun til fyritøkuna, sum onkuntíð setir fólk [...] landið ikki koyra nakran úr starvi – ongin skal rekast burtur, tí tey kláraðu ikki at lívbjarga sær her. Eyðkenni við góða samfelagnum er, at vit øll rúmast líkamikið hvat – vit skulu ikki senda bólkar av
samfelagnum, m.a. tí at teirra samlívsformur ikki hevur nakrar lógarkarmar at halda seg til. Ósamd Og her eru vit eins og í nærum øllum øðrum viðurskiftum dundrandi ósamd um, hvat vit skulu gera. Mong av teimum [...] givið hvørjum einstakum persóni, ið myndar samfelag okkara. Og hvør einasti at okkum, sum er føddur her, er føroyingur og eigur rætt og lunnindi í samfelagi okkara. Og lóg og rættur má tí verða skipaður [...] hondum Eg eri ein teirra, sum harmist um at alt lóggávuvald, okkara landi viðvíkjandi, ikki finnst her vit búleikast, men liggur hjá aðrari tjóð og øðrum fólki at handfara. Eisini lóggávan um familjurættarligu
fíggjarligu umstøðurnar hjá vinnulívinum og privatu húsarhaldunum, bæði tvey í víðari merking. Tað er her grundarlagið fyri samfelagsins inntjening verður skapt. Tað vil siga, at bæði vælstandurin, og harav [...] tí almenna. Veruleikin er jú sjálvandi tann, at tað er teirra gáva til tað almenna, sum er minkað. Her vil eg tí í stuttum umrøða tær broytingar, sum gjørdar vóru í landsskattinum fyri einum lítlum ári [...] hetta er at skattapeningurin hjá komandi ættarliðum. Hetta passar snøgt sagt ikki. Peningurin, sum her verður skattaður, er tann, sum tryggingarfeløgini annars vildu havt at arbeiða við. Nú fær landskassin
og ikki minst fyri alt Føroya land. Sum er hava vit í okkara lítla landi tvær brennistøðir, okkara her í Tórshavn, sum er frá 1987 er slitin og hevur ikki neyðuga kapasitet til tær skjótt vaksandi burt [...] kostnaðarmikið, ólogiskt og ikki umhvørvisvinarligt, og átti orkan heldur at verið nýtt til fjarhita her í kommununi. Eisini IRF skal hava nýggja brennistøð um nøkur fá ár – tí er tað hóskandi og týðandi [...] teirra støðu í mun til møguliga samanlegging. Eisini hava nógv “fakta og tøl” verið nevnd og tí vil eg her koma við fakta í málinum: Uppskotið um samanlegging: At Tórshavnar kommuna gerst limur í IRF. At TK
Niðanfyri verður røðan hjá Karin Jacobsen endurgivin: Vælkomin til miðnáttarsamkomu á Norðoyastevnu 2019 Her standa vit umgyrd av okkara høgu hábærsligu fjøllum. Háfjall, Hálgafelli og Klakkur á vestara armi [...] alla mína tíð. Norðoyastevnan er eisini gomul. Hon er eldri enn eg, hon er 83 ára gomul. Fjøllini eru her, men tey hava skiftandi útsjónd, alt eftir hvussu veðrið háttar sær. Eina løtu standa tey í brennandi [...] tóma mjólkaspann í hondina, so sær tað út sum um tú fert eitt ørindi. ##med8## Í kvøld standa vit her mitt í býnum millum tey høgu fjøllini. Vit kunnu hyggja aftureftir at tí, sum var, og tí, sum vit hava
vornir so stórir, at har er illa koyrandi yvirhøvur. Eg haldi, at eg tali fyri mong tá eg sigi, at “her eru tit farin heilt skeivt í býin”. Hesin ágangur móti bileigarum tykist verða vorðin ein hjartasøk [...] síðst men ikki minst: Hvør skal betala hetta, Annika? Nei, eg havi sagt tað fyrr og sigi tað aftur her: Eg sakni fólk í Tórshavnar Býráð, ið veruliga eru góð við Havnina. Eg sakni fólk, ið veruliga vilja [...] hava, at makthavarnir brúka vit og skil og lurta eftir, tá ið fólkið talar at. Ongin ivi um at, at her eru nógv onnur góð støð í Havnini. Eg kann til dømis nevna, at eitt uppskot við tekning fyriliggur
gransking, at ímillum 30%- 50% av krabbameini kann fyribyrgjast (who.int/cancer/prevention/en/) . Her eru tað nógv ymisk øki, ið vit eiga at leggja dent á, eitt nú matvanar og rørslu, men royking er [...] nógv meira dent á fyribyrging. Vit føroyingar eru ímillum tey í norðanlondum sum roykja mest, so her er sera nógv at vinna! http://folkaheilsa.fo/folkaheilsukanning+2015.html Tiltøk, sum vit halda skulu [...] Strangari eftirlit. Vit eiga at tryggja okkum, at aldursmarkið at keypa sigarettir verður yvirhildið. Her hava Bónus við Marknagilsvegin farið eitt stig víðari, og eru steðgaði at selja sigarettir í skúlatíð