Hans Pauli Strøm,
landsstýrismaður
Heilsutilbúgvingin
í Vágum
Tey seinastu árini hava verið gjørdar munandi ábøtur á heilsutilbúgvingina í Vágum. Hetta meti eg sjálvandi eisini er neyðugt, tá flogvøllurin liggur í Vágum.
Tá talan er um vanlukkur, og tørvur er á bráðfeingis medisinskari hjálp, er tað ikki kommunulæknavaktina ein skal ringja til. Skipanin við bráðfeingis læknahjálp heldur fram óbroytt og tí skal ringjast á nummarið 112, sum vanliga sendur ein sjúkrabil á staðið. Sjúkrabilurin er mannaður við fólki, ið eru útbúgvin til at taka sær av bráðfeingis tilburðum, samstundis sum sjúklingurin/vanlukkurakt verða flutt á rætta stað. Sjúkraflutningtænasta er í Vágum og í 2005 tók undirritaði, millum annað eftir áheitan frá Vága Bjargingarfelag, avgerð um at styrkja sjúkraflutningstænastuna í Vágum. Fyri at styrkja um bráðfeingistilbúgvingina í Vágum vórðu 5 fólk sett í fast starv at røkja tænastuna. Áðrenn hetta røktu 12 fólk frá bjargingarfelagnum sjálvboðin tænastuna við síðuna av teirra vanliga arbeiði. Við hesi avgerð er sjúkraflutningstænastan í Vágum munandi styrkt.
Landsstýrismaðurin hevur eisini ætlanir um at styrkja sjúkraflutningstænastuna enn meira, og hevur júst fingið handað eitt tilmæli um krøv til útbúgvingar hjá sjúkraflutningsstarvsfólkum, og hvørji krøv til útbúnað í sjúkrabilunum skulu verða galdandi í Føroyum. Í hesum sambandi mælir bólkurin eisini til, at tað úti í lokaløkjunum í Føroyum verða útbúnir sokallaðir “First Responder”, sum kunnu rykkja skjótt út í sambandi við vanlukkur og veita tann fyrsta medisinka innsatsin, meðan bíðað verður eftir sjúkraflutningi. Eg meti, at hetta uppskotið ljóðar áhugavert og fari at viðgera tað í nærmastu framtíð, soleiðis at bráðfeingis tilbúgvingin kann styrkjast enn meira.
Landsstýrismaðurin hevur eisini hugsað um, hvør hjálp er at fáa, um ein størri vanlukka hendir við flogvøllin í Vágum ella í Vágatunlinum. Umframt eina styrkta sjúkraflutningstænastu, er eisini seinastu árini skipað eitt sjúkralið í Vágum, sum er mannað við sjúkrarøktarfrøðingum og øðrum heilsustarvsfólkum í Vágum, ið ikki dagliga arbeiða á sjúkrahúsunum. Talan er um ein bólk, sum er og framhaldandi verður skúlaður í at veita tann fyrsta medisinska innsatsin á skaðastaðnum í sambandi við størri vanlukkur/katastrofur, og tá vanliga tilbúgvingin í sjúkrahúsverkinum ikki klárar uppgávuna.
Harumframt stendur ein tyrla tilbúgvin í Vágum, ið millum annað er mannað við fólki, ið hevur tikið ambulansuútbúgving. Tá hædd samstundis verður tikin fyri, at tað einans tekur 15-20 min. hjá einum sjúkrabili at koyra frá Havnini til Vágarnar, er økið serliga væl fyri hvat heilsutilbúgving viðvíkur.
Harumframt er vert at nevna, at um onkur stór vanlukka hendir í Vágum, og neyðugt verður at tilkalla alla ta hjálp ið kann fáast, verða kommunulæknarnir eisini tilkallaðir, hóast teir ikki hava vakt. Vil heilt illa til, at hvørgin er staddur í Vágum, verður lækni antin koyrdur ella flogin á staðið, meðan allar aðrar tilbúgvingareindir, ið eg havi nevnt omanfyri, veita tann fyrsta medisinska innsatsin.
Við hesum kunnu vit øll gleðast um, at bráðfeingis heilsutilbúgvingin er so væl útbygd og ment í Vágum seinastu árini.
Kommunulæknavaktin
Í sambandi við arbeiðið at gera eina nýggja skipan fyri kommunulæknaøkið havi eg alla tíðina lagt avgerðandi dent á, at allir borgarar í skipanini skulu fáa góða og trygga læknahjálp, óansæð hvar í økinum teir búgva. Hetta er galdandi bæði fyri bráðfeingis læknahjálp og fyri læknahjálp uttanfyri vanliga arbeiðstíð.
Læknavaktin heldur til í viðtaluhølum á Landssjúkrahúsinum. Við teimum hentleikum og tænastum, sum eru har, hevur Læknavaktin her nógv betri møguleikar fyri at gera neyðugar kanningar og royndir og fáa úrslitini skjótt. Hetta hevur við sær, at fortreytirnar fyri at seta røttu diagnosuna eru munandi betri enn fyrr.
Tá borgarar hava brúk fyri læknahjálp uttan fyri vanliga arbeiðstíð hjá kommunulæknum skulu teir ringja til Læknavaktina. Læknavaktin metir um í hvørjum einstøkum føri, hvat er rættast at gera, so sjúklingurin fær bestu læknahjálpina. Hetta hevur við sær, at Læknavaktin antin kann ráðgeva umvegis telefonina, senda ein kommunulækna í nærøkinum á vitjan ella biðja sjúklingin koma inn til kanningar.
Læknavaktin er skipað soleiðis, at 3 kommunulæknar eru á vakt til á midnátt og 2 eru á vakt eftir midnátt. Umframt læknavaktina á Landssjúkrahúsinum, er ein kommunulækni á vakt í vestara øki, ið fevnir um Vágar og Streymoy, og ein kommunulækni verður á vakt í eystara øki, ið fevnir um Eysturoy og Norðuroyggjar. Aftaná midnátt er ein kommunulækni á vakt í eystara og vestara økið.
Harafturat er avgjørt, at Læknavaktin kann brúka fasilitetirnar á Klaksvíkar Sjúkrahúsi og í læknahølunum í øllum økinum í skipanini. Sostatt kunnu kommunulæknarnir, sum eru á vakt í nærøkinum velja at visitera sjúklingar til skaðastovuna á Klaksvíkar Sjúkrahúsi, eins og teir kunnu taka sjúklingar inn í viðtaluhøli á staðnum. Hetta merkir samstundis, at einki krav er um, at sjúklingarnir skulu koyra ella flytast allan vegin til Læknavaktina á Landssjúkrahúsinum.
1870
Við nýggju Læknavaktini er bara eitt telefonnummar at ringja til, tá fólk hava tørv á at fáa fatur á einum kommunulækna. Hetta er ein stórur bati í mun til gomlu skipanina, tá borgarin stundum mátti ringja til fleiri ymisk nummur, fyri at fáa fatur á tí kommunulæknanum, sum hevði vakt.
Sum áður nevnt, so heldur skipanin við bráðfeingis læknahjálp fram óbroytt, t.v.s. at tey sum hava brúk fyri bráðfeings læknahjálp kunnu eins og áður ringja telefonnummar 112 á alarmsentralinum.
Eftirmeting
Eg havi áður boðað frá, at skipanin við Læknavaktini støðugt fer at verða eftirmett, og fara vit at fremja neyðugar tillagingar, um tørvur vísir seg at verða á hesum. Sum eitt dømi um hetta er óhepna støðan fyrr í vikuni, tá summir telefonfelagar ikki kundu ringja til Læknavaktina. Beinanvegin eg varð kunnaður um málið, gjørdi eg av at seta eina kanning í verk av tilburðinum, so vit kundu fáa greiðu á orsøkini, hví hetta hendi, tí slíkt má als ikki koma fyri. Føroya Tele hevur upplýst, at ringjast kann til Læknavaktina frá øllum telefonfeløgum, sum eru staddir í Føroyum. Somuleiðis kunnu útlendingar, sum eru staddir í Føroyum ringja til Læknavaktina.
