Tað hevur mangan verið havt á munni, at einki er so fløkjasligt sum skattaskipanir. Og tá fyrilit skulu takast fyri skattaskipanum í tveimum londum samstundis, so loypir ketan av hjólinum. Hesari støðu hevur altjóða oljuvinnan verið í higartil, tá tey hava skulað virka í Føroyum. Skattaviðurskiftini millum Føroya og Bretland hava nevniliga verið ógreið, og fyri mong oljufeløg, sum hava sín grundvøll í London, hava ógreiðu viðurskiftini verið til stóran ampa.
Men við nýggju tvískattaavtaluni er vend komin í. Tann 20. juni í ár skrivaðu Magni Laksafoss, landsstýrismaður í fíggjarmálum, og bretski skattamálaráðharrin, Dawn Primarolo, undir nýggjan tvískattasáttmála, sum eftir ætlan kemur í gildi tann 1. januar 2008, eftir at hann er samtyktur í ávikavist løgtinginum og bretska parlamentinum.
Væl nøgdur landsstýrismaður
Landsstýrismaðurin er sera fegin um nýggja sáttmálan, sum hann væntar fer at økja um áhugan hjá útlendskum oljufeløgum at virka í Føroyum.
- Oljuvinnan hevur í longri tíð eftirlýst greiðar reglur á skattaøkinum. Tí meti eg, at hendan avtalan bert kann vera til fyrimuns fyri bretsk feløg og persónar, sum virka í Føroyum, sigur Magni Laksafoss.
Hann er vitandi um, at nógv virksemi hjá oljufeløgunum hevur verið hildið uttanlands, sum kundi verið hildið í Føroyum, tí skattaviðurskiftini millum Bretland og Føroyar hava verið ógreið.
- Um tær oljuinntøkur, sum føroyska samfelagið higartil hevur havt, høvdu verið størri ella minni, um tvískattaavtalan hevði verið í gildi alla tíðina, tað vita vit ikki. Men vit vita, at oljufeløg hava valt at hava nógv virksemi í útlandinum, sum kundi havt verið í Føroyum, tí tey skattligu viðurskiftini hava verið ógreið, sigur landsstýrismaðurin.
Og hann leggur afturat:
- Útlendsk oljufeløg hava givið til kennar, at teirra áhugi at hava oljuvirksemi í Føroyum er nógv tengdur at júst hesum sáttmálanum.
Nógvar fløkjur at greiða
Støðan higartil hevur verið, at bæði Bretland og Føroyar hvør í sínum lagi hava havt eitt sokallað ‘global taxation system’, sum merkir, at alt sum rørdi seg í egnum øki eisini skuldi skattast har.
- Við tvískattaavtalu verður tú ongantíð dupultskattaður. Hinvegin er avtala gjørd millum londini um, hvussu skattainntøkurnar skulu býtast, greiðir Magni Laksafoss frá og leggur afturat, at tað vanliga tekur langa tíð at gera slíkar sáttmálar, tí sera nógv atlit skulu takast.
- Sum dømi kann eg nevna pensiónsgrunnar. Hvat land eigur skattainntøkurnar frá útgoldnum pensiónum: landið har pensionisturin býr, ella landið har pensiónsgrunnurin er? Hetta er bert ein av nógvum spurningum, sum greiða skal fáast á, áðrenn ein slík avtala kann gerast, greiðir Magni Laksafoss frá.
Seinastu árini hava nógv dømi verið um norðurlendskar pensionistar, ið á pappírinum eru fluttir til lond í Suðurevropa, har skattaprosentið er munandi lægri enn í Norðurlondum.
- Ein annar spurningur er, hvussu skattar tú persónar, og hvussu skattar tú íløgur, heldur landsstýrismaðurin fram.
Meðan allir hesir spurningar nú eru fingnir upp á pláss við bilateralu skattaavtaluni millum Føroyar og Bretland, so arbeiða Norðurlond, har Føroyar eisini eru partur, við eini nýggjari multilateralari skattaavtalu, sum eftir ætlan skal koma í gildi í 2010.
