Samansetingin av Búskaparráðnum

Gordon Ejdesgaard


Uppskotið hjá Bill Justinus­sen, løgtingsmanni, um eina broyting av samansetingini av Búskaparráðnum hevur fingið nakað av umrøðu í sein­astuni. Onnur uppskot hava verið frammi. M.a. at skipa fyri eini ráðstevnu í staðin fyri vanligu frágreiðingar ráð­sins. Hugskotið um ráð­stevnuna ljóðar gott. Men tað ljóðar minni gott at av­taka Búskaparráðið.
Tað er ein grundleggjandi trupulleiki, sum stingur seg upp í uppskotinum hjá Bill Justinussen. Tað ljóðar skilagott, at fáa útlendskar búskaparfrøðingar sum part av Búskaparráðnum. Orsøkin skal helst vera at hesir ikki eru partur av nøkrum polit­iskum flokki ella annað kom­promitterandi. Hetta minnir tó ikki sørt um eina amerikanska rættarsak, har trupult er at finna gegnigar nevningar.
Uppskotið er soleiðis hátt­að, at tað kann vera trupult at vera ímóti tí.
Men um ein trýr, at tað at fara á altjóða marknað­in loysir sokallaða trupul­leikan við okkara lokalu bú­skaparfrøðingum, fer ein skeivur. Trupulleikin gerst ein annar og mun­andi størri. Nú skulu løgtings­menn til at skilja millum bú­skaparfrøðingar sum hella til Keynes ella til døm­is Milton Friedman. Frá teim­um vinstrahallu til teir ultra liberalu. Óansæð valið verða teir settir í bás.
At velja búskaparráð­gev­ing er í hesum føri ein búskaparpolitiskur spurn­ingur. T.d. er einki at ivast í, at Torbjørn Jacobsen og Óli Breckmann er ósamdir, um teir skulu velja ein Fried­mann-fjeppara sum ráð­geva. So longu her hava vit trupulleikan.

Samanbering
Ikki er heilt av leið at sam­meta omanfyrinevna spurn­ing við næmingin og lærarin. Næmingurin er ósamdur við lærarin og ynskir tí­skil ein annan lærara. Og kann næmingurin- Bill Justinus­sen- velja, ja so gera hann tað.
At broyta samansetingina er tað sama sum at koyra lærarin til hús, tí næmingurin er ósamdur við lærarin. Hvat við at givið næminginum nak­að av serundirvísing? Hetta er ikki óvanligt inn­an skúlagátt. Hví ikki løg­tingsgátt?
Hevur nakar innlit í før­oysk­an búskap, eru tað bú­­skap­arfrøðingarnir í Bú­skap­arráðnum.
Tað er ikki búskapar­frøð­ingunum í ráðnum ella út­lend­ingunum, nak­að er galið við. Men Bill Justinus­sen! Geva ráðgevararnir ikki tey ráð Bill ynskir- ja, so út við teimum. Henrik Old segði tað soleiðis, at vit ótu tara í dag, um vit høvdu lurtað eftir búskaparfrøðingunum. So út við teimum! Hví ikki viðganga at fakið búskapur júst ikki er sterka síða løg­tingsmanna. Og tað er heldur ikki meiningin, at so skal vera. Helst skal Løgtingið vera samansett av mongum yrkisbólkum.
Um ráðini frá útlendingum ikki passa í krammið hjá onkrum flokki, so er tað tí fremmandu búskapar­frøð­­ingarnir ikki skilja før­oysk viðurskifti. Teimum verð­ur óiva eisini skotið í skógvarnar at vera vinsta- ella høgravendir ella okkurt heilt annað.
Grønlendingar hava roynt nakað tað sama. Tá radikalur kritikkur frá fremmandu ser­frøðingunum frá OECD og m.a. M. Paldam pro­fess­ara kom á borðið, bakk­aðu grønlendingar. Útlend­ing­arnir skiltu jú ikki tey ser­ligu grønlendsku viður­skiftini&. Hví skal støðan ikki vera tann sama her? Før­oyskur og grønlendskur poli­tikkur líkjast nógv í hesum sambandi:  eingin skal siga okkum, hvat vit eiga at gera, um vit ikki vilja gera tað. Hetta t.d. at seta spurning við sjálvsræðisrættin (inte­gritetin) hjá løgtings­mann­ingini er ein heilag kúgv í politikki. Tak dømi um at broyta valskipanina. Tað er óhugsandi, at løgtingsmenn eftir ráðum frá útlendskum búskaparfrøðingum, høvdu broytt skipanina.
Uppskotið hjá Bill Justinus­sen kann tykjast skila­gott. Men hædd er ikki tikin fyri at trupulleikin bert verður fluttur annað stað. Og trupulleikin gerst enn størri og munandi meira kompleksur.