ODDAGREIN: Tann fjølbroytti veruleikin

Í síðstu viku sóu vit eitt stríð millum part­ar­nar á ar­beiðsmarknaðinum um, hvørt tað er rætt at broyta mark­ið fyri at lata fremmanda ar­beiðs­megi sleppa inn í landið ella ikki. Sein­astu árini hava vit havt eitt mark, sum sig­ur, at um arbeiðsloysið fer upp um 3,5 prosent, so ber ikki til at taka fremm­anda arbeiðsmegi inn í land­ið.

Vinnan hevur ført fram, at ney­ð­ugt er at taka av hetta markið, tí at tørvur er á faklærdari arbeiðsmegi á á­­v­ís­um økjum. Samtak svaraði aft­­ur, at hetta er at halda tey 1.500 ar­­beiðs­leysu fólkini fyri ta turru rukku.

Bæði sjónarmiðini eru til at skilja. Men tað skerst ikki burt, at ver­u­leiki­n ikki er so ein­fald­ur, at hann bara er svart­ur og hvítur. Rætt er tað, at nógv fólk eru uttan arbeiði, men tað er eis­ini rætt, at vinn­an ikki fær fak­lærda ar­beiðs­megi til á­vís­ar upp­gáv­ur. Tað er ein trup­ul­leiki, sum má loysast so ella so.

Bara at stinga høvdið í sandin og siga, at eing­in fremm­and ar­beiðs­megi skal inn í landið, so leingi vit hava eitt ov høgt ar­beiðs­loysi, tað ber ikki til. Ser­liga tá vit ikki fáa ar­beiðs­megi til ávísar uppgávur.

Kanska hetta er eitt prógv fyri, at vit sum samfelag duga ov illa at út­búgva okk­ara arbeiðsmegi, og at vit duga ov illa at rað­festa soleiðis, at vit nøkta markn­aði­n inn­an tær á­­vísu vinnugreinarnar.

Men tað tekur sjálvandi tíð at út­búgva okkara arbeiðsmegi, tí ber ikki til at tosa um, at vit skulu út­búgva okkum burtur úr hesi aktuellu kreppuni hjá hand­verk­ar­a­vinn­uni.

Havandi í huga, at vinnan í øllum londum rundan um okkum hevur heilt aðrar treytir, har alt ES er ein int­e­greraður arbeiðsmarknaður, so er tað ikki sørt naivt at halda, at vit í Før­oyum kunnu lúka aðrar treytir – og kortini verða kappingarfør.

Tað sigur seg sjálvt, at vit eiga at hyggja upp á hetta markið av nýggj­um. Sjálvandi skulu vit ikki bara geva leyst og lata upp fyri øll­um. Men vit eiga at kunna gera eina skipan, sum nøktar tørvin hjá vinn­uni. Vit skapa ikki fleiri arbeiðspláss fyri ó­fak­lærd við at binda aðrar par­tar av vinnuni niðri, tí hon ikki fær út­búna ar­b­eiðs­megi.

Tvørtímóti kundu vit skapt fleiri arbeiðspláss til ó­fak­lærdu arbeiðsmegina við at styrkt ta faklærdu.

Veruleikin er ofta meira nu­an­ser­að­ur. Tað eiga bæði fakfeløg og vinn­an at síggja.