<invalidtag content="" name="Titel"></invalidtag> <invalidtag content="" name="Nøgleord"></invalidtag> <invalidtag content="text/html; charset=utf-8" http-equiv="Content-Type"></invalidtag> <invalidtag content="Word.Document" name="ProgId"></invalidtag> <invalidtag content="Microsoft Word 2008" name="Generator"></invalidtag> <invalidtag content="Microsoft Word 2008" name="Originator"></invalidtag> <style type="text/css"> </p> <p><!-- </p> <p> /* Font Definitions */ </p> <p>@font-face </p> <p> {font-family:Cambria; </p> <p> panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; </p> <p> mso-font-charset:0; </p> <p> mso-generic-font-family:auto; </p> <p> mso-font-pitch:variable; </p> <p> mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} </p> <p> /* Style Definitions */ </p> <p>p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal </p> <p> {mso-style-parent:""; </p> <p> margin-top:0cm; </p> <p> margin-right:0cm; </p> <p> margin-bottom:10.0pt; </p> <p> margin-left:0cm; </p> <p> mso-pagination:widow-orphan; </p> <p> font-size:12.0pt; </p> <p> font-family:"Times New Roman"; </p> <p> mso-ascii-font-family:Cambria; </p> <p> mso-fareast-font-family:Cambria; </p> <p> mso-hansi-font-family:Cambria; </p> <p> mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; </p> <p> mso-fareast-language:EN-US;} </p> <p>@page Section1 </p> <p> {size:595.0pt 842.0pt; </p> <p> margin:3.0cm 2.0cm 3.0cm 2.0cm; </p> <p> mso-header-margin:35.4pt; </p> <p> mso-footer-margin:35.4pt; </p> <p> mso-paper-source:0;} </p> <p>div.Section1 </p> <p> {page:Section1;} </p> <p>--> </p> <p></style> <o:p> </o:p>
<o:p></o:p>"Dómsnevndin hevur valt onga 1. virðisløn at lata ..."<o:p></o:p>
Stummi skelkurin stóð málaður í gapandi andlitunum. Fá sekund seinni var tað, sum hevði onkur slept eini bumbu millum teir 400 alspentu áskoðaranir á klædnakappingini hjá Gluggaglæmu í Müllers Pakkhúsi leygardagin. Í øgiligu málageipanini hoyrdi ongin restina av setninginum hjá frásøgumanninum. Og runt um í hølinum vóru vónbrotnir og illir sniðgevar longu í ferð við at taka síni pløgg niður, sum tær síðani rýmdu við. <o:p></o:p>Brádliga var tað, sum skuldu vera framsýningin av okkara fremsta handverki í løtuni, umskapað til eina leivd av onkrum, sum einaferð var.<o:p></o:p>Líka síðani hava atfinningarnar heglað niður yvir dómsnevndina<o:p></o:p>
"Dómararnir áttu at fingið eitt reint 13 tal fyri niðurgering av folki" fýsti onkur í einum netkjaki<o:p></o:p>"Óluksáliga synd í teimum, sum luttóku í kappingini", suffaði ein annar, meðan ein triði bjóðaði heldur poetiskt inn at "Tað var sum sólin fór burtur og tað gjørdist ísakalt í Pakkhúsinum"<o:p></o:p>
<o:p> </o:p>
Áhugaverd øsing<o:p></o:p>
Føroya mest umstrídda dómsnevnd í løtuni hevur fylgt hvassa kjakinum. Men hvørki Katrina í Geil, master í design, Katrin Bonde, teaturskraddari, ella Anna Mortensen, onnur av fyrrverandi eigararnum av klædnafyritøkuni PAU, hava timburmenn eftir hendingina leygardagin. <o:p></o:p>
Heldur tvørturímóti. Faktiskt umhugsaðu tær bara at lata eina 3. virðisløn og onga 2. virðisløn. At lata eina 1. virðisløn var ongantíð uppá tal.<o:p></o:p>
- Vit høvdu tikið akkurát somu avgerð, um vit skuldu gjørt tað umaftur, og kunnu standa hundrað prosent inni fyri hvørjum orði í viðmerkingunum, sum vit góvu avrikinum, sigur Anna Mortensen.
Katrina í Geil skoytir uppí, at hon í grundini heldur tað vera rættiliga áhugavert, at avgerðin hevur øst fólk so nógv.<o:p></o:p>
- Hetta vísir, at føroyskt handverk sum fak onga siðvenju hevur í at taka ímóti kritikki. Í viðmerkinginum blíva fólk við at minna á, at luttakaranir hava lagt alla sína tíð, orku og hjartablóð í at skapa hesi pløggini. Har má eg bara siga "sjálvandi! tí tað krevst onki minni" Og ofta er tað heldur ikki nóg mikið til at skapa eitt plagg, sum skarar framúr.<o:p></o:p>
Eisini Katrin Bonde hevur grunað yvir, hvat tað er, sum hevur skapt ógvusligu reaktiónirnar.<o:p></o:p>
- Ein orsøkin er uttan iva, at føroyskt handverk er eitt fak, har øll halda seg duga. Tí verða tey, sum veruliga duga, ofta fatað sum arrogant. Úrslitið er, at hetta er eitt øki, har tað mestsum er bannað at læra hvønn annan nakað. Og tað er stórt spell, tí tað blívir ongin dugnaligari av.<o:p></o:p>
Anna Moretensen nikkar og minnist eina viðmerking tær fingu á framsýningini, sum undraði hana stórliga.<o:p></o:p>
- Ein kom yvir og brigslaði okkum at royna at praktisera jantelógina, so ongin av luttakaranum skuldi halda seg vera nakað. Eftir mínum tykki er tað beint øvut, har tað meir er dómsnevndin, sum her er offur fyri jantelógini. Hóast vit hava bæði útbúgving og drúgvar royndir í fakinum, skulu vit eftir øllum at døma ikki ditta okkum til at meta um, hvat er gott og minni gott.<o:p></o:p>
- Trupulleikin er nokk, at vit hava gjørt eina professionella meting av nøkrum, sum fólk vanliga knýta nógvar kenslur at. Og tað kann næstan bara føra til misskiljingar. Tí er tað so ótrúliga umráðandi, at fólk innan hetta øki eisini læra seg at skilja ímillum tað reint fakliga og tað kensluliga, heldur Katrina í Geil.<o:p></o:p>
- Møguliga verður tað ein torfør uppgáva, tí onkursvegna tykist tað "óføroyskt" at seta hatta markið - serliga tá tað ræður um føroyskt handverk, har man ofta fær eitt herðaklapp fyri at duga so væl at kopiera, grunar Anna Mortensen.<o:p></o:p>
- Í grundini hevur tað eisini við sær, at fólk ikki av álvara læra at virðismeta hetta handverkið, og tað er ótrúliga spell, heldur Katrin Bonde<o:p></o:p>
<o:p> </o:p>
Einans faklig atlit<o:p></o:p>
Tí var tað eisini heilt avgerandi fyri dómsnevndina ikki at taka onnur atlit yvirhøvur enn tey strangt fakligu, har tær mettu um hugskot, kanning, proportiónir, handverk og visjón. Út frá hesum hava tær orðað eina drúgva grundgeving fyri metingingi av hvørjum einstøkum avriki, har tær hava víst á bæði styrkir og veikleikar. Og dómararnir vóna framvegis, at luttakaranir kunnu brúka hesar grundgevingarnar, hóast tær beint nú tykjast druknaðar í hvassa kjakinum um endaliga úrskurðin.<o:p></o:p>
- Tað er nokkso hugstoytt, at ongin enn av álvara hevur gjørt viðmerkingar til sjálvar grundgevingarnar. Út frá teimum havi eg í øllum førum ilt við at trúgva, at fólk eru púra ósamd við okkara metingum, sigur Anna Mortensen<o:p></o:p>
-- Um vit ikki tola fakligar metingar frá øðrum, so mennast hvørki vit ella fakið sjálvt. Í síðsta enda er spurningurin, um vit vilja fakinum væl. Frá okkara útbúgvingum og royndum hava vit allar góða venjing í at meta um stryrkir og veikleikar í ymsum designum. Og vit eru sanniliga eisini vanar við sjálvar at verða mettar um og fáa at vita, hvørji av okkara egnu avrikum eru brúkilig í muni til krøvini í eini uppgávu, minni Katrina í Geil á.
Júst hetta við uppgávuorðingini á ársins Gluggaglæmu hevur verið hornasteinurin í arbeiðinum hjá dómsnevndini. Kravið var, "við mentanarligum samleika og visjónum um framtíðina at flyta eyðkenni við klæðum føroyinganna inn í framtíðar klædnabúnar til føroyskar menn og kvinnur”. At ongin av luttakaranum loysti hesa uppgávuna til fulnar, hevði nátúrliga við sær, at ongin 1. virðisløn kundi latast. Annars var ongin meining í at gera eina slíka uppgávuorðing og biða professionell fólk meta um avrikini, halda tær tríggjar.
- Vit fingu ongantíð kravboð um, at 1., 2. og 3. virðisløn skuldu latast óansæð hvat. Um so var, kundu vit staðið í tí støðu, at tað til dømis bert komu tvey ella trý miðalhampa sett inn, sum øll skuldu hava hvør sína virðisløn. Um vit yvirhøvur skulu tosa um niðurgering í hesum sambandinum, so hevði tann støðan eftir mínum tykki verið ein dygg niðugering av fakinum og sera óvirðilig fyri luttakaranar, sigur Katrina í Geil og leggur afturat
- Eg dugi veruliga ikki at síggja, hvør skuldu fingið gleði av eini virðisløn, sum bleiv latin, tí tað annars hevði verið synd, tá viðkomandi nú hevði gjørt sær so stóran ómak.
<o:p> </o:p>
Skump til glaðu amatørarnar
Men var tað nú neyðugt at vera so strangar fakliga, tá nú Gluggaglæma frá byrjan fyrst og fremst hevur verið eitt forum fyri glaðar amatørar?, spyr ein harmur kjakari a netinum.
Katrin Bonde ristir stillisliga við høvdinum.
- Eg skilji ikki rættiliga handan pástandin um, at Gluggaglæma er ein samling av glaðum amatørum. Møguliga var tað soleiðis, tað byrjaði, men tiltakið flutti seg rættiliga skjótt upp á eitt meir professionelt støði. Faktiskt høvdu helvtin av luttakararnum í hesi kappingini útbúgving innan fakið. Hinvegin, so hava glaðir amatørar eisini brúk fyri einum skumpi, so teir kunnu menna seg víðari
- Netupp! Tí skulu vit eisini ansa eftir, hvussu vit brúka hugtakið "glaðir amatørar". Um tað merkir, at vit ikki kunnu seta teimum krøv, so loyva vit teimum heldur ikki at koma upp eitt hægri støðið, sum tey kanska væl megna, um tey verða trýst eitt sindur, heldur Katrina í Geil, sum eisini er sannførd um, at uppgávan á ársins Gluggaglæmu væl kundi verið loyst av einum dugnaligum amatøri.
At tað ikki eydnaðist, merkir á ongan hátt at innkomnu avrikini vóru vánalig. Tvørturímóti, sigur Anna Mortensen
- Hvør sær vóru nógv av pløggunum ómetaliga áhugaverd. Eg hevði eisni glett meg til at framsýningin fór at enda við eini mótasýning, har ymsu pløggini blivu sett saman á ymsar aðrar mátar, tí har vóru so nógvar orginalar detaljur, sigur hon.
Katrin Bonde nikkar eldhuga.
- Ja, ímynda tær, um man setti buksurnar hjá nr. 2 saman við húgvuni hjá nr.3. Tað hevði verið ótrúliga spennandi ...
- Hasar reyð-stríputu buksurnar hjá nr. 2 fara heilt sikkurt at ganga á G! næsta ár. Tað eri eg vís í. Tær eru totalt London. Ongin hevur jú brúkt toyið til føroyska skjúrtið uppá handan mátan fyrr, sigur Katrina í Geil.
Eina løtu eru tær tríggjar heilt burtur í spentum práti um allar teir møguleikar, sum lógu goymdir í mongu pløggunum í kappingini.
- Tí er tað eisini so forferdiligt, at framsýningin bleiv tikin niður, og fólk nú ikki sleppa at síggja pløggini. Tað er synd fyri luttakararnar og spell fyri okkum, tí nú fáa okkara metingar heldur onki veruligt mótspæl.
<o:p> </o:p>
Eitt stig á leiðini
Hóast framsýningin læt aftur eftir bert fáum tímum, verður úrskurðurin á ársins Gluggaglæmu tó neyvan gloymdur í bræði. Millum fólk og á ymsum netstøðum hevur neyvan verið størri kjak um eina virðisløn, sum ongantíð varð latin. Serliga tykist mátin, hetta hendi, at níva fólk. Tað var nevniliga ikki, fyrr enn at bæði 3. og 2. virðislønirnar vóru latnar, at frásøgumaðurin boðaði frá, at hann ongan bjævbjálva hevði við 1. virðislønini.
Men sambært dómsnevndini var hetta gjørt heilt tilvitað. Tað var netupp sera umráðandi fyri tær, at nummar 2 og 3 fingu allan tann heiður og alt tað uppmerksemi, sum tær og teirra avrik høvdu uppiborið.
- Um vit byrjaðu við at siga, at ongin 1. virðisløn bleiv latin, riskeraðu vit at standa við einum tómum Pakkhúsi, sum kundi oyðilagt alt fyri tær, sum fingu virðislønirnar, og tað vildu vit avgjørt ikki, sigur Anna Mortensen.
Hóast tær tríggjar sostatt høvdu varhuga av, at teirra úrskurður ikki fór at falla í góða jørð, hava tær framvegis ilt við at skilja, hví fólk tóku hetta so illa upp.
- Tað virkaði á fólki, sum um tað var lívið um at gera at fáa staðfest ein vinnara. Annars kundi alt vera líka mikið, tí so helt dómsnevndin nokk at alt var nakað skrambul. Men tað er ein stór misskiljing. Tað tykist sum fólk hava gloymt, at har varð latin ein 2. virðisløn og ein 3. virðisløn og tær eru so hjartaliga uppibornar, tí arbeiði var gott. Yvirhøvur hava allir luttakararnir lært nógv av tí, sum tey hava verið ígjøgnum fyri at skapa hesi settini og tað er ikki minni vinningur.Sæð í okkara eygum var hatta bara eitt stig á leiðini hjá eini røð av dugnaligum fólkum móti at gerast enn dugnaligari, staðfestir Katrina í Geil.
-------
Myndir av pløggunum frá klædnakappingini á Gluggaglæmu síggjast millum annað á mótaportalinum www.kaos.fo
<o:p> </o:p>
<o:p> </o:p>
<o:p> </o:p>
<o:p> </o:p>
