Nú verður eisini farið undir at kanna føroyingar regluliga fyri krabbamein í tarmunum. Tað sigur Kaj Leo Holm Johannesen landsstýrismaður, í heilsumálum. Sirið Stenberg, løgtingskvinna fyri Tjóðveldi, hevur spurt hann, hvørjar ætlanir hann hevur á krabbameinsøkinum í kjalarvørrinum á, at ein nýggj krabbameinsætlan er gjørd.
Kaj Leo Holm Johannesen sigur, at eitt av tilmælunum í krabbameinsætlanini er at bjóða fólki at verða screenað fyri krabbamein í tarmunum. At screena fólk merkir, at tey fáa tilboð um at koma Landssjúkrahúsið við jøvnum millumbilum at verða kannað.
Men tað er greitt, at hesar kanningarnar fara at føra munandi fleiri tarm-kanningar við sær og tað kann verða ein trupulleiki, tí har eru longu kapasitets-trupulleikar sum eru. Bíðitíðin er einar fimm mánaðir at sleppa til tarm-kanningar, ella koloskopi, sum tað eitur. Tað er ein kikarakanning, av langa og baktarmi.
Bólkurin, sum skrivaði krabbameinsætlanina, heldur, at bíðitíðin er alt ov long, hóast sjúklingarnir verða sendir til kanning eftir tørvi. Tí er alneyðugt at orka verður sett av fyri at fáa bíðilistin burtur skjótast gjørligt. Hetta kann gerast við, at fleiri serlæknar verða settir, ella at avtala verður gjørd við verandi læknar um at arbeiða meiri í eina tíð – og ein møguleiki er eisini at fáa læknar uttaneftir at hjálpa til, til bíðilistin er burtur.
Í Føroyum verða einar 850 koloskopikanningar gjørdar um árið og skulu vit screena fyri tarmkrabba, skulu einar 200 kanningar gjørdar afturat tey fyrstu árini, men síðani veksur talið til 400 kanningar um árið. Vit plagdu fylgja mannagongdunum í Danmark og har fáa øll ímillum 50 og 74 ár, tilboð um at verða screenað fyri krabba í langa og baktarmi, annað hvørt ár.
Talan er um eina screening, har kannað verður um blóð er í skarninum. Tað verður skipað soleiðis, at fólk taka eina roynd av skarninum heima og sendir hana til kanningar. Verður blóð funnið í skarninum, fáa fólk tilboð um eina koloskopikanning og tað skal vera í seinasta lagi 14 dagar eftir, at skarnið er kannað. Verður blóð funnið í skarninum, nýtist tað ikki at vera talan um krabba- mein, men verður blóð funnið í skarninum. eigur tað altíð at verða kannað nærri.
Ein orsøk til at farið varð undir at bjóða tarmscreening í Danmark var, at altjóða kanningar hava víst, at deyðiligheitin við at bjóða tílíka screening, kann minka 15 til 33 prosent.
