ODDAGREIN: Aksel vrakar Fólkaflokkin

Tað var ein áhugaverd útmelding, sum kom frá javn­að­ar­for­mann­i­num fríggj­a­dagi­n, at so leingi hann er for­mað­ur í Javn­að­ar­flokk­i­num, fer flokk­ur­in ikki at sam­starva við Fólka­flokk­in.

Soleiðis legði Aksel Johannesen sjógv í mill­um Javn­að­ar­flokk­in og Fólka­­flokk­in, og tað kann so ikki merkja annað, enn at ein samgonga mill­­um hes­ar flokkar er út­ilo­k­að næstu árini. Ein floksleiðari, sum sig­­ur slíkt, verð­ur tikin upp á orðið – og handl­ar hann í stríð við hetta, so er trú­virðið fokið.
Hóast tað í øðrum londum er sjálv­­fylgja, at ávísir flokkar ikki sam­­starva í stjórn, so hevur tað ikki ver­ið so í Føroyum. Í Dan­­mark hevði tað ikki kom­ið upp á tal, at Javn­að­ar­flok­k­ur­in og teir kon­serv­a­tivu fóru í stjórn­ar­sam­starv, ella Sos­i­al­ist­iski Fólka­flokk­ur­in og Vinstri ella Danski Fólk­a­flokkurin. Har er blokk­poli­tikk­urin púra greið­ur – hó­ast Rad­i­kali Vinstri hevur skift eitt sind­ur millum blokkarnar.

Javnaðarflokkurin og Fólk­a­flokk­uri­n hava sam­­starv­að nógv í fleiri sam­gong­um. Tað hendi ein broyt­ing í 1975, tá Atli Dam skipaði sam­gongu millum Javnaðarflokkin, Fólk­a­flokk­in og Tjóð­veld­is­flokk­in. Hend­an sam­gongan skrædnaði tó í 1980 eftir hálvt­annað val­skeið. Í átta­ti­ár­u­num var kalt millum Javn­a­ð­ar­flokk­in og Fólk­a­flokk­in. Tá Javn­að­ar­flokk­ur­in vann val­ið í 1984 kall­aði Atli Dam valið millum Sam­bands­flokkin og Fólkaflokkin fyri eitt val mill­um pest og kolera. Hvørg­in teirra kom í samgongu, sum tá varð skipað millum Javn­að­ar­flokk­in, Tjóð­vel­d­is­flokk­in, Sjálv­stýr­is­flokk­in og Krist­i­liga Fólk­a­flokk­in.

Men tá Javnaðarflokkurin vann stór­sigur í 1990 kundi hann við sín­um tíggju løg­tings­ses­sum skipa eina tví­flokka­sam­gongu sam­an við teim­um sjey í Fólka­flokk­i­num. Í hesi sam­gongu fekk Javn­að­ar­flokk­ur­in hjart­a­mál sum Sam­halds­fasta og ALS framd, eins og gongd varð fing­in á at fáa Lands­bank­an at virka.

Undir Jóannes Eidesgaard tykt­ist sam­starv­ið við Fólk­a­flokk­in at ganga væl – og tað er eis­ini fleiri ferð­ir skot­ið hon­um í skógv­ar­­nar, at tað var or­søk­in til ván­­­a­ligu und­ir­tøk­una hjá Javn­að­ar­flokk­i­num.

Javnaðarflokkurin og Fólka­flokk­­ur­­in h­ava fimm ferðir verið í sam­gongu saman. Tríggjar av teim­um skrædn­aðu – og Javn­að­ar­flokk­ur­in ­va­rð lønt­ur við aft­ur­gongd hvørja ferð.

Um hetta er byrjanin til blokk­poli­tikk veldst um, hvat aðr­ir flokk­ar siga. Ser­liga á­hug­a­verd verð­ur út­mel­d­ing­in frá Tjóð­veld­i­num. Tek­ur flokk­ur­in kon­ser­v­a­tivt frælsi, har færri fáa nógv, fram um sam­halds­fast­an rík­is­fel­ag­s­skap?