Tað var ein, sum grundaði og funderaði øgiliga hart um, hvussu tað mundi vera at búgva í gamla Sovjettsamveldinum ella aðra staðni har eystan fyri jarntjaldið. Jarntjaldið, sum vardi okkum vestanfyri móti tjóvum og pensjónistatýnarum.
Hvussu tað var altíð at vera eygleiddur og ikki kunna frata uttan at eisini tað varð skrásett alt fyri eitt í svørtubók.
Tað mundi vera strævið at liva soleiðis. Einki at kunna gera, uttan at yvirvaldið veit av tí, ella fær tað at vita.
Ræðuligt, óhugnaligt, eyðmýkjandi, segði hann.
Ert tú giftur? spurdi eg.
Jú, tað var hann.
Íðan, so veitst tú, hvussu tað var.
Eftirlitið við okkum í Føroyum er annars ikki minni enn tað var har eystan fyri jarntjaldið. Sum tó ikki var úr jarni, men úr jarnbetongi. Og heldur ikki var eitt tjald, men ein múrur, ein garður, ein stórigarður mitt í býnum júst sum hjá okkum í Havn.
Hjá okkum vita tó øll alt um øll. Øll hava eftirlit.
Nú vit skriva um garðar, sum vórðu sorlaðir og sum skulu brótast niður, tí teir eru so ljótir, eiga vit at hugsa okkum væl um, áðrenn vit leggja á teir. Vit kenna ikki avleiðingarnar, tá teir ikki eru har longur, múrarnir. Tað kann meira enn so koma aftur um brekku, og ger tað, sigur søgan.
Garðurin hjá kongsríkinum í Havn verður seldur sum tinganest í smáum flísum til frælsishungrandi kúgað fólk í allari verðini. Veitsla verður í eina viku á Áarvegnum, og nógv detta í ánna, og onnur leypa í hana fyri at køla seg niður.
Og tað, sum var innan fyri garðin, kemur eftir okkum.
Kinesarar bróta ikki sín múr niður. Tað hevði fyri tað fyrsta verið eitt ov stórt arbeiði. Og hvat skuldu tey gjørt við alt grótið? Málað Mao á tað og selt sum tinganest kanska.
Men tey fáa pengar fyri múrin kortini. Tey brúka hann í ferðavinnuni.
Tað kundu vit eisini gjørt við múrin hjá landshøvdinganum. So høvdu vit tveir múrar at reypa av, tá útlendingar, eftir at hava spurt um veðrið sjálvandi, spyrja, hvat er at síggja í Føroyum.
Jú, vit hava tveir múrar. Annar er liðugur, hin ikki. Báðir eru í høvuðsstaðnum. Báðir eru ljótir, báðir eru gamlir. Ímynda hvør sína kúgan, ta andaligu og ta verðsligu.
Annar kostar einki í viðlíkahaldi, hin kostar nógv.
Miðbýurin í Havn skal gravast upp aftur frá teimum deyðu. Hann verður sum forsíðan á Vagttårnet. Sólin skínur, børn spæla í ánni, og ljónið og lambið liggja í skeið í havanum hjá amtmanninum, sum er rýmdur niðan í Hoyvík. Og úlvurin kemur ikki kortini. Hann tímdi ikki at bíða.
Kanska verður eisini okkurt opið fyrrapart sunnudag. Okkurt annað enn kirkjurnar. Men so stór verður kollveltingin tó neyvan.
Friður skal valda í kirkjutíð. So kirkjufólkið ikki vaknar.
Vit liva longur og longur. Áttu tí at hava betri stundir. Men samstundis skal alt ganga so skjótt, so skjótt. Einki má vara meira ein tveir minuttir, so orka vit ikki at vera við longur. Vit fáa ikki longur hugsavnað okkum um tað, vit hoyra ella síggja, er tað ikki undirhald.
Alt verður stytt, eisini málið. Tað er vorðið eitt sms-mál. Sms er ein stytting fyri okkurt, vit ikki kunnu liva leingi fyri uttan.
Og tíðin gongur so skjótt. Tú fert upp mánamorgun og tørnar inn fríggjakvøld, og tað var so tann dagurin.
Eingin kvinnan hevur verið uppi á mánanum, segði ein avgjørdur.
Hví ikki tað?
Jú, sært tú, kvinnurnar fara niður, ikki upp.
Niður?
Ja, niður til Danmarkar.
Amerikanarar hava verið á mánanum. Men har var eingin at skjóta, so teir fóru heim aftur við fyrsta farti.
