31 ára gamli havnarmaðurin Sophus Dal-Christiansen hevur lagt hondbóltsskógvarnar og harpiksið á hillina fyri nøkrum árum síðani. Nú hevur hann valt at halga seg venjarastarvinum. Hann hevur havt 1. kvinnu- og manslið hjá Kyndli undir sær seinnu árini, men nú hevur hann tikið eitt stig uppeftir stiganum og skal standa á odda fyri kvinnulandsliðnum, tá tað skal taka síni fyrstu fet í altjóða undankapping.
Annars hevur Sophus verið virkin innan hondbólt, síðan hann sjey ára gamal í 1976 fyrstu ferð vandi við Kyndli.
Royndir venjarar altavgerandi
Sophus hevur eisini roynt seg í yngru deildunum hjá Kyndli, og hann heldur, at venjingarhættirnir og ikki minst venjararnir eru munandi betraðir, síðan hann spældi.
- Vit høvdu ofta bara onkran tilvildarligan venjara, sum tók sær av yngru deildunum. Tað var ikki fyrr enn eg kom í vaksnamannadeildirnar; at venjingin varð meira skipað við royndum og dugnaligum venjarum. Eg síggi nú, at alt fleiri feløg velja at seta ungdómsvenjarar, sum hava skil og førleika at geva teimum ungu spælarunum holla vegleiðing, so teir kunnu mennast á bestan hátt, so felagið fær sum mest burturúr seinni.
- Tað sæst eisini aftur á fleiri av teimum árgangunum, sum koma upp í vaksnamannahondbóltin nú, at teir eru ógvuliga væl fyri, tí venjingin hevur verið á einum høgum støði við góðum venjarum. Tað er alfa og omega, at tað royndir venjarar við tí røttu útbúgvingini hava teir yngru leikararnar undir hond, sigur Sophus.
- At tað eru ungdómsvenjarar og -leiðarar, sum eru við til at skipa virksemi, og tað er ein fortreyt, at venjingin hjá teimum smærru er skipað, fyri at hondbólturin skal yvirliva og mennast í framtíðini. Í nógvum feløgum er tað ov langt millum talentini, og hjá einum lítlum felagi kunnu tað ofta ganga fleiri ár ímillum, at ein góður og ungur spælari kemur fram. Tað er umráðandi, at tað meira javnan spretta ungir spælarar fram í bestu vaksnamannadeildunum. Hetta fæst bara við at hava skipað viðurskifti og skikkaðar venjarar í feløgunum.
- Kappingin um tey yngru er eisini hørð millum tær ymsu ítróttargreinarnar, og foreldrini eru tíðliga varug við, hvar venjingin er tann besta, og um aðrar ítróttargreinar eru betur fyri enn hondbólturin, verða nógv talent mist fyri borð. Tann, sum ikki hevur skipað viðurskifti, dettur niður ímillum.
Óheppið við pengahondbólti
Seinastu fáu árini hevur sama gongd verið at sæð innan hondbólt sum fótbólt, har spælarar skifta feløg fyri pening. Spælararnir verða nú meira ella minni løntir fyri stríðið, ið teir gera á leikvallunum. Tað er líkt til, at hondbólturin fylgir í fótasporunum hjá fótbóltsfeløgunum.
-Tað er ein óheppin gongd, at feløg eru farin at kappast um spælarar sínamillum. Tað er tíverri bara ein vinnari í hasum spælinum, og tað er spælarin sjálvur, sum kanska kann vinna sær nøkur fá oyru. Tey feløgini, sum hava fíggjarliga orku, kunnu kappast um spælarar og taka frá teimum minni góðu feløgunum, og tað fer ikki at ganga í longdini.
-Í míni verð er tað so einfalt, at tað er ikki grundarlag fyri veruligum pengahondbólti í Føroyum. Fíggjarliga orkan er ikki til staðar hjá feløgunum. Um vit hyggja at Neistanum, so legði felagið nógvan pening í at fáa nýggjar spælarar til felagið, og hvar eru teir í dag? Teir vunnu so eitt meistaraheitið, men hvussu verða ungdómsdeildirnar raðfestar í einum slíkum felag. Um fyribrigdið gerst vanligari, kann tað henda, at peningur verður brúktur til at styrkja um 1. liðið heldur enn at seta peningin í ungdómsarbeiðið. So er tað hondbólturin, sum verður stóri taparin. Eg ivist tó ikki í, at tað fer at regulera seg sjálvt, tí inntøkumøguleikarnir eru ikki teir somu sum í fótbóltinum.
Nú stendur hondbóltskappingin fyri durðum, og í oktober verða fystu dystirnir spældir. Í fjør upplivdu vit sera spennandi kappingar hjá bæði monnum og kvinnum. Hjá monnum varð einki avgjørt fyrr enn á seinasta leikdegi, meðan kvinnurnar hjá Neistanum nú av álvara eru koppaðar av trónuni sum besta kvinnulið í landinum ár. Sophus heldur tó, at liðini eru tó komin nakað seint í gongd hetta kappingarárið.
- Mín fatan er, at øll liðini eru komin alt ov seint í gongd við venjingini. Um vit skulu gera okkum galdandi í altjóða hondbólti, sum hondbóltssambandið nú hevur ætlanir um, er neyðugt, at spælararnir eru í gongd ein størri part av árinum enn nú. Kappingin er frá oktober til mánaðarskiftið mars-apríl, og tíðarskeiðið um summarið liggur hondbólturin stillur, og spælararnir gera næstan einki við venjingina ta tíðina. Hetta tíðarskeiðið hevði verið ynskiligt, at feløgini og spælararnir gjørdu nakað meira við styrkivenjing ella vandu eitt sindur av hondbólti, tí tað nyttar ikki at byrja umaftur á hvørjum ári. Tað er tó uppgávan hjá feløgunum og spælarunum at halda seg í gongd, meðan hondbóltskappingin
liggur still.
Høllin í Hoyvík er ørvitisætlan
Sophus er glaður um, at býráðið hevur samtykt at fara undir at byggja eina nýggja ítróttarhøll í Hoyvík, men tað er tó ikki bara rós, Sophus hevur at bera politikarunum í Havn, sum hava fingið uppskotið ígjøgnum.
- At ein nýggj høll verður bygd í Hoyvík er avgjørt gott, og stórur tørvur er eisini á eini slíkari høll, men avgerðin er ikki serliga væl umhugsað. Politikararnir hugsa seg ikki serliga væl um, tá ein høll verður bygd í Hoyvík, tá ein útbygging av Gundadalshøllini hevði verið ein nógv bíligari loysn á málinum og milliónir av krónum kundu verið spardar av teimum tjúgu, sum nú eru settar í ætlanina greiðir Sophus frá.
- Tá Gundadalur frammanundan er ein ítróttarmiðdepil, hevði tað verið betri og bíligari at bygt uppí í Gundadali, so at tveir hondbóltsvallir vóru í høllini. Tá tosi eg eisini sum skattaborgari í Havnini, tí bíligara loysnin er eisini tann betra. Um høllin í Gundadali varð útbygd, hevði eisini verið møguleiki fyri øðrum tiltøkum har, ístaðin fyri at gera eina venjingarhøll í Hoyvík, sum mest er til Hoyvíkingar. Har haldi eg, at politikararnir mest hugsa um at dyrgja eftir atkvøðum, nú býráðsval stendur fyri framman.
- Býráðið hevur ikki skilt, hvat tað kostar at reka eitt felag, tí størsti trupulleikin er, at feløgini knógva undir eini tungari hallarleigu. Býráðið virðir harvið ikki tað arbeiðið, sum hondbóltsfeløgini royna at gera. Tað hevði verið ynskiligt, at hondbólturin fekk somu umstøður, sum fótbólturin hevur.
Sophus fegnast tó um, at ein høll afturat verður til taks hjá feløgunum, so fleiri venjingartímar kunnu koma á skránna, tí viðurskiftini eru út av lagi sum nú er. Tey trý hondbóltsfeløgini hava í løtuni tvær hallir at venja í, men tað hevur í fleiri ár verið í minna lagi. Tær yngru deildirnar verða í dag raðfestar aftarlaga, tí ov fáir venjingartímar eru til taks.
- Nógv av ungdómsliðunum venja einar tvær ferðir um vikuna, og venjarin hevur eini 40 børn inni í einari høll. Børnini fáa tá einki burturúr, og hava ongan møguleika veruliga at spæla hondbólt. Nú verður ein høll bygd afturat í Hoyvík, og tað er avgjørt gott, tí stórur tørvur er á eini slíkari. Serliga tær yngru deildirnar mugu hava fleiri venjingartímar, og vónandi sleppa tey uppí part har uppi. Høllin á Hálsi verðu nú nýtt til alt møguligt annað enn hondbólt, konsertir o.t. og kanska kundi høllin Hoyvík loyst trupulleikarnar, sigur Sophus.
Krøv skulu setast landsliðnum
Bæði kvinnu- og manslandsliðið hava sera torførar uppgávur fyri framman. Menninir skulu spæla tríggjar dystir í EM-undankapping, meðan kvinnurnar møta Svøríki í einum HM-dysti, sum skal avgera, hvør skal sleppa í undanbólkin. Hetta er fyrstu ferð í nógv Harrans ár, at føroysk hondbóltslandslið spæla undankappingardystir.
Sophus hevur sjálvur spælt á føroyska landsliðnum, men arbeiðið var ikki serliga miðvíst tey árini, hann spældi. Nakrir hissini dystir móti íslendingum er tað heila. Hetta eru tó spennandi ítróttarligar uppgávur, sum standa fyri framman, og hondbóltssambandið hevur fyrireikað seg væl gjøgnum fleiri ár.
- HSF gjørdi tað skilagóða, at teir fóru í gongd við ungdómslandsliðunum, tá landsliðsarbeiðið byrjaði aftur. Teir spælararnir, sum nú koma á landsliðið hava tískil roynt at spælt altjóða dystir við ungdómslandsliðunum fyrr, og hetta ger teir betri førar fyri at taka avbjóðingarnar upp. Hetta var kanska ein avgerð, ið ikki varð væl dámd hjá summum, men tað var ein røtt avgerð, sum varð tikin tá.
- Nú fáa vit at síggja, hvussu tað verður við hesum uppgávunum, men hetta er bara eitt startskot. Tað nyttar tó einki, um vit eftir dystirnar bara seta okkum afturá og siga, at vit eru ikki nóg góð.
- At vera við bara fyri at læra er ikki nøktandi. Eg haldi, at vit skulu seta landsliðunum krøv, men sjálvandi vera realistisk samstundis. So kunnu vit spyrja, hvussu langt ber til at koma, og á hvørjum øki kunnu vit betra okkum. At vera við fyri at læra er
- Fótbóltslandsliðið var við fyri at læra nakað leingi. Nú verða krøv sett spælarunum, og teir hava eisini nøkur frálík úrslit at vísa á.
Mótstøðuliðið hjá Sophusi og kvinnunum verður Svøríki. Sophus hevur sæð svenska landsliðið spælt ímóti Danmark og Fraklnadi, sum bæði eru við í OL. Svenska liðið tapti, men tað var ikki fyrr enn í seinna hálvleiki, at hini liðini drógu frá. Hetta bendir á eina ógvuliga torføra uppgávu hjá kvinnunum.
Heldur fram innan hondbólt
Sophus hevur verið virkin innan hondbólt leingi, og hann hevur ongar ætlanir um at gevast í næstu framtíð.
- Tað er ógvuliga natúrligt hjá mær at halda fram sum venjari, tí mær dámar tað væl og síggi nakrar avbjóðingar í tí. Eg havi nøkur spennandi hugskot, sum eg ætli mær at arbeiða víðari við, sigur Sophus at enda.
