Fyrsti kvinnuligi forsætisráðharrin í einum muslimskum landi varð dripin í pakistanska býnum Rawalpindi gjár. Í júst sama býi, sum faðir hennara, Zulfikar Ali Bhutto, sum eisini var forsætisráðharri, varð tikin av døgum í 1979. Hesin faðirin, sum eisini eigur æruna fyri logandi politiska dirvið hjá fremstu kvinnuligu fyrimyndini í muslimska heiminum, Benazir Bhutto.
- Tá pápi var forsætisráðharri, runnu smádreingir aftan á bili hansara. Men tá eg kom til valdið og gjørdist forsætisráðharri runnu smágenturnar aftan á bili mínum, ella pápar við smáu døtrunum á herðunum, greiddi Benazir Bhutto frá í samrøðuni við Kretz. Og ongin ivi er um, at her er talan um eina óvanliga kvinnu, ið sum ongin, hevur megnað at vísa á aðrar leiðir fyri kvinnur í muslimska heiminum.
Undir liðini á pápanum
Spurd, hvussu tað bar til, at hon á hendan hátt kundi loyva sær at gera beint øvut av vanliga hugburðinum í einum hinum mest mannfólkastýrda landinum í heiminum, vísti Benazir Bhutto á, at orsøkin var at finna í serliga umhvørvinum, har hon vaks upp. Hetta var í einum heimi við nógvum yvirskoti, bæði peningaliga og andliga, við tænastufólkum, uttanlandsferðum og einum høgum útbúgvingarstøði. Púra ólíkt umhvørvinum hjá vanliga pakistananum, ið tá sum nú livdi í stórari armóð og kúgan.
- Eg hevði ein tryggan, vardan og priviligeraðan barndóm, sum elsta dóttirin í húsinum. Foreldur okkara forkelaðu okkum út um øll mørk, bæði við upplivingum og gávum, og eg kendi ikki til annað enn, at eg var eins nógv verd, sum brøður mínir. Pápi var reformistur og ynskti at kvinnur skulu hava líka rætt sum menn, og tí var onki løgið í, at eg slapp at tosa við døgurðaborðið, sigur hon. Og har sat so elsta dóttirin undir liðini á pápanum, sum var formaður fyri politiska flokkin, ið um nakað, hevur verið ímyndin av Bhutto familjuni, PPP, Pakistan Peoples Party.
- Í mínum hugaheimi var onki løgið í hesum, og tí fekk eg eisini ein skelk av aðrari verð, tá tað gjørdist mær greitt, at soleiðis var als ikki heima hjá vinfólkunum, har kvinnurnar ikki sluppu við til borðs, men sótu í køkinum og ótu leivdirnar frá monnunum, sigur hon.
Lærdi í vesturheiminum
Tað var eisini pápin, sum gjørdi av, at dóttirin skuldi hava eina góða útbúgving í Onglandi og USA. So hóast bæði mamman og mostrar ráddi henni frá at fara at lesa, so fór hon longu sum 16 ára gomul til USA at nema sær útbúgving á víðagitna lærda háskúlanum Harward.
- Har fekk eg aftur ein skelk. Men hesaferð var tað av frílynta liviháttinum og demokratiska hugsunarháttinum, har kvinnur og menn vóru púra frí og har tey harðliga funnust at avgerðunum hjá eitt nú lærarum og stjórnini, sigur Benazir Bhutto og vísir til mótmælisgongurnar móti krígnum í Vjetnam og móti Nixon, forsætisráðharra, ið um hetta mundi var vavdur inn í Watergategøluna.
- Har fekk eg veruliga eyguni upp fyri styrkini hjá fólkinum, og var tað sostatt í vesturheiminum, at eg fekk eyguni upp fyri demokratiinum, sigur Benazir Bhutto í samrøðuni við DR.
Lyftið til pápan
Men hóast unga pakistanska kvinnan læs stjórnmálafrøði og fyrisiting, var tað ongantíð við tí í huga, at gerast politikari. Í roynd og veru hataði hon politikk, tí í einum landi sum Pakistan, við hernaðarstýri, umfatandi mutri, religiøsari fundamentalismu og sjálvmorðsatsóknum, er prísurin fyri at vera uppi í politikki, og at stríðast fyri demokratii, ómetaliga høgur. So høgur, at mangur leiðari har hevur goldið við lívinum.
- Hetta minnist eg so serliga væl frá barnið av. Kensluna av ótta, tá ið eg stóð og veittraði til pápa, tá hann fór út. Tí hataði eg eisini politikk, sigur hon. Men kortini endaði Benazir Bhutto við at lyfta upp arvin eftir pápanum. Hetta var í sambandi við, at hann, sum forsætisráðharri miðskeiðis í sjeytiárunum, varð handtikin og skuldsettur fyri at standa aftan fyri eitt morð. Meðan hann sat í fongsli gjørdist dóttirin talskvinna fyri flokk hansara úteftir. Tá ið hann varð dømdur at verða hongdur í fongslinum ein dag í 1979 vórðu boð send eftir henni og mammuni at siga pápanum farvæl.
- Og júst hendan dagin hann skuldi takast av døgum, tók hann í hon mína og bað meg fara úr Pakistan og búseta meg í Onglandi, tí her fór ikki av vera liviligt hjá okkum framyvir. Tá tók eg avgerðina, og segði nei við pápa mín. Og eg lovaði mær sjálvari, at eg skuldi taka upp stríð hansara fyri einum demokratiskum Pakistan, greiðir Bhutto frá.
- Eg havi lært, at tú skalt ongantíð ræðast ræðsluna, men gera tað, sum tú hevur lært er rætt, staðfestir hon. Komandi sjey árini var hon í húsavarðhaldi, í fongsli ella livdi í útlegd í Onglandi. Og tá ið fyrsta demokratiska valið í 11 ár varð útskrivað í 1986 gjørdi hon av, at fara heim aftur til Pakistan at stilla upp. Og móttøkan var øtilig.
- Øll líðing mín var líðingin hjá einari heilari tjóð, sum hevði livað í ótta, fátækt og kúgan, og tí var tað rætt av mær at halda fram við stríðnum, sigur Benazir Bhutto, sum tá gjørdist fyrsti kvinnuligi leiðarin í einum muslimskum landi, bert 35 ára gomul - Í mínum hugaheimi var ongin ivi um, at eg kundi gerast forsætisráðharri, hóast eg var kvinna. Eg hevði sæð tað aðrastaðni, á Sri Lanka, Í India, Í Ísrael og í Bretlandi.
Og hon greiðir frá, at tá ið hon fyrstu ferð varð vald, kendist tað, sum at verkið var fullgjørt, og at tey sum vóru deyð í stríðnum, nú kundu hvíla í friði. So nógv fólk vóru deyð pínd, hongd og revsað alment undir hernaðarstýrinum, ið eisini hevði lívið hjá pápanum á samvitskuni.
- Sigur mín var teirra sigur, tí tey gingu á odda fyri demokratiinum, sigur Beanzir Bhutto.
Tungi arvurin
Benazir Bhutto var alla tíðina varug við týdningin av leiklutinum sum fyrimynd fyri aðrar kvinnur.
- At eg gekk á odda merkti, at aðrar kvinnur kundu stríðast fyri líkarætti og virðing. Tí kenni eg stóra ábyrgd fyri øðrum kvinnum og vil, at kvinnur skulu hjálpa hvørja aðrari, sigur Bhutto. Tí var eisini upplagt hjá henni, at hava sum fremsta mál at modernisera Pakistan.
Í samrøðuni við DR frá 2005 er hon stødd í Dubai, har hon búi í útlegd, og gjørdi seg til reiðar at koma heim aftur til landið í 2007, til valið, sum eftir øllum at døma verður í januar.
- Eg vil stríðast móti terrorismu, reinsa landið fyri hernaðarstýrið, muturgølur og religiøsari fundamentalismu. Eg vil steðga hesari maskinuni, sum framleiðir hatur. Fólk í landi mínum drepa landið búskaparliga, og hetta ger, at tey hava ikki ráð til at liva. So siga teir: farið og gerið sjálvmorðsatsóknir, so skulu vit rinda tykkum pening afturfyri. Tí óttist eg fyri, at Pakistan dettur sundur, bæði fíggjarliga og sosialt, segði Benazir Bhutto í samrøðuni við donsku sjónvarpsstøðina DR í 2005.
Pakistanski andstøðuleiðarin, dóttirin úr eysturi, gjørdist enn eitt offur fyri religiøsari fundamentalismu – í sama býi, har hon gav pápanum lyftið um at lyfta arv hansara. Kanska fara pakistansku kvinnurnar at lyfta arv hennara?
