Á gongubreytini uttan fyri ein klædnahandil í rue d´Orsel sá eg tann gamla mannin hvørt kvøld. Heimleysur og einsamallur. Hann livdi ?í eisemi millum fólk?, sum Sartre tekur til, og soleiðis ímyndi eg mær, at hann hevði livað í minst tredivu ár! Maðurin var afrikanari av uppruna (helst úr gomlum fronskum hjálandi), hevði tunt grátt skegg og eitt uppbólgnað kinnareytt andlit. Hann hevði ein gamlan toyposa at goyma soviposan og teppið hjá sær í. Tómoygdur stóð hann har, skitin og ússaligur á at líta, og hugdi at impulsiva fólkalívinum á gøtuni. Sum ein fremmandur av aðrari gongustjørnu, uttanfyri sjónarhorn hins integreraða, fór hann haltandi eftir gøtuni við posa í einari hond og ásettari vínfløsku í hinari. Hvørt kvøld um somu tíð og á sama stað legði hann seg í soviposan á gongubreytini í rue d´Orsel. Tað gjørdi hann fáar tímar eftir, at handlarnir á gøtuni høvdu latið aftur fyri dagin. Um dagin helt hann til onkra aðrastaðni í býnum, tí tá var onki óvanligt at síggja á gongubreytini.
Stutt áðrenn eg flutti úr París, sá eg fyri fyrstu ferð ?fremmandamannin? á eini heilt aðrari gøtu. Eg var farin at spáka mær ein túr í góðveðrinum og komin til Boulevard de la Chapelle sá eg ein hann sita undir einum av stóru betongpelunum, ið bera skinnararnar til tokini. Á Boulevard de la Chapelle hevur man metro´ina uppi yvir sær og ikki undir fótunum. Tað var næstan onki menniskja at síggja á hesum økinum beint undir jarnbreytini, sum liggur í miðjuni á boulevardini. Sum eg gekk og válaði, við tokferðslu beint niðanfyri og bilferðslu til bæði vinstru og høgru, bar eg eyga við fleiri onnur húsvill, sitandi í skugganum undir betongpelum. La Chapelle er fátæksligur býarpartur við nógvum innflytarum úr Afrika, sum liggur norðaliga í býnum.
Nú hendi tað merkisverda, ið hevur brent seg fast í mínum minni. Tann gamli frá rue d´Orsel, ið hálvsovandi sat við tveimum hálvfullum vínfløskum framman fyri sær, hálaði uttan ávaring eina fartelefon upp úr einum jakkalumma. Hann helt telefonini framman fyri sær, hugdi forvitin og forvirraður at tólinum, og trýsti síðan á nakrar knøttar. Um hann hevur funnið ella stolið fartelefonina veit eg ikki. Um hon yvirhøvur riggaði er mær eisini ivasamt. Og hvønn skuldi hin heimleysi so ringt til? Hetta var ein tann mest surrealistiska hending mær enn hevur verið fyri. Eg ætlaði mær at taka eina mynd av manninum við fartelefonini, men júst tá ið eg gjørdi fototólið klárt, hugdi hann meg beint í eyguni, og ongin mynd varð tikin. Eg var annars farin út við tí fyri eyga, at fáa nakrar góðar heystmyndir av teimum parisisku boulevardunum. Ein mynd av hesum kloddafylinum við hátøknifrøðiligari fartelefon í nevanum hevði verið ein góður fotografiskur fongur hjá mær, men eg helt tað ikki vera rætt at taka myndina uttan fyrst at biðja um loyvi til tað.
Myndin kundi verðið nýtt til eina stóra lýsing fyri Motorola: ?Sjálvt tey heimleysu hava fartelefon í dag!? ella ?Hesin maðurin ringir til síni kæru dóttir í USA?. Fleiri aðrir lýsingarmøguleikar eru. Myndin kundi eisini verið nýtt í bók um okkara sokallaðu internationalu tíðarøld. Heimurin sigst vera tætt samanknýttur í altjóðliga felagseind vegna alnetið, sjónvarpsrásir, telesamskifti, altjóða felagsskapir og so framvegis. Heimurin er vorðin sera lítil og standardiseraður, at døma eftir nevndu samfelagsáskoðan. Nú kanst tú ferðast kring jørðina eftir fáum minuttum við alnetinum ella satelitt-sjónvarpi. Jú, tað er rætt, at tað ár 2000 er sera stutt millum Tokyo og Tórshavn ella millum París og Bombay, men frástøðan millum tey vælhavandi og tey fátøku er als ikki minkað samsvarandi, heldur tvørturímóti. Landamørkini hava í nógvum førum mist týdning og millumlanda-samskiftið hevur ment seg øgiliga nógv, men samstundis er munurin millum tey, sum hava atgongd til øll hesi luksustól, og hini vaksin. Tey marginaliseraðu og arbeiðsleysu hava tað als ikki lættari enn fyrr, tí internationaliseringin fevnir í størstan mun um undirhald og keyp og søla. Tað er nýtslu-mentanin, ið vinnir fram í øllum heimspørtum.
Tá ið eg fari norður aftur til Danmarkar og Føroyar við toki og flogfari, so pakkar hin gamli í rue d´Orsel soviposan hjá sær saman eftir enn eina nátt á asfaltinum. Hansara heimur strekkir seg fáar hundrað metrar, frá rue d´Orsel til Boulevard de la Chapelle - tað er eitt sera lítið øki í tí norðara partinum av París. Hann kann ikki ferðast sum eg, hvørki í geografiskum rúmi ella á alnetið og um telesamskiftið. Hann hevur onki virði í postindustriella samfelagnum. Hann kann ikki nýtast til nakað, sum er búskaparliga rationelt, og telefonina, sum hann situr við, kann hann bara brúka til hamara ella umbýtislutur. Myndin av manninum við fartelefonini vísir okkum í veruleikanum, hvussu djúp grøvin er millum ár 2000-steinaldarmannin og hátøknifrøðilig tól. ?Allo allo!? - Hvussu stórt framstig er hetta ikki fyri menniskjaættina? At standa millum heimleys og biddarar á gøtuni og fortelja konuni, hvat livurpostei hon í dag skal keypa í handlinum. ?Heimurin má vera ungur enn?, segði Nordahl Grieg aftaná seinna heimsbardaga. Og tað sama kann ein siga ár 2000, uttan harvið at vera dapurskygdur.
Firouz Gaini, París
