í lagi. Tó so er hetta støðan hjá nøkrum av okkara smáu borgarum. Eitt barn við avbjóðingum (og foreldrini) er í dag ofta knýtt at fleiri ymiskum stovnum. Tað er ikki óvanligt, at barnið er knýtt at Sernám [...] hesi børn skulu fáa nøktandi hjálp. Trupulleikin er bara, at ymsu stovnarnir hava sína egnu játtan og eru harafturat knýttir at ymiskum málaráðum ella kommunu. Til dømis er Sernám undir Mentamálaráðnum, Barna- [...] Heilsumálaráðnum, Almannaverkið undir Almannamálaráðnum og Barnaverndartænastan undir kommununum. Tað eru serliga tvær avbjóðingar, sum henda støða førir við sær. Fyri tað fyrsta verður høvuðsuppgávan “at

í. Tað sum vit serliga leggja til merkis er, at barnafamiljur, har annaðhvørt annað ella bæði foreldrini nema sær eina útbúgving, velja Føroyar til. Um tað á nakran hátt ber til. Men, men men. Her er [...] lestrarstuðulin eftir fáum døgum hvønn mánað. Og tað hevnir seg sjálvsagt serliga hjá forsyrgjarum sum eru undir útbúgving. Nøkur av fremstu málum hjá einari komandi samgongu má tí vera at: - Dagføra útgjøldini

ald er, at tryggingin skal hava verið í gildi í minsta lagi í 1 ár. Nógvir vansar eru við hesi mannagongd. Eitt nú eru tað fleiri við B-inntøku, sum kanska ikki hugsa um møguleikan at tekna sær trygging [...] viku, fáa foreldrini 8 vikur afturat í barsil. Hetta er ógvuliga gott, tí hesi børnini brúka vanliga longri tíð um at mennast. Trupulleikin er, at verður eitt barn føtt í 33. viku, so fáa foreldrini ikki longda [...] ógvuliga góð og týdningarmikil fyri føroyska samfelagið. Tó so hevur hon nakrar manglar, har tað serliga eru fimm viðurskifti, sum vit eiga at tillaga: Hægri hámark Barsil til liðugt lesandi Umskipa barsil hjá

tá tey hava tað gott, eru glað og trívast. Líka so væl, sum tey duga at siga frá, tá tey ikki hava tað gott, eru óglað og trívast illa. Viðhvørt krevur tað bara, at vit, sum eru um tey, og vit sum samfelag [...] heilsufrøðingur á skúlanum á Trøðni sigi við næmingarnar, at tey eru veik ella ikki hava eina rødd, so fari eg skeiv! Hesi børn, sum eg møti, eru sterk og absolut ikki veik. Fleiri av teimum hava kanska havt [...] upp til val, sum nú upp til løgtingsvalið, verður ein bólkur av børnum, ungum og vaksnum, ið ikki eru sum tey flestu, aloftast umrødd. Men hvat kalla vit hendan bólk: tey við brek, tey uttan rødd, tey

Tað eru næstan fjøruti ár liðin, síðani Claus Rasmussen fyrstu ferð kom til Føroya. Hann kom higar at arbeiða sum blikksmiðjur, men hann hevði eisini okkurt annað í kvittanum. Hann hevði nevniliga hitt [...] danska høvuðsstaðnum. Hann hevur ein beiggja og eina systur. Tá ið hann gekk í 3. flokki, valdu foreldrini at flyta til Suðurjútland, til Kollund nærindis týska markið. Eftir fólkaskúlan fór Claus í læru

og børn/ung brúktu meiri tíð saman, og at foreldrini altíð vistu, hvar børn teirra vóru, og hvørjum tey fylgdust við, og at tey vistu hvørji foreldrini hjá tí, sum barnið fylgdist við vóru. At børn [...] okkara børnum og ungu í størri mun nú enn fyrr. Tó so kemst ikki undan, at mistrivnaðurin økist. Her eru sjálvandi nógvir faktorar, ið gera seg galdandi, og er tað ikki altíð lætt at greina samspælið teirra [...] fyri børn og ung. Fólkaheilsuráðið mælir til, at foreldur ikki keypa børnum snildfon fyrr enn tey eru 14 ára gomul – helst eldri. Uttan at tað skal kosta landskassanum nakað, so kundi ein lóggáva, ið

oyrini ikki eins væl. Mótargumentini eru nógv. Pápar hava ikki sama tilknýti til barnið sum mamman, tí mamman í 9 mánaðar hevur borið barnið í móðurlívi. Pápar eru ikki eins umsorganarfullir sum mamman [...] sum heild. Felags fyri flestu spurningar viðvíkjandi javnstøðu, er, at teir snúgva seg um, at tað eru ov fá konufólk í týðandi sessum. Politiskur vilji er í flestu førum fyri, at tað skal verða javnstøða [...] venda myndina á høvdið; kunnu mammur, sum nú er, ikki brúka barnið sum eitt vápn mótvegis pápunum? Eru allar mammur meira umsorganarfullar enn páparnir? Hava allar mammur betur tilknýti til barnið en páparnir

stóra sjálvbodna arbeiðið pensjónistar m.a. gera við at passa ommu- og abbabørn, tá tey eru sjúk, so foreldrini sleppa til arbeiðis, umframt alt annað sjálvboðið arbeiði, sum til dømis Reyði Krossur og [...] møguleikar at virka undir. Eg meti tað vera órættvíst, at arbeiðsinntøkan hjá teimum, ið ynskja og eru før fyri at arbeiða, blívur mótrokna í pensiónini. Mótrokningin skal burtur sum skjótast. Tey, sum [...] um seg. Tey, sum starvast í eldra- og umsorganarøkinum í dag, gera eitt megnar arbeiði, hóast tey eru undirmannað. Fleiri hava tó kenslu av, at tey ikki megna at fjálga nokk um tey eldru, hóast avvarandi

fegnast um, at so mong góð initiativ eru, sum vilja verja okkara ungu. Men hava átøkini hjálpt?? Í øllum førum eru fleiri rúsevni í landinum nú enn nakrantíð og fleiri eru komin í torførar lívsumstøður longu [...] Føroyar eru oyggjaland. Vit hava ongi mørk til onnur lond. Tað í sær sjálvum er nóg góð orsøk til, at tað ber til at steðga rúsevnunum, sum í hesum tíðum floyma inn í land okkara. MEN… Tað hevur ikki verið [...] rúsevnini, koma altíð mong hugskot um alt annað, sum burdi verið gjørt. ”Meira upplýsing” siga nøkur. ”Foreldrini hava ábyrgdina” siga onnur. ”Fjølbroyttari frítíðartilboð” siga aftur onnur. Men so hendir ikki

styrkja foreldrini enn bert tann almenna geiran. Tí tað er ein nógv bíligari loysn. Í flestu førum er tað er bert ein felagsnevnari, sum stríðist fyri barnið upp gjøgnum allar skipanir og tað eru foreld [...] felagskapinum. Hetta krevur fakfólk, sum eru í áhaldandi lærutilgongdum. Sum ogna sær nýggja vitan tí samfelagið er í støðugari broyting og tí er neyðugt at vit eisini eru tað. Um vit ynskja ein ungdóm við einum [...] gerandisdagin, men hann hevur somu boð: “Tú verður noydd at bíða í fleiri mðr”. Sjálvt sálarfrøðingarnir eru ovbyrðaðir av samfelagsstøðuni. Skúlin hevur leingi víst á sama mistrivnað, har børn sum ikki orka