og børn/ung brúktu meiri tíð saman, og at foreldrini altíð vistu, hvar børn teirra vóru, og hvørjum tey fylgdust við, og at tey vistu hvørji foreldrini hjá tí, sum barnið fylgdist við vóru. At børn [...] okkara børnum og ungu í størri mun nú enn fyrr. Tó so kemst ikki undan, at mistrivnaðurin økist. Her eru sjálvandi nógvir faktorar, ið gera seg galdandi, og er tað ikki altíð lætt at greina samspælið teirra [...] fyri børn og ung. Fólkaheilsuráðið mælir til, at foreldur ikki keypa børnum snildfon fyrr enn tey eru 14 ára gomul – helst eldri. Uttan at tað skal kosta landskassanum nakað, so kundi ein lóggáva, ið
oyrini ikki eins væl. Mótargumentini eru nógv. Pápar hava ikki sama tilknýti til barnið sum mamman, tí mamman í 9 mánaðar hevur borið barnið í móðurlívi. Pápar eru ikki eins umsorganarfullir sum mamman [...] sum heild. Felags fyri flestu spurningar viðvíkjandi javnstøðu, er, at teir snúgva seg um, at tað eru ov fá konufólk í týðandi sessum. Politiskur vilji er í flestu førum fyri, at tað skal verða javnstøða [...] venda myndina á høvdið; kunnu mammur, sum nú er, ikki brúka barnið sum eitt vápn mótvegis pápunum? Eru allar mammur meira umsorganarfullar enn páparnir? Hava allar mammur betur tilknýti til barnið en páparnir
stóra sjálvbodna arbeiðið pensjónistar m.a. gera við at passa ommu- og abbabørn, tá tey eru sjúk, so foreldrini sleppa til arbeiðis, umframt alt annað sjálvboðið arbeiði, sum til dømis Reyði Krossur og [...] møguleikar at virka undir. Eg meti tað vera órættvíst, at arbeiðsinntøkan hjá teimum, ið ynskja og eru før fyri at arbeiða, blívur mótrokna í pensiónini. Mótrokningin skal burtur sum skjótast. Tey, sum [...] um seg. Tey, sum starvast í eldra- og umsorganarøkinum í dag, gera eitt megnar arbeiði, hóast tey eru undirmannað. Fleiri hava tó kenslu av, at tey ikki megna at fjálga nokk um tey eldru, hóast avvarandi
fegnast um, at so mong góð initiativ eru, sum vilja verja okkara ungu. Men hava átøkini hjálpt?? Í øllum førum eru fleiri rúsevni í landinum nú enn nakrantíð og fleiri eru komin í torførar lívsumstøður longu [...] Føroyar eru oyggjaland. Vit hava ongi mørk til onnur lond. Tað í sær sjálvum er nóg góð orsøk til, at tað ber til at steðga rúsevnunum, sum í hesum tíðum floyma inn í land okkara. MEN… Tað hevur ikki verið [...] rúsevnini, koma altíð mong hugskot um alt annað, sum burdi verið gjørt. ”Meira upplýsing” siga nøkur. ”Foreldrini hava ábyrgdina” siga onnur. ”Fjølbroyttari frítíðartilboð” siga aftur onnur. Men so hendir ikki
styrkja foreldrini enn bert tann almenna geiran. Tí tað er ein nógv bíligari loysn. Í flestu førum er tað er bert ein felagsnevnari, sum stríðist fyri barnið upp gjøgnum allar skipanir og tað eru foreld [...] felagskapinum. Hetta krevur fakfólk, sum eru í áhaldandi lærutilgongdum. Sum ogna sær nýggja vitan tí samfelagið er í støðugari broyting og tí er neyðugt at vit eisini eru tað. Um vit ynskja ein ungdóm við einum [...] gerandisdagin, men hann hevur somu boð: “Tú verður noydd at bíða í fleiri mðr”. Sjálvt sálarfrøðingarnir eru ovbyrðaðir av samfelagsstøðuni. Skúlin hevur leingi víst á sama mistrivnað, har børn sum ikki orka
hava eina almenna barsilsskipan, og fáar eru líka vælvirkandi. Barsilstíðin er ein tíð har barnið mennist nógv í tryggum umstøðum og knýtir seg til foreldrini. Tó, so vil eg verða við, at barsilsskipanin [...] deilast um. Foreldrini kunna tó ikki fara á barsil í senn ella aftaná tær fyrstu 52 vikurnar. Eftir mínum tykki, so er barsilsskipanin skipað ov fýrakantað, og stýrir í óneyðugan mun hvussu foreldrini skula [...] hinvegin fara í vanligu barsilsskipanini, har treytirnar eru verri (sum nevnt omanfyri). Tað almenna eigur ikki at leggja upp til og halda fast í, at pápar eru verri stillaðir, tá teir fara á barsil enn kvinnur
summarfrí! Oldingin, Ragnar, flytur inn á ellisheimið, og Eyð sleppur at vera hjá honum, meðan foreldrini eru til arbeiðis. Skjótt leggjast fleiri børn úr flokkinum aftrat, og í felag stovna tey eitt loynifelag [...] leið Luddi og Lundisa eru tvær fittar lundapisur, sum búgva í Mykinesi. Tær flúgva upp um dalar og fjøll. Sólin skínur. So verður alt myrkt. Brumm brumm brumm, hoyra tær. Knappliga eru tær í eini risastórari [...] Bókadeildin gevur út seks bøkur í ársins sjeynda bókaumfari! Tvær av teimum eru upprunaføroyskar, nevniliga Luddi og Lundisa fara langa leið eftir Vár Berghamar Jacobsen og Vanvarði eftir Elina Michelsen
síðstu mongu árini. Fyrr var ikki vanligt, at foreldrini fóru á ein stovn við sínum børnum, tí tey skuldu til arbeiðis. Ei heldur var tað vanligt, at foreldrini hjá teimum vóru á einum eldrasambýli, tí tey [...] Tí mugu hesi fólkini fáa ta viðurkenning, sum tey hava uppiborið við at geva teimum ta løn, sum tey eru verd. Tey taka sær av okkara gulli hvønn dag, og mugu hava sømiliga løn fyri sítt megnararbeiði. Ólavur
um langa fongsulsrevsing, mugu tey sita dómin í Danmark, tí umstøður eru ikki í Føroyum til langtíðarfangar. Í donskum fongsli eru føroysku fangarnir rættiliga avskornir frá familjuni, sum í nógvum førum [...] ungfólk koma út í eina óhepna ringrás við rúsevnum, kriminaliteti og heimloysi. Nøkur av átøkunum eru betri stuðul til fosturfamiljur, nýtt Barnaheim, tíðarhóskandi fongsul og eitt Ávegishús, sum loftar [...] má vera samanhangandi. Og tað er hann ikki í dag. Seta inn tíðliga Fleiri føroysk børn og familjur eru í teirri ólukkuligu støðu, at børnini í styttri ella longri tíðarskeið verða flutt heiman, antin til
børn og ungu. Hansara hjartamál eru: Seta í verk eina skipan við viðgerðartrygd. Skapa tryggar karmar um okkara børn og ungu. Og so er tað rætturin hjá barninum til foreldrini. Sambandsflokkurin