Stavifeilir oyðileggja trúvirðið

Stavifeilir skera ikki bara í eyguni; teir oyðileggja eisini trúvirðið í sjálvt tí besta skrivinum ella brævinum, sigur Jonhard Mikkelsen, cand. mag og lærari, sum nú aftur bjóðar fólki møguleikan at fáa føroysku stavingina á beint

Anna V. Ellingsgaard

19.01.2010 (14:01)

<style type="text/css">  </style>   
<o:p></o:p>Dugir tú ikki at stava, skalt tú ikki ganga út frá, at fólk taka tíni brøv ella skriv í álvara. Ein beiskur sannleiki kanska, men vón er fyri sjálvt teimum, sum mest sum hava givið upp at læra at stava føroyskt. Gevur tú tær stundir at seta seks kvøld av tvær vikur í februar mánaði, fært tú nú møguleikan at rudda upp í mest vanligu stavifeilunum. Tað er Jonhard Mikkelsen, cand. mag, sum bjóðar fram skeið í føroyskari stavseting, ið byggir á royndir frá eini skeiðsrøð í heyst í fjør á Føroya læraraskúla. Millum 80 og 100 fólk vóru á hvørjum skeiði, sum vardi í fimm dagar 4-5 tímar hvønn dagin. Jonhard Mikkelsen stjórnaði undirvísingini, og hjálparlærarar fóru ígjøgnum venjingarnar saman við hvør sínum 10 skeiðsluttakarum. Úrslitið var, at meginparturin av skeiðsluttakarunum høvdu beint fyri teimum flestu og grefligastu stavivillunum, tá ið fimm dagar vórðu umlidnir. <o:p> </o:p> <o:p> </o:p> Stimbrar sjálvsálitið Jonhard Mikkelsen minnir á, at tá ið tú skalt samskifta nógv skrivliga, til dømis á almennari skrivstovu, banka og aðra staðni, er tað ómetaliga óheppið, um brøvini, tú sendir fólki, skríða skørp í villum. - Fólk, ið duga at stava, síggja fyrst feilirnar, áðrenn tey lesa innihaldið. Stavivillur oyðileggja sjálvt tað besta brævið. Ikki bara hakar tað í eyguni, men tað oyðileggur trúvirðið í tí, ið sagt verður. Tann góði boðskapurin, tað góða innihaldið fer ofta fyri skeyti, tí móttakarin situr bara og illneitast inná, hvussu óhjálpið brævið er, sigur Jonhard Mikkelsen. Av somu orsøk aftra fólk seg mangan at senda øðrum tekst at lesa, tí tað skert ikki burtur, at tað er eitt sindur pínligt at senda fólki tekst, sum er fullur av stavivillum.  Almennir stovnar kunnu ikki loyva sær tað, tað er eitt, og hjá stórum virkjum gongur tað út yvir sjálvsmyndina. Ikki at rætta tekst, áðrenn hann verður sendur úr húsunum, kann geva ógvuliga óhepnan bakslátt. Hinvegin - at duga stavseting er gott fyri sjálvsálitið, og tað ger fólk tryggari, tá ið tey skulu gera vart við sínar hugsanir, vísir Jonhard Mikkelsen á <o:p> </o:p> Tørvur skapar motivatión Hann leggur afturat, at motivatión, sum er ein avgerandi partur fyri at læra nakað, kemur ofta fram í sambandi við slík størv  – Tá ið tørvurin á rættskriving ger vart við seg, læra fólk tað. Alt frættist, og tey, ið hava verið á skeiði, hava sjálvandi borið tíðindini út um allar geilar. Nú havi eg so fingið fyrispurningar, um tað hevði borið til at fingið skeiðið endurtikið sum kvøldskeið fyri fólk, sum fegin vilja duga betur at stava, sigur Jonhard Mikkelsen. Enn dugir hann ikki at siga, hvussu stórur tørvurin er, men nýggja skeiðið verður lagt  til rættis eftir teimum, ið koma á skeið. 8-12 fólk er nóg mikið til ein flokk. Verða tey fleiri, verða tey fleiri lærarar. - Undir øll umstøðum byrja vit frá botni. Eingin skal smæðast. Vit ganga út frá, at fólk, sum koma til okkara, duga ikki at stava, tí koma tey til okkara. Bara tí. Og tað merkir, at eingin skal kenna seg illa. <o:p> </o:p> Mýtir um føroyskt Jonhard Mikkelsen viðgongur, at føroyskt er torført mál at stava rætt, og tað er einki dulsmál, at nógv eru ikki so stinn í at stava rætt. So mikið viðurkenna vit øll, men føroyskt er ikki truplari enn onnur mál, heldur hann. Og tí eru okkara trupulleikar ikki størri enn teir, ið onnur mál dragast við. - Siga nóg nógv, sum av onkrari grund hava lært stavsetingina illa, at hetta er torført og trupult ella ógjørligt, so hevur tú skapt eina mýtu, sum er ring at mana aftur í jørðina. Eitt stórt fylgi fer jú ikki skeivt – ikki sannheit?, staðfestir Jonhard Mikkelsen speiskliga, men minnir á, at tað er framvegis bara ein mýta – ein mýta sum livir sítt fríska lív. Veruleikin er tann, at føroysk stavseting kann saktans lærast skjótt og lættliga og enntá stuttliga eins og alt annað her í verðini. Tað er bara spurningur um pedagogikk. Føroysk stavseting setur síni krøv til skrivaran. Einki at ivast í tí, men tað er einki galið við stavsetingini sjálvari. - Tað kann vera galið við pedagogikkinum, arbeiðsháttinum, frálæruni, læraranum. Møguliga hava fólk ikki verið motiverað at læra tað, tá ið tað var á skránni. Orsøkirnar kunnu verða nógvar, men truplari er tað ikki enn so, at øll, ið vilja læra at stava føroyskt, læra tað, vissar Jonhard Mikklesen um. Til ber at melda seg til skeiðið á www.sprotin.fo <o:p> </o:p>

Stavifeilir oyðileggja trúvirðið

Mest lisið

Fosturtøkulógin verður samtykt 17-16

Fyrrverandi Mowi-stjóri er deyður

Royna at forpurra fosturtøkulógina

Løgtingið hevur samtykt málið um fría fosturtøku

Misti harradømi í hálkuni á Oyggjarvegnum

HM: Noreg og Danmark vunnu stórsigrar

Trump um fund í Moskva: Putin vil hava ein enda á krígnum

Handan deyðans dyr - Nýggj bók frá forlagnum Leirkerinum

Hava ikki kannað alternativar leiðir í staðin fyri undirsjóvartunlar

Talv: Nýggjur styrkilisti