ODDAGREIN: Yvirdrivið tos um bummgjald

Kjakið um undirsjóvartunlar og tunn­ils­gjald er rætt­iliga ging­ið borg­ar­stjór­u­num í Klaks­vík og í Havn til høvd­ið. Á pall­borðs­fundi í Klaksvík í síðstu viku helt Gunvá við Keldu upp­á, at skulu vit gjalda fyri at koyra gjøgn­um Norð­oy­a­tunn­il­in, eis­ini tá hann er út­gold­in, so skulu vit eisini gjalda fyri at koyra í­gjøgn­um eitt nú Kald­baks­tunn­il­in og Norðskálatunnilin.

Og í blaðnum í dag kemur Heð­in Mort­en­sen við ein­um enn bet­ur boð – sum kanska er in­spi­rer­að úr Da­n­mark, og sum er um at kosta danska Javn­að­ar­flokk­inum stjórn­ar­val­d­ið – at leggja ein gjaldsring rund­an um høv­uðs­staðin.

Hann sær fyri sær, at Tórs­havn­ar Komm­una ger nøkur stór park­er­ings­pláss, eitt nú í Kollafirði og í Kald­bak, har bygd­ar­fólk so kunnu park­era og koyra við ókeypis bý­buss­u­num til Havnar.

Borgarstjórar í Vágum og í Norð­oyggj­um hava eisini alment boðað frá, at vit eiga at leggja eitt gjald om­an á veg­skatt­in, so­leið­is at øll koma at gjalda tunlarnar gjøgnum veg­skattin.

Álvaratos. Nú er hetta kjakið rætt­iliga far­ið út av spor­i­num. Vit eru eitt pinku­land, við einum sera av­mark­að­um veg­a­kervi. Vit hava brúkt mill­i­ard­ir upp á at menna und­ir­støðu­kerv­ið, sum er sera væl út­bygt, so­leið­is at tú upp á ein góð­an tíma kanst koyra frá ein­um enda til hin. Skulu vit nú fara at seta upp bumm­ar og gjald­støð­ir, so steðg­ar øll men­n­ing, og tá missa vit nógv meira fyri minni – og tá er fræls­ið at ferð­ast eisini farið.

Men sjálvandi skulu vit øll verða fel­ags um at gjalda fyri hesa út­bygg­ing. Og sjálvandi fáa summi fólk meira gleði av hes­um vega­sam­bandi, enn onn­ur. Soleiðis er tað í ein­um sam­halds­føst­um sam­fel­ag. Vit gjalda øll til skúla­verk­ið, men øll hava ikki børn. Vit gjalda øll til sjúkra­hús­v­erk­ið, hó­ast øll ikki ger­ast sjúk. Tí skulu vit sjálvandi eisini øll gjalda til und­ir­støðu­kerv­ið, hó­ast vit øll ikki nýta tað eins nógv. Men tað skal valdast. Skulu vit hava brúk­ar­a­gjøld, so skal tað sjálv­andi vera eitt gjald, sum vit sjálvi í á­vís­an mun kunnu stýra.

Men at hækka vegskattin – sum framm­an­und­an er púra ó­neyð­ug­ur og átti at verið avtikin – er tað mest ó­sol­i­dar­iska til­takið, vit kunnu finna uppá. Og at leggja allar inn­tøk­ur­nar til tunl­ar­nar om­an á brenn­i­evn­ið er hel­d­ur ikki ser­liga sam­halds­fast, tí tá verður tað nógv tyngri hjá teimum, sum noyðast at koyra.

Ein møguleiki er sjálvandi at hava eitt lutvíst lágt brúkaragjald – sum saman við einum sam­halds­føst­um sam­ferðsl­u­skatti fíggjaði sam­ferðslu­kervið.