ODDAGREIN: Vanlukkan kann raka øll

Sambært Ferðslutrygd er tað al­tjóða skjalprógvað, at tað tað er bein­leið­is samband millum ferð og tal­ið á deyð­um og skaddum í ferðsl­uni. Tess hægri ferð, tess størri vandi fyri van­lukku, og tess meira álv­ars­ligar eru van­lukk­ur­nar. Hildu allir bil­før­ar­ar há­marks­ferð­ina, so hendu ikki so nógvar vanlukkur. At fólk, sum eru ávirkað av rúsevnum eru ó­fyri­gevi­liga stór­ir vand­ar í ferðsl­uni er eisini øllum púra greitt.

Ferðslutrygd hevur arbeitt í nógv ár fyri at fremja 0-hugsjónina í verki. Tað er hugsjónin um, at eingin skal doyggja ella verða álvarsliga skadd­ur í ferðsluni. Arbeiðið hjá Ferðsl­u­trygd gav ávøkst í 2006, tá Løg­ting­ið samtykti 0-hugsjónina.

Arbeiðið við 0-hugsjónini førdi so við sær, at gjørd varð ein ferðslu­trygd­ar­ælt­an árið eftir, har tað í for­orð­u­num verður sagt, at »tal­ið á ferðsl­u­ó­happ­um við fólka­skaða skal verða 30% minni í 2015 enn í dag (2006)«. Tað vil siga, at ikki fleiri enn tvey fólk skulu doyggja í ferðsl­uni næsta ár, um ynskið handan hesa ætl­an skal ganga út.

Hóast batar hava verið – og talið av deyð­um hevur ligið niðan fyri ætl­aða málið frá 2008 til 2011, so eru sein­astu hagtølini ørkymlandi.

Hesi hagtøl eiga vit at broyta. Vit eiga øll somul at gera alt, sum til ber fyri at broyta hugburðin soleiðis, at øll – eisini tey ungu – verða meira til­vit­að um týdningin, tað hevur at bera seg rætt at í ferðsluni.

Vit vita eisini, at tað eru und­an­tøk­i­ni, sum elva til skaðar og synd­ar­lig­ar van­lukkur. Men vit vita eis­ini, at upp­lýs­ing før­ir til hug­burðs­broyt­ing – og tað er ein hug­burðs­broyt­ing, sum skal til.

Fríði Nolsøe á Sandi greiðir í blað­num í dag frá slíkari syndaligari van­lukku, sum hann var við í fyri 20 ár­um síðani. Hann vísir á, hvussu ein skeiv avgerð, sum teir tríggir tóku í felag hesa vanlukkunáttina, elvdi til at ein teirra doyði. Hann vísir á týdningin, sum tað hevur at greiða børnum og ungum frá, hvussu meint ein ferðsluvanlukka rakar. Niðurstøðan hjá honum er púra greið:

– Eg gevi mær sjálvum syldina fyri tað, sum hendi í 1993, og tað er ein prísur, eg má betala restina av lívinum. Tað er nakað, sum tey ungu eiga at hugsa um!