ODDAGREIN: Null prosent barnaroyking

Sambært grein frá Fólka­heilsu­ráðn­um her í blaðnum fríggja­dag­­in, so er støðan ikki heilt so ring við­víkj­andi royking og aðr­ari misnýtslu hjá ungum, sum vit ann­ars hava víst á í sambandi við kann­ing, sum Fi­rouz Gaini, gransk­ari og lektari, hev­ur gjørt saman við ís­lendsk­um starvs­felaga, har teir sam­a­n­b­óru viðurskifitni í Føroyum og í Íslandi.

Vit skulu ikki á hesum stað taka dagar í millum kanningarnar. Men vit kunnu bara staðfesta, at før­oysk­ur ungdómur eisini í hesi kann­ing­ini, sum Fólkaheilsuráðið vísir á, er millum fremstu roykjarar – í øll­um Evropa.
Tað er einki at erpa sær av, og tað er heldur ikki serliga politiskt korr­ekt. Kortini kunnu vit fegnast um, at før­oysku ungdómur sambært kann­ing­ini, eru millum tey, sum roykja minst hassj. Bara um fimm pro­sent av okkara 15 ára gomlu hava nakrantíð roynt hassj í mun til næstan 20 prosent í Danmark.

Tá tað kemur til onnur rúsevni enn hassj liggja vit á trimum pro­sentum í mun til meðaltalið fyri øll hesi londini í Evropa er seks pro­sent.

Tá tað kemur til rúsdrekka mill­um ung, eru okkara ungu eisini væl und­ir miðal, hóast gott 40 prosent av teimum hava drukkið seinastu 30 dagarnar, meðan miðaltalið fyri øll londini er næstan 60 prosent, og með­an talið í Danmark er uppi á 75 pro­sentum.

Men tað er tá tað kemur til royk­ing, at vit ordiliga mugu skammast, um vit hyggja at tølunum hjá Fólk­a­heils­u­ráð­num: Yvir 30 prosent av okk­ara 15 ára gomlu roykja eina ferð um mán­að­in ella oftari. Tað er bara í Finn­landi av Norðurlondunum, at fleiri roykja, meðan miðaltalið fyri tey 34 evropisku londini liggur á um­leið 27 prosent.

Sam­bært greinini hjá Fólk­a­heils­u­ráð­num, so roykja 18,7 prosent av øll­um teimum 15 ára gomlu før­oysku ungdómunum dagliga. Tað er eitt syrgiligt met at eiga, og tá so er, so verður drunnurin ofta sendur víð­ari – serliga til skúlan.

Men einki kann vera meira ó­rætt­víst enn tað. Skúlin ger nógv fyri at greiða børnum frá, hvussu skaðlig – og tápulig – royking er. Men hvat nytt­­ar tað, hvat skúlin sigur, um baklandið heima við hús ignorerar hendan trup­ul­l­eikan?

At foreldur góðtaka, at teirra 15 ára gamla barn roykir dagliga, tað kann ikki metast sum annað enn vanrøkt. Gamaní eru tað ikki øll for­eld­ur, sum hava tamarhald á sínum bør­n­um. Men tað kann ikki passa, at fimta hvør familja ikki klárar at tosa fornuft við síni børn.

Í 2013 eigur barnaroyking at verða 0 prosent!