Hetta er ikki eitt evni, sum vit dagliga varpa ljós á, og tí eitt mál, sum vit duga so illa at tosa um. Men talan er tó um eitt evni, sum hvørt ár, fleiri ferðir um árið, rakar nøkur okkara – og tá standa vit spyrjandi og óskiljandi eftir.
Men latin so væl í ein journalistiskan búna, sum Heini í Skorini megnaði í hesi sending, sum í myndum eisini var sera væl hepnað, so verður eitt mál sum sjálvmorð gjørt so viðkomandi og nærverandi, at vit øll kunnu seta okkum inn í ta sorg, ið slík vanlagna hevur við sær fyri tey, ið eftir sita.
Tá eitt menniskja kemur í ta støðu, at tað vil taka sítt egna lív, so eru djúpir sálarligir trupulleikar, sum vit neyðars menniskju illa duga at fata. Sjálvsagt ynskja vit alla ta tilbúgving, ið neyðug er. Men hetta snýr seg eisini um hjá okkum menniskjum at duga at skilja hvønn annan, duga at lurta og duga at fanga tey signal, ið kunnu vera ábendingar um, at eitthvørt er ávegis.
Vit hoyrdu mammuna tosa um neyðdyrnar, sum sonurin leyp ígjøgnum. Hon vísti virðiliga á, hvussu vit áttu at skipað viðurskiftini hjá sálarsjúkum á ein virðiligari hátt. Vit hoyrdu dóttrina, sum segði, at hini børnini ikki skiltu, at mamma hennara var sjúk, tí »tað sá man ikki uttaná...«. Og vit sóu systkini, sum erliga greiddu frá kenslunum, ið tey høvdu, eftir at bróðirin hevði tikið sítt egna lív. At tey settu sær viðkomandi spurningin, um tað var nakað, tey kundu gjørt fyri at broytt úrslitið. Og at enda sóu vit ungu kvinnuna greiða frá um tað at hava tunglyndi og sjálvmorðstankar.
Hóast eitt sera tungt evni, ið elvir til djúpa sorg, so megnaðu øll fólkini so lívsjáttandi at greiða frá støðu síni.
Sálarlæknin greiddi frá, hvussu sparingar á økinum skerja tænastuna, sum vit veita sálarsjúkum. Tað er hugtungt at hoyra, hóast sparingar eyðvitað raka alt samfelagið. Men ein sending sum hendan varpar ljós á okkara heilsupolitikk á sálarfrøðiliga økinum – og tað kann bara verða gott og gangligt.
Men bara tað at vit virðiliga, opið og erliga kunnu tosa um evnið – hetta tabuevni, er gott í sjálvum sær. Tí tað lærir okkum at lurta, viðra, aðra – og hjálpir okkum eisini at skilja hvønn annan. Tí tað er ringt at góðtaka, at eitt menniskja planleggur sína egna deyða og sína egnu jarðarferð.
Ein slík sending varpar týðandi og tiltrongt ljós á eitt torskilt evni, sum vit eiga at gera størri gætur, hóast vit ikki fáa svarið.
